Oncologie in 21e eeuw = multidisciplinair gegeven
DEFINITIES
- Wat is een tumor?
o Groei → oa groeisnelheid
o Differentiatie → dedifferentiatie: niet meer de kenmerken van de oorspronkelijke cel
▪ Hoe meer dedifferentiatie, hoe groter de kwaadaardigheid
- Wat is kanker?
o Collectieve naam: veel dingen horen hier thuis
o Grieks: ‘carcinos’
o Latijns: ‘cancer’ (krab, kreeft) (!)
▪ ‘De opvallend rode, gezwollen bloedvaten in de nabijheid van een gezwel deden
denken aan de rode poten en scharen van een krab’
o Kanker is al heel oude ziekte niet alleen ziekte van deze tijd !
ONTSTAAN KANKER
ONEVENWICHT
- Normaal: evenwicht
o Celdeling → mitose
▪ Bv. darmcellen gaan delen in
darmwand
o Celverlies → apoptose
▪ Bv. haren verliezen
- Kanker: onevenwicht
o Meer celdeling
o Minder celverlies
GROEI EN DIFFERENTIATIE
- Reproduceren zonder beperkingen van normaal weefsel
o Cellen blijven delen
- Onafhankelijk van de normale verankering
o Plaats waar ze zitten maakt niet uit, kunnen zich overal gaan verspreiden en toch overleven
- Ongevoelig voor beperkingen van populatiedensiteit
Irreversibel proces !!
2
,CARCINOGENESE
INITIATIE KANKER
- Virussen
o HPV → cervix, hoofd- en hals tumoren
o EBV → lymfoom
o Hepatitis virus → B (vaccinatie) en C (komt hier weinig voor)
- Radiatie/straling
o Kerncentrales
o Beeldvorming
- Chemisch: asbest, benzeen, PFAS
o Asbest → geeft mesothelioom
VERDER EVOLUTIE NAAR KANKER
- 1. Initiatie naar preneoplastische letsels
o Bv. poliep in darm
→ is een tumor maar nog geen kanker
- 2. Maligne tumor
o Verandering in groei van cellen
o Dedifferentiatie
- 3. Uitbreiding kanker
o Lokaal uittreden invaderen
o Uitzaaiing
▪ Hematogeen, lymfogeen
▪ Naar bv. lever, longen, hersenen
▪ Soms slapende tumorcellen, lang op bepaalde plaats aanwezig zonder te groeien
→ maar dan plots bepaalde factoren krijgen waardoor die toch terug begint te
groeien en de pt hervalt van de kanker
3
, BLIJVENDE GROEI TUMOR
Veel factoren spelen een rol
- Angiogenese nodig
o Bv. vascular endothelial growth factor (VEGF) → zo blijvende groei mogelijk
▪ Therapie: inwerken op VEGF
- Tumorsupressorgenen
o Worden vrijgesteld bij tumorgroei → maar worden onderdrukt
- Constante proliferatie
MICRO-OMGEVING TUMOR
Tumor is niet alleen tumorcellen, maar ook de
micro-omgeving
- Kanker-geassocieerde fibroblast
- Endotheelcellen
o Minder mooie structuur bij angiogenese
ivm normale cellen
- Pericyten
- Kanker stamcel
- Kanker cellen
- Immuun inflammatoire cellen
o T-cellen → bv. carT cellen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Geneeeskunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,49. Je zit daarna nergens aan vast.