= verhouding tussen burgers onderling, arbeidsverhouding tussen:
Werknemer en werkgever = individueel arbeidsrecht
Werknemers en werkgevers = collectief arbeidsrecht
= contractsvrijheid, gelijkwaardigheid van contractspartijen
Vrij recent – burgerrechtelijke principes van gelijkheid en vrijheid niet houdbaar -> arbeidsrecht als
uitzondering tov gemene burgerlijk recht
DOEL: beschermen van de WN als zwakkere partij binnen arbeidsrelatie
Maar! Nuanceringen!
Arbeidsrecht bevat veel dwingend recht
= publiekrecht
= verhouding tussen burger en overheid, rechten op sociale zekerheid (sociale grondrechten) die
burger kan inroepen / opeisen t.a.v. de overheid (verzorgingsstaat) ingeval van “sociale risico’s”
= eenzijdigheid, dominantie van overheid
Burger heeft recht op SZ, overheid heeft plicht de rechten te vervullen maar bepaalt eenzijdig de
regels!!
Belang?
1. Bepaalt de rechten en plichten die de WN en de WG tegenover elkaar hebben
2. Verzekert een minimum aan vrije tijd voor de werknemers
3. Voorziet dat de werknemers en zelfstandigen in alle omstandigheden in hun
levensonderhoud kunnen voorzien
Loonarbeid en sociale quaestie -> zie hoofdstuk 10
1. Juridische tewerkstellingsvormen
Beroepsmatig en tegen betaling activiteiten uitoefenen -> juridische gevolgen!
Verschillende manieren => verschillende juridische tewerkstellingsvormen -> sociale statuten
2 onderscheidingscriteria:
1. Werk je onder gezag of niet?
2. Heb je een arbeidsovereenkomst of ben je statutair?
1
,1.1 Eerste onderscheid: eigen baas of niet?
In dienstverband:
Zelf business runnen
Zelf papierwinkel regelen
Meer omzet is meer winst
Flexibele uren
Weekend- en avondwerk
Gezag
Zelfstandige:
o Niet aan gezag onderworpen
o Eigen baas, beslist zelf wanneer, waar en hoeveel werk
o Meerdere klanten; “overeenkomsten van aanneming” -> burgerlijk en
ondernemingsrecht
o Door de wetgever als zelfstandigen beschouwd: mensen die winst maken met een
nijverheids-, handels- of landbouwbedrijf; bestuurders van vennootschappen;
beoefenaren van vrije beroepen
2
, Loondienst:
o Werkt voor een werkgever
o Uitvoering werk onderworpen aan instructies en richtlijnen van de werkgever ->
arbeidsrecht
Zelfstandige in bijberoep
o Beide tewerkstellingsvormen combineren
1.2 Tweede onderscheid: arbeidsovereenkomst of statuut?
= werken in dienstverband:
a) In dienst van een privépersoon (onderneming of natuurlijk persoon):
Door een arbeidsovereenkomst -> sociaal recht
Werkgever en werknemer / loontrekkende
Onderwerpen aan Arbeidsovereenkomstenwet (=WAO) 3 juli 1978
Verder onderscheid: arbeiders, bedienden, handelsvertegenwoordigers en
dienstboden
Leer- of stageovereenkomst / overeenkomst voor beroepsopleiding
Specifieke wetgeving: verrichten van rendabele arbeid is niet eerste bekommernis
Leren = centraal
b) In dienst van de overheid (= publiek persoon):
Door een statuut (eenzijdig opgelegd en gewijzigd!) -> bestuursrecht
Ambtenaren
Een benoeming of aanstelling
Let wel!
Er bestaat ook contractueel overheidspersoneel:
Uitzonderlijk
Arbeidsovereenkomst: onderworpen aan WAO!
Statutair personeelslid Contractueel personeelslid
Wordt benoemd Wordt aangeworven met een
De arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd arbeidsovereenkomst (een contract van
in een statuut dat de overheid zelf bepaalde duur, van onbepaalde duur of
bepaalt een vervangingscontract)
Ontslag kan na tuchtprocedure of Ontslag is mogelijk
negatieve evaluaties Algemene wetgeving is van toepassing
Specifieke regeling van ziektekrediet Werknemerspensioen, dat steeds vaker
Overheidspensioen aangevuld wordt door een aanvullen
3
, Negatieve beslissingen kunnen pensioen (verschilt van werkgever tot
aangevochten worden bij werkgever)
beroepsorganen of de Raad van State Geschillen moeten beslist worden in de
arbeidsrechtbank
2. Aan de slag!
2.1 Starten als zelfstandige
Inschrijving bij KBO via ondernemingsloket: ondernemingsnummer
Sociaal statuut zelfstandige?
o Inschrijving bij BTW
o Inschrijving Rijkinstituut voor de Sociale Verzekering der Zelfstandigen (RSVZ)
o Inschrijving bij sociaal verzekeringsfonds of Nationale Hulpkas SVZ
o Inschrijving bij ziekenfonds of Nationale Hulpkas ZIV
o Verzekering beroepsaansprakelijkheid
o Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ)
Personeel? Inschrijving als werkgever bij RSZ via een sociaal secretariaat
2.2 Werken bij de overheid
Voorwaarden om als ambtenaar aangesteld te worden:
o Slagen voor vergelijkend wervingsexamen
o Medische geschiktheid
o Proeftijd doorlopen
Vergelijkende selectie
o Vereiste diploma’s en getuigschriften
o Burgerlijke en politieke rechten genieten
o Van onberispelijk gedrag zijn
o Soms ook over Belgische nationaliteit beschikken
Wervingsreserve?
Afleggen van de eed -> benoeming tot ambtenaar aanvaard
2.3 Werken als werknemer
2.3.1 Op zoek naar werk: inschrijving als werkzoekende
Inschrijving als werkzoekende bij VDAB: belang?
o Arbeidsbemiddeling, beroepsopleiding en loopbaanbegeleiding
o Gratis digitaal treinbiljet
o Beroepsinschakelings- of werkloosheidsuitkering van de RVA
o Recht op kinderbijslag behouden (<25j en afgestudeerd)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MacyR. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.