Pheijffer – The cruelest lies are often told in silence
Cijfers van een organisatie geven niet altijd het ware verhaal:
- De werkelijkheid kan namelijk op meerdere wijzen cijfermatig worden weergegeven > woord
directie over cijfers belangerijk
- De cijfers vertellen iets over het verleden
Cash is a fact profit an opinion > kasstromen betrouwbaarder dan winstcijfers (veel meer keuzes
maken bij bepalen van de winst)
- Maar Kasstromen zijn ook manipuleerbaar Cash is dus geen fact, maar een opinie (net als
winst).
Creative accounting: investeerders (binnen de wet) misleiden door een gemanipuleerd beeld te laten
zien (wat ze willen zien):
- Income smoothing & cookie jar reserves > Winstegalisatie; uitsmeren van winst
- Big bath accounting > Extra schade opnemen op de balans, waardoor er de volgende jaren
relatief meer winst geboekt kan worden. (Gebruikt door aantredend management,
tegenhanger wordt gebruikt door aftredend management)
- Premature revenu recognition > Te vroeg verantwoorden van omzet door goederen mee te
rekenen die pas in de toekomst komen
- Channel stuffing > Winst stelen van de toekomst door extra goederen te leveren of door
hoge kortingen te geven.
Creative accounting om performance te verbeteren of verslechteren, voldoen aan verwachtingen van
beleggers of ratio’s te beïnvloeden.
- Beloning winstafhankelijk
- Beinvloeden aandeelhouders
- Verminderen onzekerheid en risico
Creative compliance: wel naar de letter, maar niet naar de geest van de wet- en regelgeving
handelen (legalistische benadering)
Fraude: (1) opzettelijk (2) misleiden waarbij een (3) wederrechtelijk voordeel wordt beoogd
- Dunne marge creativiteit en fraude > ruimte om keuzes te maken tav verslaglegging
(maatschappelijk aanvaardbaar)
Materialiteitsbegrip = accountants > beoordelingsmarge voor het beoordelen van het jaarverslag
zouden beslissingen gebruikers jaarrekening worden beinvloed door afwijkingen?
- Positief uitgelegd > accountants hoeven dus niet elke futiliteit te corrigeren
- negatief uitgelegd > geeft ruimte om bepaalde zaken onder het tapijt te schuiven
Ondernemingen zouden meer proactief informatie verstrekken aan belanghebbenden.
Vertel kwalitatieve verhalen die inzicht geven in de ondernemingswerkelijkheid achter de cijfers
Pheijffer – De accountant: van ‘dominee’ tot ‘koopman’. En weer terug
Accountant als dominee: Ontstaansgrond accountant gelegen in de publieke taak > controle van de
jaarrekening en vertrouwensman van maatschappelijk verkeer.
Accountant als koopman: Commercialisering van de accountant door schaalvergroting, ICT-revolutie,
etc. meer private taken, ander vormen van dienstverlening en meer commercieel.
Accountant weer als dominee:
,In jaren ’90 was er discussie over de onafhankelijkheid van de accountant. Meer extern toezicht
en wet- en regelgeving voor accountantsberoep
Pincoffs-affaire: fraudeschandaal in eind 19e eeuw. Rotterdamse zakenman Pincoffs vervalste balans
en verlies- en winstrekening. aanleiding voor accountant als beroep
Limperg: ‘Leer van het gewekte vertrouwen’ accountant mag verwachtingen die hij opwekt niet
beschamen
Publieke taak > wettelijke controle jaarrekening (enge opvatting)
- Brede opvatting > valt meer onder (verschaffen zekerheid tav opdrachtgever en anderen)
Professie eist commercie > continuïteit waarborgen door maken winst (commercialiteit)
- Commercie in accountancy gaat gepaard met erosie van vertrouwen.
