In deze samenvatting staan alle doelstellingen van de anatomie lessen van TLP 5 over orthopedie en neurochirurgie gegeven op de Amstel Academie voor de opleiding tot operatieassistent. Er staan plaatjes bij om de anatomie te verduidelijken.
5.1 Anatomie: Orthopedie
-Je kunt met betrekking tot de operaties aan de schedel de bouw, ligging, onderdelen, functies, vaat-
en zenuwvoorziening benoemen
Bouw
De schedel is opgebouwd uit diverse losse botdelen, die in de groei aan elkaar vastgroeien. Hierbij is
een onderscheid te maken in:
-Schedeldak: helm die bestaat uit stevige schedelnaden
-Schedelbasis: dunne plaat die net boven de orbita ligt, hier rusten de hersenen op
-Aangezichtsschedel: aanhechting van veel spieren
Onderdelen
De losse botdelen zijn:
Overzicht schedel
• os occipitale
• os sphenoidale frontaal
• os temporale
• os parietale
• os frontale
• os ethmoidale
• os lacrimale lateraal
• os nasale • os palatinum
• maxilla • os zygomaticum • mandibula
4
Functies
Het os occipitale, oftewel het achterhoofdsbeen, bevat het foramen magnum. Hierdoor lopen
verschillende structuren, namelijk:
-A. vertebralis
-V. vertebralis
-Hersenstam
-Dura mater met ruggenmerg
Het os sphenoidale, oftewel het wiggebeen, bevat de sinus sphenoidale. Dit is een met lucht
gevulde holte, wat flink kan ontsteken. De functie van deze holte is niet bekend, maar
waarschijnlijk is dit voor gewrichtsreductie.
1
,Het os temporale, oftewel het slaapbeen, zit bilateraal en is een plat botdeel. Het bevat het begin
van de gehoorgang en het pars petrosum (rotsbeen). Hierachter zitten mastoidcellen, met lucht
gevulde holtes achter de gehoorgang.
Het os parietale, oftewel het wandbeen, zit bilateraal en vormt de zijkant en bovenkant van het
hoofd.
Het os frontale, oftewel het voorhoofdsbeen, zit aan de voorzijde van het hoofd. Hierdoor loopt de
sinus frontalis, voorhoofdsholte. Verder maakt het os frontale deel uit van de orbita.
Het os ethmoidale, oftewel het zeefbeen, bevat gaatjes waardoor neuszenuwtjes door de
schedel lopen. Deze zenuwen, waaronder de n. olfactorius, lopen van de bulbus naar de
bovenste neusholte. Deze met lucht gevulde holtes heten ethmoidcellen.
Het os lacrimale, oftewel het traanbeen, zit bilateraal. Hierdoorheen loopt het traanzakje (lacrima =
traan).
Het os nasale, oftewel het neusbeen, is bij ieder persoon verschillend.
De maxilla, oftewel de bovenkaak, bevat de tand- en kieswortels van het bovengebit. Dit is een
vrij groot botdeel wat diep doorloopt. De maxilla vormt het grootste deel van het benige
gehemelte, oftewel het palatum durum.
Het os palatinum, oftewel het gehemeltebeen, is een u-vormig botdeel. Dit bot
vormt het kleinste, achterste deel van het benige gehemelte (palatum durum).
Verder vormt het os palatinum de begrenzing van de neusholte en de orbita.
Het os zygomaticum, oftewel het jukbeen, zit bilateraal en is een belangrijk deel van het gezicht voor
de vorming van wangen.
De mandibula, oftewel de onderkaak, is een u-vormig botdeel dat de tand- en kieswortels van het
ondergebit bevat. De mandibula vormt een gewricht met het os temporale, wat het
temporomandibulaire gewricht is.
Pathologie
De schedelnaden worden suturae genoemd, wat een vergroeiing is van de schedelbeenderen. Deze
vergroeiing gebeurt pas na de geboorte. Bij pasgeborenen liggen de schedelbeenderen
nog uit elkaar, dit noem je fontanellen. Er kunnen schedelafwijkingen ontstaan door deze
losse fontanellen. Als deze schedelnaden te vroeg sluiten (dus voor
de geboorte al) spreek je van een craniosynostosis.
Als de naden helemaal niet of nauwelijks sluiten na de geboorte
spreek je van een hydrocephalus (waterhoofd).
Behandeling
Een schedel kan geopend worden door middel van een craniotomie, hierbij wordt er een botlap
weggehaald. Dit wordt gedaan bij een verhoogde druk in de hersenen of voor een operatie
om erbij te komen. Het lukt niet altijd goed om het botdeel terug te plaatsen, door erge
beschadiging, broosheid of metastasen. Hierdoor kan er gebruik gemaakt worden van een
3D-print of prothese.
2
, Bij een bloeding in de schedel kan de volgende cascade ontstaan:
Bloeding/vochtophoping in schedel à druk in schedel gaat omhoog à benige schedel geeft niet mee
à zachte schedelinhoud wordt weggedrukt à kan alleen naar beneden gaan à wordt in het
foramen magnum gedrukt à inklemming van de onderste hersenen à compressie van de
hersenstam (met basale levensfuncties, zoals ademhaling, hartslag en bewustzijn) à snel fataal!
-Je kunt met betrekking tot de operaties aan de wervelkolom de bouw, ligging, onderdelen, functies,
vaat- en zenuwvoorziening benoemen
Bouw
De wervelkolom bestaat uit een stapeling van wervels en tussenwervelschijven. Er zijn 33 wervels,
waarvan 24 mobiele wervels. Deze wervels kunnen daadwerkelijk beweging realiseren.
De wervelkolom heeft diverse krommingen, die voor het opvangen van de schokken zorgen. Als er in
het sagittale vlak naar de wervelkolom gekeken wordt is een lordose en een kyphose
zichtbaar. De lordose zit cervicaal en lumbaal. De kyphose zit thoracaal en sacraal. De
kyphose is primair aanwezig en de lordose wordt secundair ontwikkeld.
Als in het frontale vlak naar de wervelkolom wordt gekeken, is een scoliose zichtbaar.
Iedereen heeft in meer of mindere maten een scheefgroei van de rug, maar lang niet
iedereen heeft hier last van. Hierbij wordt er onderscheidt gemaakt in een pathologische
scoliose en een functionele scoliose. Als het doornuitsteeksel meer dan een halve wervel
uitsteekt, is er sprake van een pathologische scoliose.
Onderdelen
De wervelkolom wordt onderverdeeld in diverse niveaus, namelijk:
-Cervicale vertebrae:
o Halswervels
o C1 t/m C7
-Thoracale vertebrae:
o Borstwervels
o Th1 t/m Th12
-Lumbale vertebrae:
o Lendenwervels
o L1 t/m L5
-Os sacralis:
o Heiligbeen
o S1 t/m S5 (vergroeide wervels)
-Os coccygis:
o Staartbeen
o 3 of 4 vergroeide wervels
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thessak. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
