100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Biologie vakinhoud II.2: Zenuwstelsel en beweging €8,49   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Biologie vakinhoud II.2: Zenuwstelsel en beweging

 5 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting biologie vakinhoud II.2 Zenuwstelsel en beweging

Voorbeeld 3 van de 26  pagina's

  • 10 september 2024
  • 26
  • 2021/2022
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (4)
avatar-seller
MH2003
Biologie vakinhoud II.2: Zenuwstelsel en beweging
- 2 regelsystemen zorgen ervoor dat je lichaam als 1 geheel werkt
 Zenuwstelsel + hormoonstelsel
 Door wederzijdse beïnvloeding werken 2 stelsels nauw samen
 Ondersteunen elkaar in totstandkoming van gewenste effecten

1. Het zenuwstelsel (ZS)
- Zenuwstelsel heeft 4 belangrijke functies:
o Regeling van homeostase: inwendige weefsels + organen in activiteit aangestuurd door ZS

o Coördinatie van activiteiten van organen
 Als meerdere organen tegelijk werken, moeten ze goed op elkaar afgestemd zijn
 Bv. spreken is samenspel van borst, stembanden, keel- en mondholte, tong en wangen

o Coördinatie van contacten met buitenwereld
 Waarnemen + daarop reageren = noodzakelijk om je te kunnen handhaven
 Bv. vluchten, voedsel verzamelen, sociale activiteiten

o Coördinatie van psychische functies
 Werking van ZS heeft te maken met bewustzijn + zaken als leren en herinneren,
stemmingen en emoties, denken, muzikaliteit en creativiteit

- ZS = qua anatomie verdeeld in centrale + perifere deel
 Centrale zenuwstelsel: hersenen + ruggenmerg, ligt in schedel + wervelkolom
 Perifere zenuwstelsel: zenuwen die organen met hersenen + ruggenmerg verbinden

- ZS kan ook naar functie worden ingedeeld  animale + autonome zenuwstelsel
o Animale ZS: regelt wisselwerking tussen individu + omgeving
 Betrokken bij bewuste handelingen i.v.m. gebeurtenissen om je heen
 Speelt hoofdrol in je gedrag
 Bestuurt dwarsgestreepte skeletspieren = doelwitorganen

o Autonome ZS: regelt + coördineert organen te maken met levensonderhoud van cellen
 Regelt hartwerking, spijsvertering, uitscheiding, enz.
 Doelwitweefsels = gladde spieren, klieren + hartspier
 Werkt nauw samen met hormoonstelsel (+ met animale zenuwstelsel)



De anatomische indeling van het zenuwstelsel
- Centrale zenuwstelsel:
1) Grote hersenen
2) Hersenzenuw
3) Hersenstam
4) Kleine hersenen
5) Verlengde merg
6) Ruggenmerg

- Perifere zenuwstelsel:
7) Grensstreng
8) Perifere zenuwen (arm)
9) Perifere zenuwen (borstkas)
10) Perifere zenuwen (been)

, A) Steuncellen
- Zenuwstelsel bestaat uit goed geordend + herkenbaar zenuwweefsel

- In ZS = 2 typen cellen te onderscheiden: neuronen (zenuwcellen) + steuncellen (verhouding 1 : 1)
 Hersenen van volwassene bevatten 86 miljard neuronen + 85 miljard steuncellen
 Neuronen = impulsgeleidende cellen waarop werking van zenuwstelsel gebaseerd is
 Steuncellen dienen vooral onderhoud + bescherming van neuronen + spelen rol bij verhogen
van snelheid van impulsgeleiding

- In centrale zenuwstelsel  3 typen steuncellen = gliacellen
 Astrocyten, oligodendrocyten + gliacyten

- Astrocyten = ± even groot als neuronen
 Voorzien neuronen van voedingsstoffen + voeren afvalstoffen af
 Heel belangrijk voor bewaken van homeostase in hersenen

- Oligodendrocyten = vrij klein
 Elke cel heeft 50 lange uitlopers, die elk rond neuronuitloper van neuron gewikkeld zijn
 Ontstaat relatief dikke koker gevuld met vetachtige stof = myeline
 Koker = myelineschede genoemd
 Schede = regelmatig onderbroken  onderbrekingen = insnoeringen van Ranvier

- Microglyocyten (microglia) = kleine, spinachtige cellen die tussen zenuwweefsel verplaatsen
 Ruimen vooral lichaamsvreemde + aangetaste cellen (door fagocytose) op
 Vormen immuunsysteem van centrale zenuwstelsel

- In perifere zenuwstelsel  meeste axonen omwikkeld door steuncellen = cellen van Schwann
 Meerdere keren om axon gerold + voorzien axon van myelineschede
 Schede = schede van Schwann  heeft veel insnoeringen van Ranvier
 Elk segmentje tussen 2 insnoeringen = 1 cel van Schwann
 Schede van Schwann heeft isolerende + verzorgende en ondersteunende functie
 Aanwezigheid van myelineschede heeft grote invloed op snelheid van impulsgeleiding




Oligodendrocyt
Astrocyt 1) Neuron
1) Astrocyt 2) Oligodendrocyt
B) Neuronen 2) Bloedvat 3) Myelineschede
3) Neuron 4) Insnoering van Ranvier

, - Neuron heeft relatief groot cellichaam met veel korte celuitlopers = dendrieten
 Geleiden impulsen naar cellichaam toe
 1 celuitloper die impulsen van cellichaam wegvoert naar andere neuron, spier of klier

- Celuitloper = axon
 Meeste lange axonen = omhuld door myelineschede met geregeld insnoering van Ranvier
 Axon eindigt in kleine vertakkingen/verbredingen die overdrachtsplaats vormen naar
volgende cel: dit is een andere neuron, een kliercel of een spiercel
 In een neuronuitloper is altijd sprake van éénrichtingverkeer!

- Op grond van hun functie onderscheid je 3 typen neuronen:
o Sensorische neuronen: vervoeren impulsen van sensoren in lichaam naar CZ
 Hebben maar 1 dendriet, die heel lang kan zijn  axon kan ook lang zijn
 Bij uitzondering bezit dendriet ook myelineschede
 Impulsrichting in dendriet is van periferie naar cellichaam  axon stuurt impulsen naar CZ

o Motorische neuronen: vervoeren impulsen van CZ naar rest van lichaam
 Verbinden CZ met uitvoerders: spieren + klieren
 Neuronen hebben groot cellichaam, meerdere korte dendrieten + 1 lang axon
 Axon eindigt in verbreding of vertakking

o Schakelneuronen (of schakelcellen): dragen impulsen over van ene op andere neuron
 Dendrieten + axon zijn meestal kort
 Meeste neuronen in ruggenmerg + in hersenen zijn schakelcellen




Drie soorten neuronen
a = sensorische neuron
b = schakelneuron
c = motorische neuron

1 = zintuigcellen
2 = spiervezels
 = richting van impulsen




C) Zenuwen
- Zenuw bestaat uit bundel van honderden zenuwceluitlopers + maken deel uit van PZ

1) Motorische zenuwen
- Motorische zenuwen lopen van ruggenmerg naar spieren
 Bestaan alleen uit axonen van motorische zenuwcellen
 Elk axon = omgeven door laagje myeline met daaromheen bindweefsellaagje
 Honderden axonen vormen zenuwbundel omgeven door vrij dikke bindweefselmantel
 Meerdere zenuwbundels bij elkaar vormen zenuw met bindweefseljasje


2) Sensorische zenuwen
- Sensorische zenuwen lopen vanuit zintuigen naar ruggenmerg

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MH2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 78998 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€8,49
  • (0)
  Kopen