Jason Liu
Samenvatting LBW
2023-2024 Patrick Loobuyck
Les 1
Science and religion
Hoe verhoudt de kennis die we hebben met wat we geloven?
Hedendaags bestaat er een wetenschappelijk atheïsme, waarbij wetenschap soms gesteld
wordt als atheïsme. Dit is totaal niet zo, doen aan wetenschap maakt je helemaal geen atheïst
direct.
Galilei, begin 17e eeuw had enkele uitspraken die niet overeenkwamen met de bijbel. Dit bracht
natuurlijk spanning met het christelijk geloof. Dit zorgde ervoor dat de Christendom uitspraken
maakten in verband met het geloof & wetenschap dat niet altijd waar waren.
Wetenschap
Wetenschap zelf is een zeer recente term, origineel werd het meer gezien als een filosofie,
meer specifiek natuurfilosofie.
In de 17e eeuw werd science and religion nog gemengd, dit is opmerkelijk in de werken van
Newton. Uitspraken die Newton in die tijd niet kon verklaren, maakte hij gebruik van God om dit
te bewijzen.
De wetenschap kan je beschrijven als volgt: collectieve ondernemingen, methode, web (veel
soorten methodes waarvan enkele zeer zeker zijn vastgelegd en enkele meer onzeker en meer
studies nodig voor zijn).
Het wordt ook als de voorlopige beste kennis gezien, dit zegt niet ons dat wetenschap definitief
onze beste kennis is, maar dat dit de beste kennis is die we momenteel hebben waargenomen.
Deze uitspraak kwam van Karl Raimund Popper, hij zei dat we niet zochten naar zekerheden
maar via trial and error en gesprek en kritiek, betere kennis zochten. Dit werd dan gedaan via
fouten zoeken van andere, falsificeren van huidige kennis om de huidige kennis te verbeteren.
Een wetenschapper is een persoon die openstaat voor meerdere visies en bereid staat dat zijn
huidige kennis niet juist is.
1
,Jason Liu
Religie
Gericht op wat de mens en de wereld overstijgt en een diepere betekenis geeft. Dus hoe
mensen zich verhouden tot een trandencent iets.
De Christendom is dominant in de discussie.
- Wetenschap breekt door in Christelijk Europa
- 1960 Science and Religion
Voor de Islam was het een beetje anders. De moslim theologen hadden weinig incentives in
deze discussie, ze hadden er namelijk minder problemen mee.
De Islam had namelijk een bloeiperiode voor de 12e eeuw, en stond duidelijk verder in de
wetenschap dan de rest van de wereld waarbij veel van onze kennis verder zijn opgebouwd. Na
de 12e eeuw, hadden ottomanen bijvoorbeeld weinig incentives meer tot wetenschap en kwam
daarna meer tot stilstand.
Dus hieraan kan je duidelijk vastleggen dat er wel moslims waren die wel wetenschap en religie
konden combineren.
In 1883 zegt Renan “geloof en wetenschap staat per definitie tegen over elkaar”, de mensen in
die tijd die aan wetenschap deden en beweerde moslim te zijn waren niet gelovig.
Hedendaags indien we spreken over de verhouding tussen Islam en wetenschap dan moeten
we ook een politieke context in onze achterhoofd houden. Namelijk de Islam ziet wetenschap
meer als iets westers, dus minder goed in hun ogen.
Religie is zeer divers
Indien we religie bekijken dan kunnen we aannemen dat er veel verschillen zijn.
Een goed voorbeeld is, indien een alien op aarde zou komen, dan zou hij zich dingen merken
die logisch lijken. Maar ook dingen die totaal niet logisch lijken, bv religie. Dit is omdat religie zo
divers is en veel verschillende rituelen, tradities, …, etc. bevatten dat het moeilijk uit te leggen
valt.
Natuurlijk zijn er namelijk dingen die ook “vrij” normaal zijn in de religie.
Er zijn namelijk veel verschillende aftakkingen van religie, namelijk Christendom is een
aftakking van het Jodendom, waardoor er veel verschillen zijn.
Religie is ambivalent
Is de mens ongeneeslijk religieus? Dit is een vraag die sommigen soms durven te stellen indien
ze de geschiedenis van religie bekijken. De mens heeft inderdaad een grote aanleg tot religie.