- Nieuwe producten en diensten met hoge winstmarge
Ahold
CFO en CEO hadden stukken onthouden van de accountant. Ook Deloitte ontving een klacht van het
OM > niet vastgehouden aan eisen controle
HBO-fraude
Onderwijsinstellingen die ten onrechte bekostiging voor onderwijsactiviteiten kregen > de commisie
had veel moeite met het verkrijgen van controledossiers van de instellingsaccountants (werkte niet
mee)
Ontwikkeling > inperking zelfregulering, invoering toezicht & invoering regels kwaliteitsbeheersing:
- Regels onafhankelijkheid > beperken mogelijkheid controle taak + andere opdrachten bij
cliënt
- WTA en VGC > nadruk op maatschappelijke verantwoordelijkheid accountant
o WTA: Wet Toezicht Accountantsorganisaties > Verzwaring van de meldplicht van
accountants in fraudezaken + stok achter de deur > AFM als vergunning verstrekker
en toezichthouder. Ook meldplicht transacties die verband kunnen houden met
witwassen en financiering terroristische organisaties
o Verordening Gedragscode (VGC) 2007 > Accountant moet zich houden aan
fundamentele beginselen (integriteit, objectiviteit, zorgvuldigheid, geheimhouding
en professioneel) + dienen van maatschappelijk en algemeen belang
accountant steeds commerciëler > ontwikkeling halt toegeroepen (boekhoudschandalen + wet en
regelgeving) > teruggedrongen in rol dominee
Pheijffer – Forensische Accountancy
Jaren ‘80 > groeide aanpak van financiële criminaliteit -> vraag naar specialisten forensische
accountant het leven in geroepen.
- Taak van forensische accountant is om vanuit financieel-economische controle ne bijdrage te
leveren aan het vaststellen van de feiten en de waarheidsvinding
- Forensische accountancy = specialistisch deelterrein waarbinnen accountants tbv
rechtshandhaving zich bezighouden met verzamelen, controleren, verdelen, bewerken en
analyseren van het rapporteren over gegevens
Harde forensische accountancy > repressie
Zachte forensische accountancy > preventie
, Forensisch rechercheren > maakt gebruik van:
- Analyse van verbanden in geld- en goederenbewegingen
- Realiteitsanalyse > zaken juist voorgesteld?
- Vermogensvergelijking, kasopstelling en bestedingsanalyse > vergelijken inkomsten en
uitgaven
- Analyse van organisatie-, eigendoms- en vermogensstructuur
- Schatting van wederrechtelijke verkregen voordeel, geleden schade, etc.
- Achterhalen en uitwinnen van vermogensbestanddelen > waarvan sprake?
Pheijffer & Kuijl – Forensische Accountancy
Fasen van forensische accountancy
A. Publieke behoefte > Forensische accountancy is in Nederland ontstaan binnen
overheidsapparaat. Richt zich op uitvoering van strafrechtelijke onderzoeken.
B. Ontginning van de private markt > Private forensische accountancy komt tot bloei. Is niet
langer beperkt tot strafrechtelijke onderzoeken.
C. Stabilisatie en institutionalisering > vakgebied neemt een vaste vorm aan
D. Verbreding en uitbouw > Forensische accountancy wordt breder opgezet
E. Tegenwind > via tuchtrecht contouren van forensische accountancy worden scherper
aangezet. Richtlijnen voor de Accountantscontrole (RLA)
F. Herorientatie en nieuw leven > Na fase van tegenwind besluiten accountantskantoren
forensische activiteiten in te krimpen, te hernoemen en te herschikken.
4 stromen binnen FA
- Publieke FA strafrechtelijke onderzoeken
- Private FA binnen gespecialiseerde afdelingen van openbare accountantskantoren
- FA in het kader van controle en toezicht controle-instanties en toezichthouders
- Private FA binnen veiligheidsafdelingen en dergelijke afdelingen zoals Veiligheidszaken,
Bedrijfsbeveiliging, Compliance, etc. > binnen ondernemingen.
Week 2
Pheijffer – Meldplicht witwassen en financiering van terrorisme
Wet ter voorkoming van Witwassen en de Financiering van Terrorisme (WWFT) > Stelt een
meldplicht vast voor een grote groep meldingsplichtigen
Controle- en Overige Standaarden (COS) + Wet Toezicht Accountantsorganisaties (WTA)> Stellen de
rol van de accountant vast in de fraudebestrijding.
- Bij constatering van fraude moet de accountant daarover met zijn cliënt spreken, bij een
vermoeden van witwassen mag dat niet.
Financial Action Task Force (FATF) bedacht dat instellingen die witwasgevoelige diensten uitvoeren,
cliënten moeten identificeren.
- Identificatieplicht en meldplicht zijn overgenomen in Europese richtlijnen en zijn in NL
neergeslagen in WID en Wet MOT.
Praktische definitie van witwassen = het omzetten van illegaal naar legaal vermogen. Drie fasen:
- Voorwas > plaatsen van illegaal verworven vermogen in de bovenwereld.
- Hoofdwas > het bemoeilijken van het boekhoudkundige spoor.
- Nawas > geld komt terug in legale tak > kan gebruikt worden in bovenwereld
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noanolte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.