Samenvatting
Samenvatting - Overzicht van de historische kritiek
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
samenvatting pwp en lesnotities overzicht van de historische kritiek
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
01. InleidingWat is historische kritiek?
Systematische kritische reflectie bij verzamelen, evalueren en verwerken van informatie
Essentiële academische vaardigheid
Wezenlijke vaardigheid om als kritische burger in hedendaagse samenleving te
navigeren
- Feiten van opinies, waarheid van leugens onderscheiden ( post-truth, fake news )
- Vaststellen contradicties
Set wetenschappelijk vastgelegde regels
- Herstellingskritiek : originele bron of kopie?
- Oorsprongskritiek : waar, wanneer en door wie?
- Ontlenings- of oorspronkelijkheidskritiek: in welke mate ontleend uit andere bron?
- Interpretatiekritiek: primaire en secundaire betekenis van de tekst
- Gezagskritiek: auteur, gezag van een ooggetuige?
- Bevoegheidskritiek: nauwkeurigheid en begrijpen van de waarneming en ongeloof
- Rechtzinnigheidskritiek: (on)opzettelijke verdraaiingen feiten
Binnen het criminologisch onderzoek:
Voornamelijk gericht op het heden en de toekomst -> inzicht krijgen in fenomeen:
gebruik van bronnen van heel diverse aard ( context en achtergrond respondenten,
beleidsdocumenten, … )
Eigen invalshoek, accenten en keuzes in onderzoek: bewustwording noodzakelijk
Evaluatie en kennis (type) informatiebron essentieel
- Wie, wat, hoe, waarom?
- Tussenschakel-boodschapper =/= onschuldig
- Vergelijking verschillende bronnen
Informatiebron
Specifieke kenmerken / verschillende aard
- Krantenartikel, parlementaire tekst, interview, afbeelding, film, audio opname, sociale
media, tweet, …
- Publiek, privaat
- Uit eigen naam, uit naam van organisatie
- Allerhande thema’s
Ontstaanscontext en eigen kenmerken -> Formele regels, Eigen taalgebruik
,Kennis noodzakelijk over bron en haar kenmerken
- Kritisch en correct naar waarde schatten ( informatie ) bron
- Autoriteit, betrouwbaarheid, juistheid, objectiviteit, controleerbaarheid
Opgelet : betekent niet het omgekeerde -> alle informatie verwerpen onder het mom van
‘kritisch’ zijn
Actuele relevantie
Massamedia, informatieoorlogen
Manipulatie informatie
- Deepfake, AI
- Geen nieuw fenomeen ( cf propaganda ), maar toename in schaal en snelheid
- Misleiding, uitdragen agenda, bekomen rechten, legitimering daden, onbestraft blijven
schendingen grondrechten
Belang van de oude principes van historische kritiek ( interne en externe kritiek,
vergelijken oude bronnen en informatie op systematische wijze ) -> wetenschappelijk
instrument vs. buikgevoel
Waarom ‘historische’ kritiek?
