Juridische Bronnen op AP Hogeschool, Rechtspraktijk
- les 3 ontbreekt, maar heb dat geleerd aan de hand van de powerpoint
- had een 18/20 door deze notities
1. Wat is recht?
- Ulpianus: ‘waar een samenleving is, is recht’
o rechtsregels bijv. de wet vs. regels bijv. voetbalregels
o samenleving
een groep van minstens 2 personen en waar regels gelden bijv. Antwerpen
hebben soms informele regels bijv. leger, studentenverenigingen: doop
o verschil met een staat:
staat = een grondgebied met minstens 2 personen en een zekere politieke
organisatie die erkend is door de internationale gemeenschap (praktijk: de
VN)
soms ter discussie: Israël, de crim (satalietstaat, Oekraïne – Wit-Rusland),
cathalonië (volk wilt zelf onafhankelijk worden, zelfstandiger worden zoals
baskenland), Kosovo, Syrië, IS, ...
o verschil met een rechtsstaat:
(1) scheiding der (staats)machten – Montesquieu(1793, na Franse Revolutie:
égalité, liberté et fraternité (voordien absolutisme))
uitvoerende – wetgevende en rechterlijke macht
vierde macht: de media
o bijv. de parachutemoord: zonder bewijs door
mediaschandaal wordt vrouw zo goed als schuldig verklaard
o bijv. de federale regering (N-VA grote verliezer: twee fouten:
confederaal model opnieuw teruginbrengen + Bart De Wever
speelde op de man (Tom Van Grieken beledigen in de pers))
vijfde macht: de reclame (advertenties) bijv. Berlusconi: in films
boodschappen verbergen mensen overtuigen/ hersenspoelen
(2) fundamentele rechten en vrijheden = mensenrechten (denk terug aan
Franse Revolutie)
grondwet? maar Israël heeft geen grondwet en in de Amerikaanse Grondwet
staan geen mensenrechten (apart te vinden)
o verband met de heersende economische opvatting
kapitalisme (Adam Smith, ik-vorm staat centraal) vs. communisme (Karl
Marx, groep staat centraal, denkt in belang van de instelling)
bijv. het afschaffen van erfenissen alles naar de staat: zodat alles
verdeeld kan worden (begrotingstekort opvullen) communistisch
perspectief
vertaalt zich in de staat: maken de ideologie mogelijk in de staat
(bijv. mogelijkheid om rijker te worden dan een ander)
- recht en godsdienst
o theorie: secularisatie scheiding van kerk en staat bijv. je kan niet voor de kerk
trouwen als je niet voor de staat bent getrouwd
o officieel geen impact op het staatsrecht, maar lijkt op elkaar
o maar praktijk: parket laat in eerste instantie de kerk het berechten, en later grijpen
zij in
bijv. pedofiele priesters procureurs verdoezelde de schandalen
o impact godsdienst op rechtsregels blijft laag
behalve bijv. hoofddoekenverbod: godsdienstvrijheid (Antwerpen
Atheneum) (1) onderdukking vernietigd; (2) openbare veiligheid
1
,Juridisch bronnen Ariana Van Tongerloo
verbod als je niet identificeerbaar bent beperkte impact: wat toegestaan
– niet toegestaan
bijv. eigen school oprichten (vanuit Islam) geweigerd: maatschappelijke
integratie
- recht en moraal
o moraal : wat is goed en niet goed
o positivisme vs. natuurrecht
positivisme: volgens de boeken
natuurrecht taliobeginsel: u slaat mij, ik sla u
o strafrecht bijv. zaak SM-rechter
strafrechter (stond niet aan de kant van de procureur, maar aan de rechten
vd crimineel) doet aan SM wordt ontslagen nadat hij werd betrapt
(wegens mishandeling vd vrouw, kan hij geen strafrechter zijn)
want wat het strafrecht u verbiedt, mag u ook niet doen met toestemming
o familierecht
bijv. Gent; man relatie met twee vrouwen wilt met beide trouwen
moraal: u mag maar met 1 vrouw trouwen = ethisch principe
bijv. volle adoptie: persoon moet meerderjarig zijn en adopteert
minderjarige = ethisch
bijv. pas ’70 vrouwen kunnen scheiden met man, want was ethisch toen
- recht en sociale zeden (later)
- soorten rechtsregels
o berechtingsregels = procesrecht
naar welk rechtscollege, hoe indienen, termijnen,...
o erkenningsregels = inhoudelijk recht: gelding, interpretatie en verhouding
o wijzigingsregels = regels die andere regels doen veranderen
dia 7:
- doel van het recht
o rechtszekerheid:
o rechtvaardigheid: geen synoniem, wel het doel van recht
bijv. huurcontract 4 maanden achterstallig regel (rechters in de praktijk):
minder dan 3 maanden huurcontract ontbinden we niet
is dat rechtvaardig?
