Dit is een uitgebreide samenvatting voor het vak Geestelijke Gezondheidszorg aan de VU Amsterdam. Deze bevat alle stof van de hoorcolleges de stof die je moet weten vanuit het boek "Leerboek Psychiatrie".
Samenvatting Geestelijke Gezondheidszorg
Orlando Velthuijzen
Hoorcollege 1 – introductie / Hoofdstuk 1 en 2 (leerboek psychiatrie)
Opbouw van de cursus:
• Relatie tussen lichaam en geest
• Behandelingen in de GGZ
• Maatschappelijke discussies
Definitie Mental Health = “Mental health is defined as a state of well-being in which every
individual realizes his or her own potential, can cope with the normal stresses of life, can
work productively and fruitfully, and is able to make a contribution to his or her community”
~ WHO
Definitie Mental Disorder = “Mental disorders comprise a broad range of problems, with
symptoms. However, they are generally characterized by some combination of abnormal
thoughts, emotions, behavior and relationships with others” ~ WHO
-Maar wat wordt gezien als abnormaal en wat niet?
Sociaal constructivisme = wij construeren zelf wat wij wel en niet normaal vinden. Hierin
creëren wij zelf de realiteit waarin we zelf bepalen wat goed en niet goed is/wel of niet
normaal is.
-Abnormaal gedrag zoals ADHD wordt dan gezien als een stoornis, terwijl het
eigenlijk gedrag is dat afwijkt van de normaal norm.
Obsessieve compulsieve stoornis -> “er is sprake van OCS wanneer er recidiverende en
aanhoudende dwanggedachten of -handelingen zijn, die uitgesproken leed veroorzaken en
de betrokkende minimaal een uur per dag kosten of botsen met het normale gedrag van de
betrokkende, zijn werk, sociale activiteiten en contacten”.
-In deze definitie wordt er wel een strakke grens getrokken van minimaal een uur
per dag. De vraag is dan maar of je dit wel zo zwart op wit mag zien?
Consequenties abnormaliteit (en een verschuiving van de norm):
-Juridisch -> strafvermindering
-financieel -> uitgaven GGZ veranderen omdat meer/minder mensen worden
gediagnosticeerd
-ethisch -> overlijden vs depressie: recht op behandeling wanneer iemand te lang
rouwt en dit bijvoorbeeld overgaat op depressie? Wanneer wel en wanneer niet?
Definitie Psychiatrische ziekte = een ziekte met psychische symptomen en/of psychische
oorzaken die gepaard gaan met lijden en/of sociaal disfunctioneren.
Psychische functies = de wisselwerking tussen individu en omgeving.
-Een van de belangrijkste is zelfbewustzijn
Psychiatrische stoornis als -> 1) significante subjectieve lijdensdruk en 2) gedachten die
buiten de norm vallen.
, Samenvatting Geestelijke Gezondheidszorg
Orlando Velthuijzen
Trias Psychica = de 3 verschillende functies waar in de psychiatrie naar wordt gekeken.
-cognitieve functies -> Bewustzijn, aandacht, oriëntatie, waarneming, denken,
geheugen
-affectieve functies -> emoties
-conatieve functies -> psychomotoriek (bewust gestuurde beweging), motivatie,
gericht gedrag
Classificatiesystemen = Boeken die zijn opgezet als handleiding met alle kennis waaraan je
bijvoorbeeld kan bepalen wat iemand zijn symptomen betekenen.
-DSM-V = “Diagnstic and Statistical Manual”. Handboek voor de psychiatrie waarin
alle aandoeningen en stoornissen staan met beschrijving en symptomen.
-Opgezet door American Psychiatric Association (APA)
-ICD-10 = “International Classification of Diseases”. Handboek voor alle ziektes
waarin ook deels psychiatrische problemen worden beschreven.
Opgezet door WHO
DSM Voordelen:
-makkelijk en snel kan er een aanduiding voor de ziekteverschijnselen gemaakt
worden en dit maakt communicatie tussen doctoren over patiënten makkelijker.
-internationaal gebruik
-Best gevalideerde instrumenten tot nu toe:
-Op basis van de praktijk
-Op basis van wetenschappelijk onderzoek
DSM Nadelen:
-Problemen van classificatie en symptomen (Nakijken op de dia!)
Rosenhan experiment = een experiment waarbij werd gekeken naar het verschil tussen
normaal en abnormaal. Hierbij deden 8 acteurs zich voor als patiënten en probeerden deze
binnen te komen bij een psychiatrische afdeling. De patiënten klaagden hierbij over
stemmen in het hoofd. Wanneer het lukt om binnen te komen, dan ga je je meteen weer
normaal gedragen.
-Alle patiënten werden gediagnostiseerd en opgenomen en gemiddeld zijn ze 19
dagen opgenomen in de instellingen. Dit was tussen de 7-52 dagen.
-Bij een vervolgonderzoek (Deel 2) moesten instellingen achterhalen wie de pseudo
patiënten waren. Hierbij waren 193 opgenomen en 41 eruit gehaald als pseudo
patiënten. Het bleek achteraf dat Rosenhan niemand had gestuurd!
Problemen met diagnose/classificatie -> er is geen absoluut onderscheid tussen
stoornissen.
-co-morbiditeit = Iemand diagnosticeren met twee of meer diagnoses of
symptomen. Dit vermindert het probleem van moeilijke onderscheiding.
Verschillen diagnostiek in psychiatrie, vergeleken met geneeskunde:
1) accent ligt op subjectieve symptomen
2) anamnese en onderzoek vindt tegelijk plaats
3) anamnese is uitgebreider en bevat sociale en biografische anamnese
4) weinig aanvullend onderzoek mogelijk
, Samenvatting Geestelijke Gezondheidszorg
Orlando Velthuijzen
5) functies waarmee de patiënt zijn klachten beschrijft behoren tot de mogelijke
gestoorde psychische functies, en de psychiater gebruikt hiervoor zijn eigen
psychische functies (horen, denken).
Kritiek DSM:
-Categoriale indeling (grens normaal/abnormaal)
-Invloed normen/waarden (bijv. homoseksualiteit die vroeger in de DSM stond)
-gebrek aan culturele sensitiviteit (te westers)
-Validiteit en betrouwbaarheid (Rosenhan Experiment)
-Cliëntenperspectief mist
-invloed farmaceuten (medicalisatie)
Eindquiz:
1. “Trias psychica bestaat uit 3 constructen. Welke hoort daar niet bij?”
-sociale functies, bestaat namelijk uit affectieve, constructieve en conatieve
2. “Vanuit sociaal constructivistisch perspectief wordt beweerd dat een bepaald gedrag
normaal is wanneer de meerderheid van de mensen het ook doet”
-True
3. “Rosenhan demonstreerde een belangrijk kritiek op het DSM-classificatiesysteem,
namelijk dat gestelde diagnosen niet altijd even betrouwbaar zijn”
-True
4. “Welke psychische stoornis komt in Nederland het meest voor?”
-Depressieve stoornis, hierna komt angststoornis
5. “5% van de totale bevolking in Nederland krijgt in zijn leven te maken met een
stemmingsstoornis”
-False, ruim 20%
6. “Welke geestelijke stoornis komt wereldwijd het meeste voor?”
-Depressie
7. “De DSM wordt uitgegeven door de WHO”
-False, door de APA
Hoorcollege 2 – biopsychosociaal model / Hoofdstuk 1 en 2 (leerboek psychiatrie)
Biopsychosociaal model = een model dat bestaat uit de factoren die te maken hebben met
sociale, psychologische en biologische categorieën.
-sociaal -> vrienden, familie, school
-psychologisch -> zelfvertrouwen, draagkracht, sociale vaardigheden
-biologisch -> fysieke gezondheid, beperkingen, DNA
-Er zitten ook nog factoren die bij bv. sociaal en psychologisch horen of
psychologisch en biologisch. Alle drie de factoren maken op voor de psychische
gezondheid.
1. Biologische factoren:
-Genen/erfelijkheid -Effecten van drugs/medicatie
-Infecties -voeding
-Hersenletsel -Blootstelling aan schadelijke stoffen
-Prenatale ontwikkeling -Fysieke gezondheid
Nature/Nurture -> Wat is genetisch bepaald en wat wordt door de omgeving bepaald?
-Genotype = genen/efelijkheid
-Fenotype = alle waarneembare eigenschappen van een individu
Frenologie = het begin van de hersenen indelen in gebieden met bepaalde functies
Phineas Gage = Amerikaanse spoorwegbouwer waarbij een metalen buis dwars door zijn
hooft heen schoot. Een groot deel van zijn linker prefrontale kwab werd beschadigd maar
hij leefde nog wel en dit zorgde voor de eerste casus die connectie tussen hersenletsel en
persoonlijkheidsveranderingen illustreerde.
Hersenstam = Deel dat belangrijke levensfuncties bestuurd zoals hartslag, ademhaling,
bloeddruk en temperatuur.
Cerebellum = balans, motorische vaardigheden en eerste beïnvloed door alcohol.
Subcorticale structuren = voor ‘rauwe’ emoties. Deze omvat de amygdala (emoties),
hippocampus (geheugen), thalamus (sensorisch), basale ganglia (beweging,
beloningscentrum).
Kwabben van het brein:
-Frontale kwab (keuzes maken, problemen oplossen, bewustzijn, emoties)
-Pariëtale kwab (verwerken sensorische informatie, oriëntatie, aandacht)
-Temporale kwab (verwerken geluid, taal begrijpen, spraak)
-Occipitale kwab (verwerken zicht en object herkenning)
Synaps van een persoon met depressie -> Veel minder neurotransmitters worden
losgelaten en er zijn veel minder receptoren aanwezig op de dendriet.
Neurotransmitters in situaties:
-Schizofrenie -> onwijs veel dopamine
-Angst -> heel weinig dopamine
-blijdschap -> veel serotonine
-Depressie -> weinig dopamine en serotonine
-liefde -> Veel dopamine, serotonine en oxytocine
-vecht of vlucht response -> onwijs veel norepinephrine en epinephrine.
Psychoanalytisch model = Model waarin de rol van onbewuste psychische processen
worden beschreven bij het omgaan met problematische gevoelens
-het innerlijke conflict
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper orlando01-02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
