100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Biologie vakinhoud II.2: Zintuigen €7,49   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Biologie vakinhoud II.2: Zintuigen

 5 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting biologie vakinhoud II.2: Zintuigen

Voorbeeld 2 van de 15  pagina's

  • 10 september 2024
  • 15
  • 2021/2022
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (4)
avatar-seller
MH2003
Biologie vakinhoud II.2: Zintuigen
1. De zintuigen
- Waarnemen  gebeurt door receptoren (= sensoren)
 Liggen meestal in gespecialiseerde organen = zintuigen
 Ontvangen prikkel + ‘vertalen’ het in impulsen  door centra in hersenschors verwerkt

- Prikkel steeds in één taal omgezet = elektriciteit
 'Vertalen' = bepaalde vorm van energie omgezet in elektrische energie

- Prikkel = pas omgezet in impuls wanneer prikkeldrempel van receptor bereikt wordt
 Wanneer prikkelsterkte toeneemt, ontstaan er per tijdseenheid meer impulsen
 Prikkelsterkte verhoogt  constateren toename van impulsfrequentie
 Let op: sterkte van elektriciteit van impuls neemt niet toe met toenemende prikkelsterkte!

- Op grond van specifieke prikkelgevoeligheid worden 4 typen receptoren onderscheiden:
o Chemische receptor = gevoelig voor verandering van chemische samenstelling rondom cellen
 Veroorzaakt door o.a. reuk- en smaakstoffen, koolstofdioxide, zuurstof en zuren
 Vb. smaakzintuigcellen op tong, reukzintuig in neus

o Mechanische receptor = geprikkeld door verandering van eigen celvorm
 Vormverandering treedt op o.i.v. mechanische krachten (druk, trillingen, trekspanning of
bewegingen van omringende vloeistof)
 Vb. pijn-, tast- en drukzintuigen in huid, bloeddruksensoren in wand van aorta

o Temperatuurreceptor = registreren temperatuurveranderingen
 In huid = zich warmte- en koudezintuigen
 Ook in centraal zenuwstelsel liggen temperatuurreceptoren (temperatuur bloed)

o Lichtreceptor (= fotosensoren) = licht is prikkel voor deze zintuigcellen
 Licht = vorm van elektromagnetische straling
 In lichaam komen ze maar op 1 plaats voor: in je ogen

- Elk type receptor is gevoelig voor bepaald soort prikkel = adequate prikkel
- Meeste receptoren liggen in organen die gespecialiseerd zijn in opvangen van adequate prikkels:
o Neus (reukzintuig): ruiken
o Oren (gehoorzintuig + evenwichtszintuig): horen + stand van hoofd en lichaam handhaven
o Tong (smaak- en tastzintuig): proeven, tast/druk, warmte/koude
o Huid (gevoelszintuig): huidgevoel, zoals druk, tast, warmte/koude, pijn, trillingen
o Ogen (gezichtszintuig): zien

A) De neus
- Boven in linker + rechter neusholte = reukslijmvlies
 Oppervlakte van ± 2,5 cm²
 Erin: 100 miljoen reukzintuigcellen = chemische receptoren
 Uitlopers van zintuigcellen lopen in bundeltjes naar reukzenuw in schedelholte

, - Vluchtige stoffen in ingeademde lucht lossen op in slijm van reukslijmvlies
 In opgeloste vorm gaan ze chemische verbinding aan met trilharen van zintuigcellen
 Gevormde verbinding vormt prikkel die door zintuigcellen in impulsen wordt omgezet
 Impulsen bereiken via reukzenuw het centrale zenuwstelsel

De neus en het reukslijmvlies
1) Hersenen
2) Reukzenuw
3) Neusholte
4) Geurstoffen
5) Reukkolf (uiteinde reukzenuw)
6) Zeefbeen
7) Uitlopers van reukzintuigcellen
8) Reukzintuigcel
9) Slijmvliescel
10) Slijm
11) Trilharen van de reukzintuigcel ⇒
= impulsrichting
12)
B) Het oor
- Oor = complex zintuig met binnenin 2 typen mechanische receptoren
 Geluidstrillingen + bewegingen van hoofd waargenomen

- Met oren kun je horen
 Buitenoor = prikkelopvangende gedeelte van oor
 Bestaat uit: oorschelp, uitwendige gehoorgang + trommelvlies

- In middenoor (= prikkelgeleidend) = holte met 3 gehoorbeentjes: hamer, aambeeld, stijgbeugel
 Zitten met beweeglijke gewrichtjes aan elkaar vast

- Trilling van trommelvlies brengt 3 beentjes achtereenvolgens in trilling
 Trilling = bij deze drievoudige overbrenging 20 x versterkt
 Zeer hard geluid beetje gedempt door klein spiertje aan trommelvlies

- Holte = ook trommelholte genoemd
 Met buitenwereld verbonden via buis van Eustachius  mond uit in keelholte
 Buis zorgt dat druk in middenoor gelijk is aan buitendruk

- Receptoren (= prikkelverwerkende) = in slakkenhuis in binnenoor
 Binnenoor staat met vlies in contact met middenoor
 Slakkenhuis = gevuld met vocht  trillingen naar zintuigcellen geleidt
 Trillingen omgezet in impulsen + via gehoorzenuw naar centrale zenuwstelsel doorgegeven

- In binnenoor = ook evenwichtszintuig
 Receptoren verspreid in 3 halvecirkelvormige kanalen in 3D structuur haaks op elkaar
 Kanalen = gevuld met vocht + op bepaalde plaatsen kristallen in = gehoorsteentjes (otolieten)

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MH2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 78998 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€7,49
  • (0)
  Kopen