Aristoteles:
verdelende vs. vergeldende rechtvaardigheid
publiekrecht vs. privaatrecht
- recht als middel
o op niveau vd rechtsregel (=gedragsregels of normen)
o op niveau vd rechtspraak
o op niveau vd rechtshandhaving (=afdwingbaarheid)
dia 8:
- geen eenvormige definitie, wel enkele belangrijke elementen poging tot definitie
o recht = een verzameling v rechtsregels in materiële zin en wordt gecreëerd door
mensen met als doel om hun samenleving te ordenen. Het toepassen en afdwingen
van deze rechtsregels moet bijdragen tot een vreedzame en rechtvaardige
samenleving
2
,Juridisch bronnen Ariana Van Tongerloo
dia 9:
2. Indeling van het recht
- objectief vs. subjectief recht
o objectief: recht zelf (de rechtsregel) bijv. je mag geen foto’s van zomaar iedereen
maken
o subjectief: hoe u het recht afdwingt/ uitoefent, toepassing van de regel bijv.
reageren op de overtreding: klacht indienen
binnen de grenzen: anders rechtsmisbruik
- materieel vs. formeel recht
o materieel: inhoudelijk recht
bijv. hoe kan je euthanasie plegen? wie mag dat beslissen?
bijv. huurcontract: wat moet de verhuurder garanderen?
o formeel: regels over de vorm vh recht
procesrecht: bij welke rechtbank, hoe, hoeveel dagen
- het recht onderverdeeld in domeinen:
o (1) volgens de activiteit die de regels ordent (bijv. fiscaal recht)
per rechtstak
o (2) volgens de techniek waarmee de regels worden geordend (bijv. strafrecht)
privaatrecht – publiekrecht - strafrecht
o (3) volgens het niveau van totstandkoming van de regels (bijv. europees recht)
= herkomst vd rechtsregels bijv. europees recht, internationaal recht
bijv. solden (wel reclame hangen) – sperperiode (geen reclame hangen)
belgische regel europees recht: mag wel
- onderscheiden heeft zowel een didactisch als rechtstheoretisch nut
o didactisch: de manier waarop het onderwezen wordt
o rechtstheoretisch: herkomst vd regel kennen
dia 10:
- onderscheid: privaatrecht – publiekrecht
o privaatrecht: het recht vd burger
private belangen
relatie tussen burgers
o publiekrecht: het recht vh handelen vd overheid
algemeen belang: bepaalt door de meerderheid
verhouding tussen verschillende overheden onderling en de verhouding
overheid – burgers
dia 11:
- onderscheid = groot deel achterhaald
o privépersonen kunnen worden belast met overheidstaken en overheden kunnen
deelnemen aan het privaatrechtelijke rechtsverkeer
bijv. AP = privépersoon maar overheidstaak: diploma’s uitreiken =
vermenging
bijv. De Lijn = overheidsbedrijf/ publiek persoon kan inkomsten krijgen uit
reclame = privétaak
o vervlechting private belangen en algemeen belang.
bijv. Sluiting Caterpillar te Gosselies (in de buurt van Charleroi) (02/09/2016)
gevolg: 3000 werklozen meer criminaliteit
Charles Michel vraagt oplossing aan baas (gaat weg door fiscale druk)
algemeen belang – privaatbelang: vervlecht met elkaar
3
, Juridisch bronnen Ariana Van Tongerloo
o niet altijd (nog) een duidelijk onderscheid tussen privaat-en publiekrecht
rechtstakken (bijv. sociaal zekerheidsrecht)
rechtsinstellingen (bijv. huwelijk)
- sluitende opdeling privaat/publiekrecht onmogelijk
dia 12:
PRIVAATRECHT PUBLIEKRECHT
- Personen- en Familierecht. - Staatsrecht.
- Familiaal vermogensrecht. - Administratief recht.
- Verbintenissenrecht. (overheid maakt - Sociaal recht?
er gebruik van) - Strafrecht.
- Zakenrecht. (overheid maakt er gebruik - Strafprocesrecht.
van) - Fiscaal recht.
- Handelsrecht. - Europees recht.
- Vennootschapsrecht. (overheid maakt - Internationaal recht.
er gebruik van)
- Sociaal recht. (uitkering voor
privépersoon maar verzorgd door de
overheid)
- Burgerlijk procesrecht.
- Internationaal privaatrecht
onderlijnd zijn de moeilijkere te onderscheiden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper arianavantongerloo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