Historisch bronnenmateriaal ( vs hedendaagse bronnen )
- Geen directe observatie
- Geen productie van data
- Wel sporen uit het verleden ( bronnen )
o Bevatten niet zomaar het werkelijke verleden ( vs begindagen geschiedenis )
o Toegangspoort en grens
o Nauwgezette analyse en beoordeling ( vorm en inhoud )
Selectie werkelijkheid
- Constructie op basis van sporen (bronnenschaarste - digitalisering)
- Eigen taal, achtergrond, kennis, terminologie… ( Bv. boek over criminaliteit
negentiende-eeuws Antwerpen )
Zo ook voor sociale wetenschapper en studie hedendaagse fenomenen
- Niet één objectieve, waar te nemen en kenbaar te maken realiteit binnen
sociaalwetenschappelijk onderzoek
- Gevolgen voor de kennisproductie -> ‘Verborgen groepen’ ontstaan
- Samengaan (en vergelijken) van verschillende bronnen
Kernprobleem: relatie feit-verhaal
1. De bron (bv. ooggetuige) heeft reeds intepretatie van feiten
, 2. De onderzoeker evalueert & interpreteert deze bron opnieuw
3. De onderzoeker bouwt een bredere interpretatie tot rapport
Feiten versus uitspraken over feiten
Vroegere opvattingen : empirisme -> via directe zintuigelijke waarneming tot waarachtige
kennis komen
Maar waarneming berust op detectie en identificatieprocessen
- Aangeleerd via leefmilieu, opvoeding, taal, culturele constellaties
- Elk informatiesysteem, ook de mens, kan de wereld slechts benaderen vanuit eigen
referentiekader -> kan slechts die aspecten van de wereld als feiten onderscheiden
waarop zijn referentiekader meest is ingesteld
- Bewust en onbewust proces
Geen waarneming zonder interpretatie
Geen objectieve toegang tot feiten
Getuigenissen geven geen feiten, maar uitspraken over feiten
De illusie van ‘objectieve waarneming’
Elke weergave van feiten = selectief
Elke waarneming = interpretatie= subjectief -> observatie gebeurt niet passief maar actief
via begrippen; taal en culturele codes
Geen principieel verschil tussen waarneming van feiten en interpreteren van feiten ->
verloopt gelijktijdig
Opgelet voor naïeve interpretatie subjectief-objectief
- Subjectiviteit van waarneming duidelijker aan de orde bij controversiële ( aspecten
van ) feiten / contrasterende waarnemingen
- Objectieve feiten = algemeen geaccepteerde interpretaties
, 02a. Typologie van de bron
Inleiding
Historici -> historisch kritische methode ontwikkeld om ruwe data kritisch te
interpreteren en bronnen naar waarde te schatten. -> brug van het heden tot het
verleden.
Vaak bronnenschaarste -> De beschikbare bronnen moet je dus ook sterk kritisch gaan
bestuderen.
Introductie
Afstand feit-bron
- Observatie uitvoeren zekere mate van verstoring aanwezig; als onderzoeker ben je
nooit neutraal en heb je altijd een bepaald waardeoordeel. Iedereen heeft een
andere mening over een specifiek thema. Soms wordt er dus tijdens dergelijke
observatie een andere interpretatie gegeven aan iets.
- Verstoring wegwerken: methodologie en theoretische blik moeten weergegeven
worden, daarna je resultaten. Iemand die dus onderzoek wil uitvoeren naar het zelfde
onderwerp kan dit op dezelfde manier doen en de resultaten dus gaan vergelijken.
Nut van de historische kritiek
- Actuele relevantie: heeft betrekking op de informatiebronnen die aanleunen bij de
massamedia.
Bijvoorbeeld; berichtgeving uit Oekraïne. We moeten hier steeds met een kritisch oog
op toezien.
- Criminologische relevantie: op correcte manier empirische data interpreteren in
termen van een bepaalde publicatie, zaken toetsen aan de bestaande
wetenschappelijke inzichten.
Bronnen
Historische bronnen
Wat is een bron? Elk spoor van menselijke activiteit waaruit dat informatie ons bereikt.
- Materieel, mondeling,…
- Informatie die ons op een zekere wijze bereikt en waar wij iets mee kunnen doen
- Toegepast op wetenschappelijk veld: de bouwsteen waaruit een onderzoek
bestaat, de ruwe data waarmee je te werk gaat
- Voorbeeld van de privé milities: we vragen ons af welke bronnen we hiervoor
kunnen gebruiken. De belangrijkste hierbij is de memorie van toelichting over welke
artikelen in de wet moeten worden opgenomen. Je krijgt hierbij een uitgebreide
uitvoering over hoe de politiek over iets dacht.
Wat zijn historische bronnen?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zoedesodt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen