Deze samenvatting is helder en overzichtelijk, met alles uit de PowerPoints erin opgenomen. Het was duidelijk en enorm behulpzaam tijdens het studeren, waardoor ik voor dit vak ben geslaagd!
Waarom is persoonlijkheidspsychologie nuttig?
Vertaling naar andere vakgebieden, zoals arbeids- en
organisatiepsychologie, sociale psychologie,...: in kaart brengen van
persoonlijkheid
• Welke opleiding/job past bij mij?
• Hoe komt het dat ik het zo moeilijk heb met contact maken in
groepen, terwijl ik één-op-één heel vlot ben?
Beschrijven hoe iemand in elkaar zit
Verklaren waarom iemand zich op een bepaalde, soms irrationele manier
gedraagt
Voorspellen of iemand gedrag nogmaals zal stellen
• Cruciaal in de begeleiding van iemand!
Welke persoonlijkheidstrekken spelen een rol in het ontwikkelen
van een verslaving?
• De verslaafde persoonlijkheid is geen diagnose
• Traits = ontwikkeling
• Impulsiviteit, neiging naar sterke prikkels, angst, depressie,
beloningsgevoeligheid,…
Wat is persoonlijkheidspychologie niet?
Barnum effect of Forer effect
• De neiging van individuen om algemeen geldende uitspraken te
aanvaarden als zijnde typerend voor zichzelf.
Risico’s?
• Invloed op individuele beslissingen
• Kreeft en schorpioen passen toch niet samen…
• Invloed op feedback in groep
• Die positieve feedback die over het hele team ging, ging zeker over
mij!
• Die kritiek die over het hele team ging, ging zeker niet over mij!
Hoe komt dat?
• Cognitieve bias: subjectieve validatie
• Vooral van toepassing op positieve uitspraken
• Logisch want… positieve feedback nemen we gemakkelijker aan
dan kritiek
• Bedrijven maken hier gretig gebruik van
• Discover weekly
• Just for you
Persoonlijkheidspsychologie als wetenschap
De persoonlijkheidspsychologie is de tak van de psychologie die zich
bezighoudt met het bestuderen van persoonlijkheid.
Drie analyseniveaus
Analyse van persoonlijkheid op 3 verschillende niveaus (Kluckhohn &
Murray)
• Elk mens is zoals alle anderen
- Human nature
- Gemeenschappelijkheden
- Ergens bij willen horen
- Bv. Puberteit en seksuele interesse
1
, • Elk mens is zoals sommige anderen
- Individuele verschillen
- Verschillen tussen groepen
- Bv. mate van perfectionisme bij sporters
• Elk mens is als geen ander
- Uniciteit
- Iemands unieke manier van verdriet hebben
• Voorbeeld
• Nood aan verbinding met anderen
• Als mens
• Als Belg
• Als Eline
Persoonlijkheid kan:
• Nomothetisch onderzocht worden
• Idiografisch onderzocht worden
Nomothetisch Idiografisch
Wat? Bestuderen van groepen Bestuderen van één
individu
Focus: Gelijkenissen tussen groepen Uniciteit van het individu
Waaro Universele wetmatigheden ontdekken over ‘de Dieper begrip van het
m? mens’ individu
Hoe? Zelfrapportage, statistische analyses Kwalitatief
Nadeel: Weinig kennis over de complexiteit en dynamiek Moeilijk
binnen individu generaliseerbaar
Hoofdstuk 1: Persoonlijkheid, een introductie
1.1 Wat is persoonlijkheid?
Persoonlijkheid heeft betrekking op de kenmerkende individuele
verschillen (1) tussen mensen in de manier waarop ze denken, zich
voelen en zich gedragen (2). Deze individuele verschillen zijn vrij
stabiel (3) en deels genetisch (4) bepaald en openbaren zich in
verschillende situaties
1.2 Kenmerkende individuele verschillen
Kenmerken
= trekken (traits)
= de eigenschappen die verschillen tussen mensen beschrijven
= Average tendencies – gemiddelde gedragsneigingen
• Vb. “Tessa is extravert.” is ze dit altijd?
