Samenvatting van de lessen van ouderenpsychiatrie. Dit behoort tot het vak psychiatrie, kinder- en jeugdpsychiatrie (2de master). Deze samenvatting bevat alle leerstof van het onderdeel ouderenpsychiatrie (slides + nota's uit de les).
1. Cognitieve domeinen
a. COMPLEXE AANDACHT
- Volgehouden aandacht
o = voor langere tijd aandacht ergens op richten
o Test: continuous performance test CPT
▪ Klop tafel bij de letter A & geef dan een reeks letters (BAVGHIAJKLA)
- Selectieve aandacht
o = aandacht ergens op gericht houden ondanks concurrerende prikkels
o Test: stroop test
▪ Benoem de inkleur (Geel Blauw Rood Groen Geel Rood)
- Verdeelde aandacht
o = aandacht op meerdere taken richting
o Test: trail making test
▪ Wissel af tussen letters & cijfers
- Gestoorde aandacht
o Bv. bij delir, ADHD
b. EXECUTIEVE FUNCTIES
- = alle vaardigheden die mensen nodig hebben om een opdracht goed uit te voeren
o Plannen
▪ Test: dierentuin-plattegrond test
o Redeneren
▪ Test: Tower of London
o Genereren
▪ Test: woordvlotheidstaak
• Zoveel mogelijk dieren opsommen in 1min
o Werkgeheugen
▪ Test: digit span backwards test
• Cijferreeks omgekeerd reproduceren (4825 → 5284)
o Bijsturen
▪ Test: Wisconsin Card Sorting test
• Bv. eerst op aantal sorteren & dan veranderen vaan taak (bv. op
kleur)
c. GEHEUGEN
- Soorten geheugen
o Zintuigelijk geheugen
▪ Iconisch geheugen: het visuele
▪ Echoïsch geheugen: het auditieve
1
, o Impliciet geheugen: mensen/zaken koppelen aan bepaalde gevoelens
▪ Informatie zit al lang in ons systeem & wordt automatisch geactiveerd
▪ Ontwikkelt zich al van op jonge leeftijd
• Kan ervoor zorgen dat trauma heel het leven wordt meegedragen
o Expliciet geheugen: actief bepaalde kennis oproepen (pas later ontwikkeld)
▪ Episodisch: meeste episodische gebeurtenissen zijn autobiografisch (over
jezelf)
• Sterk afhankelijk van hippocampus
▪ Semantisch: meer corticaal gecentreerd, minder hippocampaal
- Opslaan van informatie in geheugen
o We besteden aandacht aan input van buitenaf → dit zorgt voor inprenting in
geheugen → via herhaling kan deze informatie geconsolideerd worden
- Testen
o 15 woorden test: zoveel mogelijk woorden herhalen
▪ Arts leest het 5 keer voor & vraagt 5 keer naar herhalen
• = inprenting: korte termijn geheugen
▪ Hierna even wachten (bv. andere lijst aanbieden) & het dan terug bevragen
• = uitgestelde oproeping: lange termijn geheugen
• Stoornis van oproeping
o Bv. bij vasculaire dementie, depressie
▪ Herkennen van woorden die voorgelezen zijn uit een hele lijst van woorden
• = herkenning: lange termijn geheugen
• Want sommigen hebben moeite met oproeping terwijl info wel
ergens opgeslagen is
2
, d. TAAL
- Woordvindingsproblemen
o Testen met benoemingstaak
▪ Vereist verschillende taalvaardigheden
• Plaatjes herkennen → herkenningsprobleem
• Begrijpen wat het is → begripsprobleem (semantisch deficit)
• Juiste woord kunnen activeren → verlies van woordenschat (lexicon)
- Woord-verwerking
o Horen van het woord ‘hamer’
▪ Receptief
• Fonologische input: het woord activeren (na herkenning)
▪ Semantisch systeem:
• Weten wat het woord wilt zeggen
▪ Expressief
• Fonologische output: woord uitspreken (motorische vaardigheden)
o Test: benoemingstaak, Boston Naming taak
- Niet-vloeiend taalgebruik
o Primair taal probleem
▪ Agrammatisme: gestoorde zinconstructies met verkeerde woordvolgorde,
zinsafbrekingen
▪ Fonologisch deficit: letters van plaats verwisselen of verkeerde uitspraak van
woorden (bv. sloet i.p.v. stoel)
o Motorisch probleem
▪ Spraakapraxie: planning van articulatie
• Vaak moeite om het begin van een woord uit te spreken: “k-k-k-kast”
▪ Dysartrie: uitvoering van articulatie
• Probleem van coördinatie van articulatie vs. verlamming van
keelspieren (hele spraak is verstoord)
o Stoornis niet-letterlijk taalbegrip
▪ Metaforen, sarcasme, ironie
▪ Bij rechter hemisferische letsels
e. PERCEPTUEEL-MOTORISCHE VAARDIGHEDEN
- = vaardigheden die te maken hebben met waarneming/perceptie/herkenning van
objecten/gezichten & het stellen van betekenisvolle handelingen
- Perceptie
o Hemineglect: gestoorde visuele aandacht
▪ Test: Line bissection test
o A-perceptieve agnosie: gestoorde waarneming
▪ Test: driehoek tonen met lijn door & vragen waar men driehoek op lijn ziet
3
, - Herkenning
o Associatieve objectagnosie of prosopagnosie
▪ Test: object decisietaak (kan dit dier echt bestaan of niet)
o Vingeragnosie
o Links-rechtsagnosie
- Praxis
o Visuoconstructieve, ideatorische, ideomotorische apraxie, kledingsapraxie
f. SOCIAAL COGNITIEVE VAARDIGHEDEN
- = erbij gekomen sinds DSM-5
- = vaardigheden die we nodig hebben om op een aangepast/voelende manier met elkaar om
te gaan
o Emotieherkenning
▪ Herkennen van emoties van anderen
▪ Test: herkent patiënt de 6 basisemoties?
o Theory of mind
▪ Zich een voorstelling kunnen maken van de geestestoestand van anderen
▪ Test
• Mind in the eyes taak
o Welke gemoedsgesteldheid schuilt er achter de blik?
o Moeilijker voor mensen met ASS
• Fals beliefs
o Verplaatsen in geest van hond in cartoon
▪ “Waar denkt de hond dat het bot ligt?”
• Faux pas test
o Bv. Macron werd heel kwaad toen iemand met Emmanuel
noemde i.p.v. de president
o “Is dit aangepast gedrag of niet?”
o “Wat zou jij doen in die situatie?”
o Kennis van sociale regels
o Empathisch vermogen (vereist verschillende vaardigheden)
▪ Cognitieve componenten
• Theory of mind
• Spontane cognitieve flexibiliteit (fluency)
• Reactieve cognitieve flexibiliteit (set shifting)
• Kennis van sociale regels
▪ Affectieve componenten
• Herkenning van emoties
• Emotionele respons
• Eigen emoties identificeren
• Actie gekoppeld aan emotieherkenning
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evdp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,96. Je zit daarna nergens aan vast.
