Samenvatting
samenvatting sociologie (HO9)
- Vak
- Sociologie
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting van 13 pagina's voor het vak Sociologie aan de KU Leuven
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofstuk 9: sociale rollen en relaties9.1 De mens als rollenspeler:
De homo sociologicus:
Shakespeare: “the world is a stage, and the men and women are players”.
Inspiratie tot invloedrijke studie Homo sociologicus, mens van de sociologie.
De mens van de sociologie: het individu dat sociale positief bekleedt en de bijbehorende rollen
speelt. Doordat het individu sociale positief inneemt, wordt hij persoon in het drama dat de
maatschappij waarin hij leeft geschreven heeft.
- Sociale verwachtingen zorgen in sociaal verband voor geordend verkeer door beperking van
aantal handelingsmogelijkheden.
- Rol en positie zijn sociologische grondbegrippen + fundamenten van roltheorie (2 versies:
durkheimiaans en weberiaans).
Durkheimiaanse roltheorie:
Dahrendorf codificeert in Homo sociologius in de eerste plaats een reeks begrippen die
samengenomen een eigenstandige roltheorie opleveren.
Zijn vertrekpunt zegt dat posities en de ermee verbonden rollen meestal complementair zijn: geen
leerlingen zonder leraar.
Een leraar heeft ook sociale bindingen met collega’s, directeur en de ouders van zijn leerlingen. Zijn
professionele interactiekader valt dus samen met het geheel van sociale posities waarmee regelmatig
wordt samengehandeld met meer of minder intensiteit. Zo’n geheel heet een positieveld.
Een positieveld bestaat uit een als centraal referentiepunt gekozen focuspositie en meerdere
tegenposities.
- In dit voorbeeld is de leraarspositie de focuspositie en zijn leerlingen, collega’s en ouders de
tegenposities.
- Dat positieveld overlapt slechts gedeeltelijk met het geheel van sociale posities waarmee
bijvoorbeeld het schoolhoofd regelmatig samenhandelt.
In een positieveld lopen er vanuit de focuspositie meerdere relaties naar telkens 1 tegenpositie. Zo’n
enkelvoudige relatie tussen een focus en een tegenpositie vormt een positiesegment.
→ Positieveld van een leraar heeft de positiesegmenten leraar- leerlingen, leraar- ouders, leraar-
collega’s en leraar- schoolhoofd.
Ieder positiesegment krijgt de focuspositie te maken met andere verwachtingen, dus met een andere
sociale rol.
→ Leerlingen hopen dat de leraar gestructureerd en aangenaam lesgeeft.
→ Zijn collega’s vinden het wenselijk dat hij zich in discussies met het schoolhoofd solidair met hen
betoont.
→ Ouders gaan ervan uit dat iedere leraar het beste met hun kind voorheeft.
De leraarsrol omvat dus niet 1 maar meerdere verwachtingen, omdat de leraarspositie ingebed ligt in
een positieveld dat uit meerdere relaties of positiesegmenten bestaat.
, Bij positie van leraar hoort daarom een rollenstel of het geheel van rollen dat de focuspositie in een
positieveld te spelen heeft. Een rollenstel is kortom het logische complement van een positieveld.
We veranderen elke dag meermaals van sociale positie en ook van rol en positieveld.
De verzameling van posities die een individu regelmatig inneemt tijdens een bepaalde levensfase
heet een positieset.
- Sommige posities zijn tijdelijk: eens afgestudeerd, wordt de positie van studente ingewisseld
voor een beroepspositie.
- Sommige posities bekleedt men een heel leven lang: een vrouw.
Vrouw zijn is ook een positie die iemand automatisch toevalt, zonder dat men er iets voor hoeft te
doen. Het is daarom een schoolvoorbeeld van een toegeschreven positie.
Toegeschreven positie: een positie die een individu zonder eigen inspanningen bekleedt door zekere
biologische of biografische karakteristieken waarmee iedere cultuur specifieke interpretaties verbindt
die zich neerslaan in de rollen bij deze toegeschreven posities.
Biologische nieuwkomers worden ook altijd op een welbepaalde plek ter wereld geboren. Met deze
biografische feiten sporen de toegeschreven posities van nationaal burgerschap en van zoon of
dochter.
Verworven positie: wordt bekleed op grond van individuele inspanningen.
- Universiteitsstudente is men niet zomaar, men krijgt pas toegang tot deze positie na het
behalen van een diploma middelbaar onderwijs.
- Sociale afkomst is een toegeschreven positie die mede de kansen op het bekleden van
verworven posities binnen het onderwijs en indirect op de arbeidsmarkt bepaalt. Mensen
uit hogere sociale klasse gaan bijvoorbeeld vaker naar universiteit.
We leven behalve in een presstatiemaatschappij ook in een klassenmaatschappij waarbinnen het
individuele presteren deels sociaal voorgetekende banen volgt.
Of een sociale positie nu verworven of toegeschreven is, er horen verwachtingen of een rol bij.
Binnen zo’n sociale rol kunne we meestal 2 dimensies onderscheiden.
1. Rolhandelen: de verwachtingen vanuit een tegenpositie over het handelen van een
positiebkleder.
2. Rolattributen: verwachtingen over het uiterlijk en het karakter van positiebekleders.
→ Manager moet er verzorgd uit zien; van een manager wordt tevens besluitvaardigheid
verwacht, of hij dat effectief is doet er niet toe. Het volstaat dat hij die rol vervult.
Een rol wordt dus gespeeld, met meer of minder overtuigingskracht naar anderen toe. Om hem te
kunnen vervullen, moet een actor de bijbehorende verwachtingen kennen. Het aanleren van
verwachtingen is synoniem met rolsocialisatie. Dat is een tweezijdig gebeuren: men leert wat
anderen van ‘mij’ verwachten en wat ‘ik’ van anderen kan verwachten bij het innemen van een
positie.
Wie een proces van rolsocialisatie heeft doorlopen, zal bij het innemen van een sociale positie
rekenen op zekere verwachtingen van de kant van tegenposities.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper shirintorobche. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80461 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen