Samenvatting
Samenvatting Weke delen GHD - Prof. Vlaminck
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Volledige samenvatting van het deel Weke delen GHD van het vak Bijzondere heelkunde, gegeven door prof. Vlaminck.
[Meer zien]Voorbeeld 6 van de 57 pagina's
Voorbeeld 6 van de 57 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Weke delen Grote HuisdierenTrauma hoofd – weke delen
Veralgemeend oedeem van de kop
Etiologie
Vascularisatiestoornis → veneuze retourcirculatie → ontwikkeling van oedeem (blijft een putje
instaan na induwen).
• Beklemming van de kop
• (Acute allergische reactie (insectenbeet)) → meestal gelokaliseerd
• Tromboflebitis van de v. jugularis (vnl. GHD), door repetitief aanprikken van de vene
• Chronisch kop laag houden (GHD)
Insectenbeet
Vnl. het linker oog is gezwollen.
Bilaterale thromboflebitis
Dit paard had bilaterale tromboflebitis, op de foto is het begin van
gegeneraliseerd oedeem te zien.
Het bloed wil terugkeren naar het hart via de v. jugularis maar kan
dit niet omdat de vene is dicht geslipt.
Als behandeling kan er gekoeld worden of juist opwarmen om de
abcessen te rijpen. Ook kan heparine zalf worden gebruikt.
Daarnaast kan het lichaam ook zelf genezen door de vene te
bypassen via andere venen. Hiervoor kan ook een stuk v. saphena
gebruikt worden.
Stuwingsoedeem
Dit paard heeft last van stuwingsoedeem, dit kan bv.
ontstaan door andere aandoeningen waardoor
dieren het hoofd laag houden zoals ontstekingen
door foutieve of niet aseptische IM-injectie of letsel
aan de halswervels (pijnlijk). De dieren houden het
hoofd dan continu omlaag, ook de zwaartekracht
speelt een rol. Het hoofd ligt onder het niveau van
het hart → de BD → meer stuwing → oedeem.
Symptomatisch kan behandeld worden door het hoofd omhoog te trekken waardoor de BD en het
oedeem verdwijnt.
Daarnaast is bij dit paard een tracheotomie uitgevoerd omdat de zwelling ook aan de binnenkant zit
en het dier anders kan stikken. Via de buisconstructie is er aanvoer van zuurstof zodat het paard
geen AH-problemen krijgt.
1
,Behandeling
• Beklemming oplossen → spontane resorptie, er is wel een verhoogd risico op extra schade zoals
de productie van vrije radicalen (reperfusion injury)
• Anti-allergie (cortico’s, antihistaminica) → cortico’s stoppen het ontstekingsproces maar maken
geen onderscheid tussen het soort ontsteking, dus ook de wondheling wordt stilgelegd
• Andere medicatie (furosemide, NSAID’s) → furosemide zorgt dat meer vocht naar de nier gaat en
afgevoerd wordt, echter mag niet te veel worden gegeven want dan droogt het dier uit. NSAID’s
zijn vnl. pijnstillend en dragen een beetje bij aan vermindering van de zwelling
• Tromboflebitis behandelen
• Kop hoog houden
• Nutritionele ondersteuning → bv. zachte voeding
Verwondingen van de huid
• Excoriatie (oppervlakkig huiddefect) – kneuzing – snijwond – steekwond – bijtwond –
scalpeerwond – brandwond – vrieswond
• Primair of uitgesteld primair hechten → bij primair wordt de wond schoongemaakt en daarna
meteen gehecht, dit heeft de voorkeur want geeft de meeste kans op goed herstel. Uitgesteld
primair hechten gebeurt na 3-5 dagen, voordat granulatieweefsel wordt gevormd (wanneer de
wond niet proper genoeg is).
o Littekenweefsel → vorming van littekenweefsel bv. t.h.v. de neus bij sportpaarden kan
ervoor zorgen dat de dieren onbruikbaar worden voor de sport
o Esthetisch → eigenaars vinden het vaak beter als een wond meteen netjes wordt gesloten
o Functioneel herstel
• + Vascularisatie t.h.v. het hoofd is goed → huidflappen kunnen beter overleven en ook breuken
genezen beter
- Beweging → bv. wonden t.h.v. lip, tong of oogleden, dieren blijven ze gebruiken waardoor de
heling wordt geremd
Principes van wondbehandeling
• EHBO → Airway, Breathing, Circulation, Disability
• Exploratie wond, inschatten ernst → niet met vieze vingers in de wond, eerst zorgen dat het dier
het overleefd
• Wond uitspoelen, debridement
• Hechten (primair, uitgesteld primair, secundair), evt. plastie
• Aangepaste naverzorging
Kneuzing, zwelling
Bij deze kat is de rechterkant van de kop gezwollen. De behandeling is
medicamenteus proberen de zwelling te verminderen, bv. met cortico’s (als
acuut) of NSAID’s. Ook kan er gekoeld worden met icepacks. Daarnaast is het
belangrijk het dier nutritioneel te ondersteunen.
Katje met schaafwonden. Ook dit kan medicamenteus behandeld worden,
daarnaast is het verstandig de wonden te spoelen met een ontsmettingsmiddel
(waterige oplossing) of evt. met water. Het is niet nodig het dier AB te geven.
Ook icepacks zijn tegenaangewezen (vrieswond op beschadigde dermis
mogelijk).
2
,Steekwonde(n)
Na verwijderen van het voorwerp kan er in de diepte een
infectie ontstaan, daarom kan de wondopening het best
uitgecurreteerd worden. Curretage gaat de weefsels
beschadigen en de heling een extra boost geven.
De hond wordt het best op AB en NSAID’s gezet omdat het hierbij niet
mogelijk is alle wonden uit te curreteren.
Bijtwond
Bijtwonden zijn per definitie ernstig gecontamineerd.
Bij bijtwonden is het belangrijk een drainage systeem aan
te leggen. Wanneer infecties ontstaan in de diepte en er is
geen drainage, dan zal het vocht de wond opnieuw open
duwen.
Scheurkiezen kunnen grote schade aanrichten die aan de
buitenkant niet zichtbaar is.
De pony is een oor verloren door een aanval van een hond.
Het paard is gebeten door een ander paard, de huid is
afgescheurd (avulsiewond).
Perforerende wond lip of wang
• Hechten in 3 lagen
o Mucosa
o Spier
o Huid
• Geen knopen in de mond (sneller los)
• Steunhechtingen plaatsen in de lip of wand om de spanning te verminderen,
bv. verticale U-hechtingen met stents. Daarnaast nog enkelvoudige of ook
verticale U-hechtingen voor de appositie van de wondranden.
Bv. grote splinter / uitstekende nagel aan houten afrastering waar dier aan blijft hangen, paard blijft
net zo lang trekken tot hij los is en veroorzaakt zo veel schade.
3
,Snijwond neusvleugel
Bij het hoofd hoeft men zich niet aan de breedte vs. lengte verhouding van
de flap te houden omdat het hoofd meer gevasculariseerd is dan de rest
van het lichaam.
Brandwond
Dit zijn moeilijke verwondingen en
kosten veel tijd om te behandelen en
herstellen. Na een paar dagen ziet de
wond er telkens anders uit. De wond
moet laag voor laag gedebrideerd
worden, hiertussen moet een paar dagen tijd zitten vanwege
afstervend weefsel. Vaak huidtransplantaties / flaptechnieken
nodig.
Bij het paard is een chemische brandwond te zien, ontstaan door contact met ontsmettingsmiddel.
Uitscheuren neusring stier
De bedoeling van de neusring is om de dieren beter onder
controle te kunnen houden. Wanneer de dieren echter vast
komen te zitten blijven ze trekken totdat ze los zijn en
scheurt de neusring uit.
Het rechterbeeld is het resultaat na een paar weken (na
epithelisatie).
Als behandeling kan de neusring verticaal
worden geplaatst of kan plastie van
de neusspiegel worden gedaan
m.b.v. steunhechtingen.
Verwondingen van speekselklier en afvoergang
De speekselklier en afvoergang kunnen beschadigen bij wonden t.h.v. de hals.
Dieren hebben o.a. een grote parotis speekselklier en een submandibulaire speekselklier. Een
beschadigde sublinguale speekselklier is minder erg (speeksel komt direct in de mond, waar je het
wilt hebben).
