Samenvatting van het vak recht, in de richting Toegepaste Psychologie aan de PXL Hasselt. Bevat informatie uit de les (PowerPoint’s) en eigen notities. 52 pagina’s. Geslaagd met 13/20.
H1: WAT IS RECHT?
Recht is het geheel van gedragsregels die de overheid heeft uitgewerkt en die door haar verplicht worden
opgelegd aan de burgers ter bescherming van vitale maatschappelijke belangen
EEN GEHEEL VAN GEDRAGSREGELS
Rechtsregel = gedragsregel
-> normatief
Recht regelt gedrag (= uitwendig waarneembaar)
<-> moraal/ethiek en religie
Tendensen strafrecht?
Principe
- Reactief
= gericht op gepleegd en gekend misdrijf
Uitzonderlijk
- Proactief
= gericht op gepleegd maar nog niet aan het licht gebrachte misdrijven
Quid preventief?
-> daders van “een nog te plegen” misdrijf vatten
Rechtsregels worden omschreven als plichten
- Gebodsbepaling
= je moet…
- Verbodsbepaling
= je mag niet…
OPGESTELD DOOR DE OVERHEID
-> zorgt dat gedragsregel een rechtsregel wordt
Overheid of politieke macht = regelgevende macht
-> totalitaire samenlevingen door geweld en onderdrukking
- Wetgevende macht
= het maken van de regels
- Uitvoerende macht
= uitvoering van de regels
- Rechterlijke macht
= beoordeling van overtredingen en geschillen
,GESCHIEDENIS
Franse revolutie !!!
- Politiek lag in handen van 1 persoon (koning had alle regelgevende macht)
- Geen burgers, maar onderdanen
Absolute macht of autocratie
= macht ligt in handen van één persoon of van een bevoorrechte minderheid (oligarchie)
- God – theocratie
- Geweld – macht van de sterkste – terreur
=> leidt tot machtsmisbruik
Charles de Montesquieu
= scheiding der machten of trias politica leer
DUS machten moeten van elkaar gescheiden zijn en moeten elkaar wederzijds controleren
-> scheiding der machten + check and balances
Staatsstructuur:
Belgische grondwet:
- Wetgevende macht
= door het volk gekozen parlement
-> volk oefent soevereiniteit uit dmv verkiezingen van vertegenwoordigers
- Uitvoerende macht
= koning en de regering
- Rechterlijke macht
= rechtbanken en hoven
Coalitie = een verbond van twee of meer partijen, groeperingen of staten
Oppositie = partijen die tegen de coalitie zijn
DIRECTE DEMOCRATIE
= volk neemt zelf keer op keer besluiten over het bestuur van het land, burgers besluiten zo rechtstreeks mee
INDIRECTE OF REPRESENTATIEVE PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE
België is geen directe democratie, maar een indirecte of onrechtstreekse democratie
-> burgers nemen niet rechtstreeks deel aan beslissingen over staatszaken
België kiest volksvertegenwoordigers die door hen en voor hen de beslissingen nemen
MAAR enkel de wetgevende macht, de leden van het parlement worden door het volk gekozen
,VAN EEN EENHEIDSSTAAT NAAR EEN FEDERALE STAAT
Federatie, gemeenschappen en gewesten bezitten elk een eigen wetgevende en uitvoerende macht
-> gemeenschappen en gewesten zijn soeverein voor de aan hen toegewezen bevoegdheden
Deelstaten vormen samen de federale staat
VROEGER: 1 parlement, 1 regering die alle wetten voor het hele land maakte
NU: 6 parlementen en regeringen
Gemeenschappen – persoon
Gewesten – grond
-> restbevoegdheid = wat niet wordt toegewezen aan de gemeenschappen en gewesten blijft bevoegdheid van
de federale overheid
DEELSTATEN
Een deelstaat is …
- Een afgebakend grondgebied, zijnde de gemeenschappen en gewesten
- Met zelfbeschikkingsrecht: elke gemeenschap en elk gewest heeft zelfbeschikkingsrecht, dat zich uit in
eigen wetgevende en eigen uitvoerende macht
- In de aan hen toegewezen bevoegdheden
= federale wetgevende macht wijst bevoegdheid toe aan gemeenschappen en gewesten
(Gemeenschappen – persoonsgebonden, gewesten – grondgebonden, federaal – restbevoegdheid)
<-> confederale staat; deelstaten beschikken over de volheid van bevoegdheden en wijzen bevoegdheden toe
aan confederale staat, deelstaten hebben restbevoegdheden
, DE EU
België is één van de leden van de EU
EU is een supranationale rechtsorde en maakt
- Verordeningen
- Beschikkingen
- Richtlijnen
RECHT IS DUS DOOR DE MENS GEMAAKT & EVOLUEERT VOORTDUREND
Recht evolueert mee met de tijdsgeest, cultuur, opvattingen en politieke stromingen in de samenleving, …
AFDWINGBAAR DOOR DE OVERHEID
De overheid dwingt de rechtsregels af door middel van sancties
Een sanctie is een reactie van de overheid op het niet naleven van de rechtsregel
- In eerste instantie proberen te regelen door middel van burgerrechtelijke sancties
- Voor bepaalde gedragingen (zo ernstig of burgerrechtelijke sancties hebben geen nut meer) worden
strafrechtelijke sancties toegepast
RECHTERLIJKE ORGANISATIE
Voor de rechterlijke organisatie is het land opgedeeld in 162 kantens, 12 arrondissementen en 5
rechtsgebieden. Hiermee worden de territoriale bevoegdheid van de erin gelegen rechtbanken en hoven
bepaalt.
Per gerechtelijke arrondissement (12) is er
- Een rechtbank van de 1e aanleg
o Burgerlijke rechtbank
o Familierechtbank
o Jeugdrechtbank
o Correctionele rechtbank
o Arbeidsrechtbank
o Ondernemingsrechtbank
- Openbaar ministerie (OM of parket)
o Hoofd: Procureur des Konings
o Vertegenwoordigt de samenleving in de rechtbank
o Opsporen en vervolgen van misdrijven
o Magistraten leiden het strafonderzoek, sporen de daders op en vorderenin de rechtbank een
straf tegen de verdachten
o In burgerlijke zaken geeft OM advies
- Arbeidsrechtbank
o Heeft zijn eigen OM
-> arbeidsauditoraat
- Een balie, beroepsvereniging van advocaten gevestigd binnen het gerechtelijk arrondissement.
o Balies maken deel uit van de Orde van Vlaamse of Franstalige & Duitstalige balies
Gerechtelijke arondissementen zijn verenigd in 5 rechtsgebieden
- Antwerpen
- Brussel
- Gent
- Bergen
- Luik
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisavernijns. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,86. Je zit daarna nergens aan vast.