2
,Jason Liu
Zelfs indien we een maatschappij hebben die volledig zonder religie zou leven, zou religie op
een manier tot leven komen. Dit kan komen door migratie bijvoorbeeld.
Als we kijken op wereldvlak, kunnen we ook duidelijk waarnemen dat er meer gelovigen zijn
hedendaags dan ongelovige. Puur vanwege demografie, dit is omdat mensen die religieus zijn,
eerder kinderen zouden baren dan circulaire mensen.
Is religie dan nu goed of slecht?
Er zijn vele gemixte meningen over deze vraag.
- Richard Dawkins vindt namelijk dat het leven zonder religie, veel beter zou zijn.
- Minder oorlogen, minder onderdrukking en andere problemen die zouden komen
van religie
- Andere vermelden dat religie wel ook positieve aspecten heeft.
- Andere helpen, medelijden hebben, …
Dus of religie goed of slecht is, is er niet direct een antwoord. Wat we wel kunnen vastleggen is
dat religie een soort motivatie geeft, of dit goed of slecht gebruikt wordt, volledig tot de mens.
Cognitieve en een zingevende interesse
Mensen hebben twee vormen van denken, 1 is de vorm van “hoe” denken. Dit is namelijk hoe
iets gebeurd en hoe de werkelijkheid in elkaar zit en etc.
Daarnaast hebben we ook een zingevende interesse, zingeven achter bepaalde fenomenen,
een reden geven achter bepaalde gebeurtenissen, etc.
De laatste vorm van denken brengt ons tot het ontstaan van religie.
De mens is een zeer sociaal wezen, namelijk we hebben een eigen vorm van taal. Waarbij taal
ons dan nog verder de mogelijkheid geeft om te socialiseren per groep.
Moreel waarde van kennis
We hechten ook morele waarde aan kennis, we willen niet in leugen leven. Mensen hechten
waarde aan de waarheid.
Kennis komt samen met verantwoordelijkheid, hoe meer we weten, hoe meer we
verantwoordelijk zijn dat we het weten.
Clifford zegt “wrong to believe with insufficient evidence”. Dus het is fout om iets te geloven
indien we geen bewijs hebben.
James antwoordt hierop “we can’t live with only evidence”. Bijvoorbeeld, indien we spreken over
liefde, er is geen bewijs dat je 100% zeker bent over de andere persoon.
3
, Jason Liu
Zingevende interesse
Zoals eerder vermeld, de mens zoekt naar een reden achter dingen, dit noemen ze onze
zingevende interesse.
De mens zal dan vragen stellen waar er niet direct antwoorden op zijn, dit vormt dan mee de
religie.
Denken via de teleologie, zoeken naar een reden achter bepaalde dingen. Doelzoekend
denken. Waarbij de wetenschap gebruik maakt van actie en reactie, dus geen teleologie, dit is
echter zeer contra-intuïtief.
Mythische denken
Mythisch denken is denken op basis van verhalen waar er geen argumenten zijn om dit te
verklaren. Hebben meestal bovennatuurlijke wezens en mythologisch verleden.
Daarnaast is er meestal ook een handboek en wetboek dat bepaalt hoe de mens zou en moet
leven. Het geeft ons ook een verklaring waarom iets is of zou moeten zijn.
Mythe maakt van cultuur onveranderlijke natuur.
Leven is meer dan wetenschap
Het leven is niet alleen wetenschap. Het is waar dat dingen bepaalde redenen hebben waarom
het zo zou zijn maar betekent niet dat wij verkiezen om een bepaalde actie te nemen omwille
van wetenschap.
Bijvoorbeeld, indien we over liefde praten, het is waar dat evolutie ons zo ver gebracht heeft dat
we “graag” voortplanten en dat dit ons meer de neiging heeft om verliefd te worden, maar dit
betekent niet dat dit gebeurt met iedereen. Waarom je iemand leuk vindt, en waarom je je
partner knap vind, is niet bepaald door wetenschap.
Er is een verschil tussen het kritisch denken en hoe we werkelijk denken over dingen.
4