Het domein van de trekpyschologie bestudeert
deze traits
• Doel? Basisdimensies van persoonlijkheid
• Hoe? Correlaties
• Functie:
- Beschrijvend: mensen gaan beschrijven
- Verklarend: gedrag gaan verklaren
- Voorspellend: toekomstig gedrag
proberen te voorspellen en verklaren
2
,Persoonlijkheid = karakter + temperament
1.2.1 Karakter
Charasso = graveren, inkerven
Kenmerkend en typerende van de persoon
Stereotype beschrijving
• VB: “Hij is een strever.”
Twee uitgangspunten:
• Karaktertrekken als eigenschappen
- Causaal: intern aan de persoon -> eerder verklarend
• Karaktertrekken als samenvattingen
- Niet causaal: extern aan de persoon -> eerder beschrijvend
1.2.2 Temperament
Ontstaan: Vloeistoffen in het lichaam
Een teveel Naam Psychologische beschrijving
aan temperament
Bloed Sanguinisch Vrolijke, vriendelijk en grappig
Slijm Flegmatisch Traag, loom en lui
Gal Cholerisch Onstuimig, grootmoedig en onverschrokken
Zwarte gal Melancholisch Somber, zwijgzaam en vasthouden
Vandaag:
• Temperament = basale persoonlijkheidseigenschappen
Temperament is vroeg observeerbaar
Experiment meten van temperament
Verschillende theorieën over temperament (3)
Thomas et al. (1977) – Verschillen in gedragsstijl
• 3 clusters
• Makkelijke kind
• Moeilijke kind
• Langzame starter
1.4 Stabiliteit van persoonlijkheid
“Is de persoonlijkheid stabiel of veranderlijk?” -> Stabiel
2 vormen van stabiliteit
• Rangordestabiliteit -> relatieve positie in een groep
- Individuen behouden hun relatieve positie ten aanzien van de groep
3
, • Mean-level stabiliteit -> Stabiliteit van groepen personen
- Vergelijking van de gemiddelde score van een populatie
over de tijd
Persoonlijkheid = relatief stabiel
Stabiliteit neemt toe met leeftijd
Piek van stabiliteit: 50-60 jaar
Nuance: gedragsuitingen - persoonlijkheidstrekken
1.5 Erfelijkheid van persoonlijkheid
De mate waarin genen overeenkomsten en verschillen tussen mensen
kunnen verklaren
Mate van erfelijkheid is verschillend voor verschillende
persoonlijkheidstrekken
1.6 Zelf en identiteit
Persoonlijkheid bestaat uit een objectief deel = waarneembare
gedragingen (feiten)
Persoonlijkheid bestaat ook uit een subjectief deel =
zelfconcept/zelfbeeld (percepties)
Bv. “Ik percipieer mezelf als introvert, maar in mijn gedrag toon ik me
extravert.”
3 componenten van het ZELF:
• Beschrijvend component: zelfbeeld/ zelfconcept
• Evaluatieve component: zelfwaardering
• Sociale component: sociale identiteit
1. De ontwikkeling van het zelfconcept
• Onderscheid tussen ‘ik’ en ‘ik niet’
• Zelfherkenning: 15-24 maanden
• Eigenwaarde (evaluatie van beschrijving)
• Sociale vergelijking: 5 à 6 jaar
• Privaat zelfconcept
• Vroege tienerjaren: zelfreflectie
2. De mate waarin je tevreden bent over je zelfconcept = zelfwaardering
• Ben ik de moeite waard?
• Hoge zelfwaardering correleert sterk met omgaan met feedback en
omgaan met tegenslagen
• Verklaring? Mensen met hoge zelfwaardering hebben meer oog voor
dingen die wel goed gaan
Relatief stabiel
3. De manier waarop je jezelf presenteert naar anderen toe = sociale
identiteit
Moeilijkheden in de adolescentie. Hoe wil ik nu eigenlijk dat anderen me
zien? Maar ook: midlifecrisis
Identiteitscrises (Baumeister, 1997)
• Identiteitstekort: wie ben ik? moeite met nemen van beslissingen
• Identiteitsconflict: onverenigbare aspecten
Hoofstuk 2: Klassieke modellen van persoonlijkheid
2.1 Inleiding
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleur72. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
