≠ visies op motorische controle & leren
- 1ste beweging = reflexmatig gedrag
belangrijke rol tot stand komen beweging
≠ verklaren hoe vrijwillige & doelbewuste
bewegingen gegenereerd
tekortkoming = erkendhiërarchische visie
o leidende rol CZS (hersenen)
=controlerende&hiërarchische structuur
- heterarchische visie
verwerpt top – down approach
nadruk op interactie tussen ≠systemen
- ecologische benadering
interacties tussen factoren binnenin individu & buitenaf
- proces georiënteerde benaderingen
processen afspelen binnen in individu
hoe ≠ systemen samenwerken komen tot doelgericht bewegingsresultaat
CZS
- cerebrale cortex
- basale ganglia
- cerebellum
1. reflexmatige visie
a. behaviorisme
Gedrag=reflexmatig
- stimulus lokt respons uit
stimulus = factor in omgeving
Binnen behaviorisme=2 stromingen relevant voor domein motorisch leren
1) klassieke conditionering stimulus – respons theorie van Pavlov
respons= aanwezig in gedragsrepertoire
- gekoppeld aan stimulus die deze respons aanvankelijk niet oproept
≠ verklaren hoe nieuwe verwerven vaardigheden
relevantie domein motorisch leren = beperkt
verklaren hoe bepaalde emoties aan oorspronkelijk neutrale stimuli gekoppeld raken
- angstreacties
- euforie
2) operante conditionering Skinner
typerend test
- conditioneren witte rat
- indrukken hefboompje belonen met geven voedsel positieve bekrachtiger
bekrachtiging gedrag = frequenter optreden
gedrag = onder stimuluscontrole gebracht a.d.h.v. differentiële bekrachtiging
bepaalde stimuluscondities = bekrachtigd gedrag
andere stimuluscondities niet bekrachtigen gedrag
enkel respons indien bepaalde bekrachtiging
stimulusdifferentiatie
Nala Melis Pagina 1
, ML: H4: theorien van motorisch leren
negatieve bekrachtiging
- door bepaald gedrag = negatieve/aversieve stimulus wegvalt
straf
- manier om ongewenst gedrag te elimineren
secundaire conditionering
- stimulus die met bekrachtigende stimulus optreed zelf bekrachtigende eigenschappen
shaping
- gedrag aangeleerd steeds betere benadering gedrag selectief bekrachtigen
reflexmatige visie op controle van beweging = beperkte toepasbaarheid in domein ML
- onvoldoende mogelijkheden om te verklaren hoe nieuwe vaardigheden verworven worden
- sterke nadruk op omgevingsfactoren
- onvoldoende aandacht voor interne processen
- succes van conditionering (motorisch) gedrag = gekoppeld aan beginniveau leerlingen
b. Reflexmatige bewegingscontrole: neurologische substraat
Complex bewegingsgedrag = gecontroleerd vanuit hersenen
- ruggenmerg = mate van autonomie
Specifieke somatosensorische stimuli=snelle respons neurale verbindingen in ruggenmerg
mono-synaptische stretch reflex controle rechtopstaande houding = posturale controle
- reflexboog
- elementaire reflex
in zo goed als alle skeletspeiren
- bevat
sensorisch neuron= 1a afferent
o vertrekkende vanuit spierspoeltje
α-motor neuron
1 synaps tussen neuronen
reactie op snelle stretch/rek=homologe spier geactiveerd contractie
poly-synaptische reflexencontroleren bewegingen
- Alle reflexbogen met >2 meer neuronen bevatten
- inhiberende interneuronen gekoppeld aan mono-synaptische stretch reflex
type 1a afferente vezels innerveren
o homologe & synergistische spieren via 1 synaps
o antagonisten via inhiberend interneuron
resultaat
o antagonisten ontspannen werking agonisten bevorderen
reciproke inhibitie bevordert
o snelheid bewegingen
o efficiëntie bewegingen
inhiberende interneuronen = ontvangen ook input uit motor cortexeffecten moduleren
o soms goed =co-contractie van agonisten & antagonisten
indien stabilisatie gewricht / precisie beweging belangrijk
Functionele reflexpatronen
- samenwerking meerdere elementaire reflexbogen geactiveerd door eenzelfde stimulus
- meerdere spieren betrokken
- respons = aangepast worden aan omstandigheden
Nala Melis Pagina 2
, ML: H4: theorien van motorisch leren
- terugtrekkingsreflex
indien iets verkeerd = lidmaat terug trekken
o (alle) spieren lidmaat omvatten = contraheren
o Pijnprikkel
van sensorische receptoren ruggenmerg
activeert reflexbogen
o Kenmerken
zeer flexibel afhankelijk van omstandigheden
controle= complexer
o positie lidmaat invloed op terugtrekkingsreflex
functioneel reflex = aangepast aan positie lidmaat
proprioceptieve info =positie&oriëntatie lidmaateffect elementaire reflexbogen
mens elementair & functionele reflexen = onder hogere orde controle
Afdalende neuronen = vanuit hoger gelegen centra in CZS
- contact met reflexbogen in ruggenmerg
werking reflexboog beïnvloeden
o reflexacties onderdrukken inhiberen
reduceren exciteerbaarheid reflex
verhogen drempelwaarde voor reflex wordt uitgelokt
via inhiberende neuronen van buiten reflex circuit connectie met reflexboog
o reflexreacties stimuleren potentieren
verhogen exciteerbaarheid reflex
verlagen drempelwaarde voor reflex wordt uitgelokt
via neuronen van buiten reflex circuit connectie maken met reflexboog
optreden door
excitatie reflexboog
opheffen tonische inhibitie (disinhibitie)
c.
Centrale patroongeneratoren (CPG)
poly-synaptische & functionele reflex
complexe (reflexmatige) netwerken neuronen
- instaan voor genereren ritmische bewegingspatronen
functioneel netwerk van α -motorneuronen
- periodisch vuren
ritmische spier-activiteit veroorzaken
- functioneel netwerk
neuronen niet toebehoren aan anatomisch te definiëren structuur in CZS
genereert ritmische output = afwisselende agonist-antagonist activatie
- met precieze tijdsstructuur
≠ ritmische bewegingspatronen = gecontroleerd door CPG
- Kauwen
- Wandelen
- Lopen
genereert spieractiviteit in
- afwezigheid feedback= sensorische info
- zonder supra-spinale input
CPG = (complexe) poly-synaptische reflex
Nala Melis Pagina 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NM99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