4
,Etiologie
• Trauma
• Iatrogeen → bv. tijdens ingrepen t.h.v. de hals, wanneer de beschadiging niet opgemerkt wordt
kan het speeksel gaan lekken en onderhuids terecht komen
• Infectieus proces → vnl. abcedatie van de retrofaryngeale lymfeklieren bij paarden
• Secundair aan sialoliet → steentjes die in de speekselklier ontstaan, in de
speekselklierafvoergang vast komen te zitten en een fistel veroorzaken. Als het dier eten krijgt
komt er speeksel langs de fistel naar buiten.
Symptomen
• Acuut: intermitterende drainage van speeksel
• Chronisch: fistulatie
Behandeling
• Primair hechten
• Ook goede heling per secundam
• Chronische fistel → drainage voorzien, dan is de kans groot dat het lichaam het zelf heelt
Verwonding van tandvlees en tong
Etiologie
• KHD
o Vreemd voorwerp → bv. het kauwen op kippenbotjes, hebben scherpe randen
o Trauma
• Paard
o Slijtage gebit
o Trauma
o Bitgebruik
Symptomen
• Wond
o Bloederig speeksel
o Kwijlen
• Vreemd voorwerp
o Moeilijk eten
o Slikbezwaren
Deze hond had erosies op de tong door het schuren langs tandsteen. Na het
verwijderen van het tandsteen zal de tong herstellen.
Deze hond had een tongkneuzing doordat de tong klem zat in een
speelballetje. De tong is donkerrood en er is oedeem aanwezig.
Het is ook mogelijk dat er een stukje touw of een
elastiekje rond de tong draait en deze afknelt. Het elastiek
geeft progressieve druknecrose waardoor de randen van
de tong afsterven maar de bloedvatwortel is nog niet
afgesnoerd waardoor de tong nog bruikbaar is.
5
, Een verwonding van de tong kan ook optreden bij een aanrijding wanneer de bek ineens dichtklapt
en het dier de tong niet op tijd terugtrekt.
Bij vluchtkoersen wordt wel eens een elastiek rond de tong gebonden om te
vermijden dat dieren slikken tijdens de koers (tong-tie). Door het slikken gaat
de tong naar achter en duwt dan tegen het zacht gehemelte wat daardoor
dorsaal kan verplaatsen. Dit kan aanleiding geven tot prestatieproblemen.
Behandeling
• Wond
o Per secundam heling of primair hechten
• Vreemd voorwerp
o Verwijderen → goed palperen of er iets aanwezig is
Het plaatsen van steunhechtingen is erg belangrijk omdat
de tong niet stilgelegd kan worden. De randen van de
wond worden m.b.v. verticale U-punt hechtingen naar
elkaar getrokken waarna de wondranden netjes tegen
elkaar worden gehecht met bv. enkelvoudige hechtingen.
Geen stents gebruiken! (extra irritatie).
De tong van KHD is dunner en dus lastiger te hechten (vaker per secundam).
Hier is een scherpe snijwond van de tong aanwezig. De tong is
weinig gevasculariseerd, de grote bloedvaten zijn ventraal in de
tong aanwezig.
Rechts is de tong zichtbaar na hechten, de wondranden zijn
naar elkaar toegetrokken met verticale spanningsopvangende
U-punt hechtingen. Vervolgens zijn de wondranden zelf nog
tegen elkaar gehecht met enkelvoudige hechtingen.
Amputatie
• KHD
o Helft tong, tot max. 4/5e
o Bij de kat is de tong nodig voor het likken van de vacht, na
amputatie moet de eigenaar de kat borstelen
• Paard
o Ongeveer 10 cm
Kan worden uitgevoerd bij ernstige schade (niet meer gevasculariseerd)
of bij aanwezigheid van een tumor.
De amputatie moet van lateraal naar mediaal, plat op de tong gebeuren.
Aan de voorkant moet aan de binnenzijde een driehoekige wig uit de
spier worden weggenomen zodat er weer een platte punt ontstaat. Er
moet dus reconstructie van de tong plaatsvinden.
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lvdm1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen