Gezondheid en maatschappij II: Milieu en gezondheid
1. Inleiding
Medsiche milieukunde
o Invloed van mens op milieu en omgekeerd
Toyama prefectuur (Japan), veel mijnbouw aan begin van rivier, alles losen hierin ->> beneden
o Itai-itai = pijnlijk -> osteoporose -> Cd kan oorzaak zijn, nierftie ↓
Dioxinevergifitiging, sevesoramp in Italië
o Ontploffing in pesticidefabriek -> TCDD vrijgekomen in wolk -> veesterfte en chloracnee
o Bleek achteraf carcinogeen
o => sevesowetgeving om rampen in fabrieken zoals deze tegen te gaan
Maasvallei in België: smog wolk die bleef hangen in maasvallei waarbij mensen stierven
Pb-problematiek in Hoboken -> intellect ongeboren kinderen daalt enz
Cd-problematiek in de Noorderkempen -> meer botbreuken en longkanker bij deze mensen
PFAS door 3M -> schildklierftie, wordt in veel plaatsen gebruikt -> gezondheidseffecten
2. Determinanten van gezondheid
Vervuiling in de 3 milieucompartimenten
o Luchtvervuiling
Grootste problematiek binnen populatieniveau
Auto’s enz
Binnenshuis (mate van ventilatie)
o Watervervuiling
o Bodemverontreiniging
Binnenmilieu: 80% van leven zitten we binnen
o Asbest in huizen
o Slecht verluchten -> opstapeling van polluenten
o Vochtige woningen -> schimmel
o Bewonersgedrag (roken in huis, hygiëne)
o Impact extern milieu (veel uitlaatgassen in dichtbevolkte gebieden)
Genetische component: 50% - andere 50% = omgeving in de ruime zin
Burden of disease: in heel brede context bekijken van ‘omgeving’
o Heel breed is auto-ongeval ook gevolg van milieu
o In deze context niet -> 5-10% als oorzaak van ziektelast van bevolking
PM = particular matter = fijnstof = grootste boosdoener: al daling van 45% sinds begin deze
eeuw
Disease burden meest belangrijk in Afrika en Azië maar blijft ook hier belangrijk
Luchtverontreiniging gevolgen
o Longkankers (17%)
o Ischemisch hartlijden
o CVA
Aantal vroegtijdige overlijdens is gedaald met 45% over jaren maar nog niet gezond milieu
Studiegebied milieugezondheid
o Fysisch, biologisch en chemisch milieu
3. Blootstelling via milieu
Chemische gevaren
, o Lichaamsvreemde stoffen (geen fysiologische ftie)
Anorganische
Organische
o Lichaamseigen stoffen bij te grote dosis
Cr³⁺, Mn,…
o Man-made en natuurlijk aanwezige stoffen
Pollutie drinkwater door loden buizen
Fysische gevaren
o Geluid
Gewenst (muziek)
Ongewenst (luchthaven)
o Trilling
o Straling
Niet ioniserende (CAD-scans, RX)
Ioniserende (gsm-straling)
o Asbest,…
Biologische gevaren
o Micro-organismen vb: legionellose in koeltorens, als dit inademen kan besmet w ->
pneumonie kan dodelijk zijn
o Endotoxines -> uitbraak aardappelfabriek, geen sterftes
o Schimmels, vooral indoor
o Pollenallergie
4. Gezondheid
Gezondheid = volledig welzijn mentaal, fysiek, sociaal
o Medicaliserend want is iemand ooit volledig helemaal gezond
Vervuiling milieucompartimenten
o Lozing in lucht of water
o Depositie (= vervuiling in lucht komt in bodem terecht)
Zo ook in groenten
o Percolatie naar grondwater (vervuiling ->> grondwater)
o Sedimentatie
o Atmosferische processen
Ozonpieken (O₃)
Fijn stof
o Opname in voedselketen
Soms verbod op consumeren in zelfgevangen paling
Vetoplosbare prod gaan naar vette vis
Blootstelling van milieufactoren
o Inhalatie
o Ingestie
Vooral aan kinderen (eten meer, drinken meer per kg en heel grondgebonden, steken
alles in mond)
Voedsel
Stof, verf, aarde, speelgoed
o Dermale blootstelling <
Recreatiewater
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Studente11. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,46. Je zit daarna nergens aan vast.