Architectuur in context A: college 1: Griekse oudheid
1. inleiding: griekenland <-> Rome
Architectuur van het antieke Griekenland
● Zo worden niet als aparte architectuur culturen gezien: gelijkgesteld (in literatuur)
● 18de eeuw: dan wordt de architectuur van de romeinse oudheid gezien als een minder waardevolle
kopij van de architectuur cultuur van Griekenland (= misvatting)
naast diversiteit tussen beide arch culturen → ook veel continuïteit
1. vormelijke: beiden culturen: treffen we zuilen aan (gemeenschappelijk element)
a. antieke zuil
i. oorsprong: antiek grieks arch
ii. wordt overgenomen door romeinse arch cultuur → gaat eigen variant ontwikkelen
→ later romaanse cultuur , …
iii. zal arch van 19de en 20ste eeuw domineren
2. aandacht die besteed wordt aan typologie van antieke tempel
a. veel gelijkenissen tussen griekse en romeinse kapel bouw
3. kleurgebruik
a. beiden maken gebruik van polychromie (meer kleurigheid)
b. beiden hielden ervan om arch structuur met felle kleuren te beschilderen
diversiteit tussen beiden (valt te vatten als spanningsveld tussen esthetiek en ingenieurskunst
● beiden componten zijn aanwezig in beide arch culturen → maar fundamentele drijfsfeer is
verschillend
○ griekse arch cultuur: esthetiek
■ vervolmaken van architecturaal ontwerp
○ romeinse arch cultuur: ingenieurskunst
■ innoveren van technieken en materialen staat centraal
● → deze diversiteit is niet te verwonderen
○ omdat beiden hoofdpunten zijn doorgegeven via: politiek, economie, cultuur waar beiden
arch culturen zich in ontwikkelen/ functioneren
diversiteit: producten van andere maatschappelijke en culturele context
● maatschappelijke organisatie
○ de polis = griekse stadstaat → kleinschalig vs grondgebied van rome (kent haar hoogtepunt in
romeinse imperium
■ imperium = groot en wordt centraal bestuurd
■ griekse wereld: bestaande uit stadstaten en worden lokaal bestuur → stadstaten wel
cultureel met elkaar verbonden
○ maatschappelijke organisatie stelt andere eisen
■ arhc in romeinse imperium: moet ingezet worden om rijk bestuurbaar te maken en
te houden → grote infrastructuurwerken moeten uitgevoerd worden
○ → dit arch vraagstuk minder in griekse arch
● culturele verschillen en invloeden
○ griekse arch cultuur: vloeit uit 2 protogrieske culturen → vormen einde van mechilitisch
tijdperk
■ → mindset griekse arch cultuur: vervolmaken van arch: esthetisch
○ romeinse rijk: breidde uit en komt in contact met andere culturen → hierbij wordt ingezet op
het samenvloeien van verschillende invloeden
, ■
verschillende culturele invloeden komen rome binnen en versmelten → leidt tot
architecturale vernieuwing
■ er is dus een nadruk om vernieuwing door samensmelten van culturen (=assimilatie)
● Bouwtechnische evoluties
○ griekse traditie: bouw verder op principe van zuil/architraaf → opstaand element draagt balk
■ grieks: lineaire arch: spel van materieel en immaterieel & afstand tussen zuilen staat
centraal
○ romeinse arch: maakt gebruik van muren die gewelven dragen
■ romeins: inzetten op grote structuren en volumes/ complexe ruimtelijke organisatie
en variaties in grondplannen
illustratie: discussie Johann joachim Winckelmann (1717-1768) en giovanni battista Piranesi (1720 - 1778)
● beiden hebben gravures gemaakt in griekse tempel site: hera 1 en 2 tempel
● in de 18de eeuw
○ grote fascinatie voor griekse arch → hierdoor griekse arch als grootste van westerse
beschaving voorgesteld
○ door griekse arch als ideaal: streven naar perfectie
voorstelling tempel
● gebouw in zijn omgeving
● streven naar harmonie tussen architectuur
en natuur
● veel aandacht aan lineaire aspect van
griekse ach met licht en schaduwspel
tussen zuilen en openingen
● kijkt diagonaal vanop hoek naar arch →
belangrijk: omdat griekse
stedebouwkundigen dachten op diezelfde
manier over arch
● grieken benaderen gebouw vanop hoek: zo
hebben we blik op voor en zijgevel
voorstelling tempel
● toont niet volledig de omgeving en gebouw
● zoomt in op structuur en ingenieurs
aspecten van gebouw om ze te
benadrukken (massieve muur en opbouw
van zuilen
● relatie tussen architectuur en natuur: arch
die zich dominant heeft gepositioneerd en
waarbij natuur geleidelijk haar plaats
veroverd
kleine samenvatting - sleutelwoorden beide arch culturen
griekse architectuur romeinse architectuur
● Realisme ● Fantasie en verbeelding
Doorgedreven zin voor realisme weergeven van zwaartekracht en
oorsprong van bouwkundige elementen, zo goed mogelijk weergeven
● Megalomane technische vernieuwing
van menselijk lichaam in versiering) ● Gewelfbouw
● perfectionisme en eenvoud ● Frontale-gedwongen benadering van
Eenvoudig model die steeds geperfectioneerd wordt
gebouwen
● zuil & architraafbouw ● mix van stijlen (door integratie van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper User232131. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,66. Je zit daarna nergens aan vast.