Dit is een grote samenvatting voor het vak Bloedsomloop in het 4e jaar geneeskunde. In deze samenvatting zitten alle lessen van het deel vaatheelkunde gegeven door prof. Fourneau, maw. alle delen waar zij in het boek overgaat de extra info gegeven in de powerpoint tijdens de les.
Anatomie en fysiologie vh arteriële, veneuze en lymfatische stelsel
1.1. Normale anatomie, structuur en functie
=> Functies vh vaatstelsels = zeer divers
• niet-trombogeen transport van bloed
• stockage van bloed
• regulatie moleculaire en cellulaire verplaatsingen tss vaatlumen en extravasculaire ruimte
1.1.1. Arteries
• anatomisch en fysiologisch:
- onderscheid tss o grote elastische arteries: aorta en haar voornaamste vertakkingen
- middelgrote musculaire arteries: bloedvaten naar vss organen
- kleine arteries of arteriolen: in organen en weefsels
• drie lagen (maar samenstelling verschilt naargelang type arterie): intima, media, adventitia
=> fysiologisch belang van verschillende wandsamenstelling:
- grote arteries kunnen tijdens systole wat uitzetten en zo verhoogde druk opvangen →
daarna tijdens diastole elastisch terugveren en bloedstroom verder onderhouden
- middelgrote musculaire arteries, dempen ook bloedvoorziening bij systole en
onderhouden in verdere fases bloedvoorziening naar perifere organen en weefsels
- kleine arteries of arteriolen zorgen voor perifere weerstand, bloeddruk blijft op peil en
weefsels w beschermd tegen hypertensie.
=> pathologisch belang:
- elastische en musculaire arteries w eerder aangetast door atheromatose
- musculaire arteries w ook aangetast door mediacalcinose
- kleine arteries of arteriolen w eerder aangetast door diffuse fibromusculaire verdikking
en hyalinisatie.
1.1.2.Endotheel
=> normale endotheel speelt heel belangrijke, diverse rol:
- beschermt tegen trombose via evenwichtige aanmaak anti- en protrombotische stoffen
- regelt vaattonus door vasoconstrictie en vasodilatatie via aanmaak vasoactieve stoffen
en reactie op impulsen van (para)sympathisch zenuwstelsel.
- herstelt evt schade van endotheellaag door sturen van aanmaak en migratie gladde
spiercellen vanuit media.
,endotheliale dysfunctie → kan leiden tot oa intravasale trombose, atheromatose,
intimahyperplasie
1.1.3. Venen
• veneuze stelsel:
- bestaat uit oppervlakkig en diep veneus systeem => thv OL: beide systemen verbonden
door ‘perforanten’
- aders zijn voorzien van kleppen die één stroomrichting toelaten: van oppervlakte naar
diepte en van perifeer naar centraal
- ivm arteries: venen hebben grotere diameter en dunnere wand
- spiercellen in venewand zijn minder talrijk, fragiele samenstelling vd wand verklaart
gemakkelijke en soms definitieve beschadiging van venen bij trombose.
• belangrijke functie: opslagfunctie; als venen uitzetten en meer bloed opslaan: circulerend
volume daalt (en omgekeerd) + venewand bevat maar weinig spiervezels → venen kunnen niet
uit zichzelf bloed voortstuwen
=> voornaamste factoren die bloed doen stromen in venen zijn:
- werking van hart → werkt op veneuze retour door 2 effecten - ‘vis a tergo’-effect:
residuele druk aan veneuze uiteinde vd haarvaten zorgt voor constant aanbod bloed bij
begin veneuze vaatstelsel - ‘vis a fronte’-effect: zuigkracht vh RA bij ontlediging → zorgt
voor doorstroming bloed dat uit veneuze stelsel aankomt en naar pulmonale circulatie
moet.
- zwaartekracht: werkt zowel in op arteriële als op veneuze vloeistofkolom → effect is in
principe in evenwicht
- perifere pompwerking - thv OL: pompwerking verzekerd door spiercontractie binnen
rigide fasciakoker
➢ zowel kuitspierpomp als voetspierpomp bevordert veneuze retour in aanwezigheid
normale, niet-gedilateerde aders voorzien van kleppen ✓ hierdoor: enkel centripetale
flow van voeten naar hart toegelaten
➢ werkt enkel bij beweging - ademhalingspomp brengt bloed verder naar hart
, ➢ uitademing: diafragma gaat omhoog → BD in abdomen daalt waardoor bloed uit
OL w aangezogen
➢ inademing: diafragma gaat omlaag → druk in thorax daalt terwijl hij stijgt in abdomen
✓ veneuze flow in OL vermindert ✓ veneuze flow in aders BL, hoofd en hals stijgen
1.1.4. Lymfestelsel
aan mediale zijde van voet tot lies => functie lymfesysteem:
- recupereert eiwitten (vnl albumine) uit interstitiële ruimte → verhindering oedeem
- filtert lymfevocht thv lymfeknopen: verwijdert vreemde partikels (vb. bacteriën) voordat
vocht met vnl plasmaproteïnen opnieuw terugvloeit naar bloedcirculatie
- lymfesysteem is belangrijke factor in bescherming tegen bacteriële besmetting!
• lymfeflow is vrijwel nul in rust maar neemt toe met spieractiviteit vh lidmaat
Anatomie voor klinisch gebruik zie handboek p. 25 - 28
2. Semeiologie vh arteriële, veneuze en lymfatische stelsel
Indeling
Arterieel:
● occlusief lijden:
- atheromateus vs niet-atheromateus
- perifeer vs visceraal vs extra-craniaal
- acuut vs chronisch (totaal verschillend beeld)
● aneurysmatisch lijden
● dissectie
Veneus:
● Trombose
● Klepinsufficiëntie
Lymfevaten:
● Primair lymfoedeem ( aangeboren )
, ● Secundair lymfoedeem ( evt dr chirurgie ontstaan )
2.1. Arterieel vaatlijden
2.1.1. Inleiding
anamnese en klinisch onderzoek moeten eerst uitgevoerd w: laten in meeste gevallen al toe
correcte diagnose te stellen dan niet-invasief onderzoek: tests die in principe geen schade
berokkenen of verwikkelingen veroorzaken → kunnen makkelijk w uitgevoerd en herhaald indien
gewenst + enkel aanvragen als ze bijdrage leveren tot diagnose, behandeling of follow-up
minder-invasieve en invasieve diagnostische mogelijkheden: enkel aangevraagd igv
noodzakelijk voor diagnose, behandeling of follow-up o kunnen wel schadelijke bijwerkingen
hebben of verwikkelingen veroorzaken + hebben belangrijke kostprijs.
Ateriosclerose is geen ziekte maar een ouderdomsfenomeen, artherosclerose is een
systeemziekte.
Bevraag actief symptomen in alle 4 vaatregionen:
- hart
- onderste ledematen
- halsslagaders
- nierslagaders/digestieve arteries
klachten en symptomen atherosclerose:
▪ kunnen voorkomen in chronische vorm of kunnen zich acuut voordoen
▪ chronische situatie kan stabiel zijn of evolutief in gunstige of ongunstige zin
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lucifer123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
