Architectuur in context A: college 2: Romeinse oudheid
1. inleiding: herhaling + aanvulling vorige college
algemene tabel
Grieken romeinen
winckelman & piranesi
● W: → voorvechter voor griekse arch cultuur
○ Niet positief over romeinse architectuur cultuur à omdat het geïnspireerd is door de andere
architectuur culturen en deze vormen gaat overnemen
○ Weinig creativiteit in deze cultuur
○ Het griekse ideaal die door de romeinen overgenomen wordt
○ → algemeen; griekse oudheid en romeinse decadentie
■ veroordeelt de antiquarische houding en overname van elementen uit andere
culturen
● assimilatie bv zuilen ten koste van zuivere griekse ideaal
● P: voorvechter romeinse arch cultuur
○ Deze herkent dat de romeinse architectuur inspiratie haalt uit andere culturen maar ziet dat
als een sterkte
○ Ziet de RA als een assimilatievermogen waarbij alle culturen herkent worden en deze in
verband worden gebracht in een nieuwe romeinse cultuur
○ Het wordt een mengeling van alle andere culturen
○ Ziet het als een mengeling tussen assimilatie en integratie
○ De RA gaat steeds innoveren en vernieuwen omdat deze in Aanraking komt met diverse
technieken en materialen, die doorheen het imperium gebruikt worden
○ Deze prijst de RA door de grootsheid en de rijkdom dat deze uitstraalt
○ De RA gaat door romeinse krijgers geïnstrumentaliseerd worden en zal over het gehele
romeinse rijk gebruikt worden
1.1 bestuderen van architectuur
hoe bestuderen antieke romeinse architectuur
● Belangrijke informatiebron → archeologie → vooral archeologische bewijzen van later
● Archeologie vooral in 18de en 19de eeuw belangrijke wetenschappelijke ontwikkeling zal kennen
2 de belangrijke bron: De Architectura, ca. 25/15 BCE - Vitruvius
● 10 boeken/ hoofdstukken
○ 1. Stadsplanning, architectuur en bouwkunde
○ 2. Bouwmaterialen
○ 3 en 4. Tempel en ordes
, ○ 5. Publieke gebouwen
○ 6. Woningbouw
○ 7. Metselwerk en bekleding
○ 8. Waterwerken
○ 9. Basiswetenschappen
○ 10. Machines
→ inhoudelijk de 10 hoofdstukken
● Diverse schalen, gebouwtypologie, de schalen van de onderdelen van de gebouwen
waarde Arch traktaat vitruvius
● Enige bewaarde architectuurtraktaat uit Romeinse periode
○ enige boek over arch van de antieke oudheid
● Bepalend voor evolutie Westerse architectuur van Renaissance tot de 19de eeuw
● boek: steeds in omloop: veel vertalingen en kopieën gemaakt en zal in een heropleving krijgen
○ men creëert het vitruvianisme: het denken, schrijver theoretiseren van arch die gebaseerd is
op vitruvius in de ren
○ vanan ren → vitruvius heel belangrijk worden
→architectuur is politiek instrument door het op te dragen en keizer augustus
vitruvianisme
● Architectuur wordt voorgesteld als een belangrijke schakel in de constructie van het imperium
(opgedragen aan Keizer Augustus) constructie van wegen, gebouwen, aquaducten, maar ook
constructie als het in stand houden van het imperium
● architectuur als wetenschap
○ het is een wetenschap die de hoekstenen van de samenleving vormt
● Compleet beeld van de architectuur (schaal, typologie, …)
● voorstellingswijze van architectuur in grondplan, aanzicht en perspectief
● Componenten van de architectuur: Venustas (schoonheid), Firmitas (stevigheid), Utilitas (nut, functie)
○ Vitruvius herkent de politieke dimensie in de arch maar beschrijft 3 belangrijke componenten
die leiden tot het goede architecturale concept (schoonheid, stevigheid, nut/ functie
○ Venustas (gaat over de esthetiek en vorm/ Firmitas: (wanneer we de vernieuwing in de
constructie gaan bekijken)/ Utilitas (= wanneer we de nieuwe infrastructuur-typologieën gaan
bekijken.)
● Theoretiseert de zuilen als tempelordes (3 Griekse ordes + 3 Romeinse ordes)
● Vitruvius-man / proportieleer
Vitruvius-man / proportieleer
→ Is geïnspireerd op traktaat van vitruvius maar gemaakt door
leonardo da vinci
→ Het menselijk lichaam is de grondslag voor alle geometrische
proportiesystemen die tot architectuur kunnen leiden.
→ vertrekkend vanuit de navel (centrum van menselijk lichaam)
trekt hij een verbindingslijn rond de voeten en de handen
waardoor hij tot de cirkel en het vierkant komt beide
geometrische basisfiguren waarmee hij als architect aan de slag
gaat
, ● Weinig informatie over te vinden we weten niet dat vitruvius veel gebouwd heeft, maar we weten
wel dat hij de basilica van fano gebouwd hebben, zou tewerkgesteld zijn als ingenieur militair voor
keizer augustus
problemen boek vitruvius
● Vakjargon
○ Moeilijk leesbaar -> door de ingewikkelde taal die erin vermeld staat -> op dat moment
bestond er nog geen vorm van media die de woorden ging beschrijven waardoor deze
moeilijk te definiëren waren
○ Er zijn verschillende narratieve en schrijfstijlen in het boek het is niet volledig bedacht en
geschreven door vitruvius, maar heeft geleend bij andere auteurs (plagiaat)
○ Hierdoor worden bepaalde termen uit de context getrokken moeilijk te verstaan
● Geen originele illustraties
○ Deze zijn gekopieerd, de originele zijn verloren geraakt waardoor het niet altijd duidelijk is
waarover hij schrijft
● Schrijft aan de start van het Keizerrijk over architectuur van de Republiek
○ Er is een verschil tussen republiek en keizerrijk waardoor het moeilijk wordt om te kijken naar
welk gebouw hij verwijst 1 van het keizerrijk of van de republiek
○ Sommige gebouwen van het republiek in verband met betekenissen zijn gekoppeld aan
gebouwen van het keizerrijk een mengeling waardoor het verkeerd is
● “Lost in translation
● Politiek instrument
1.2 architectuur als politiek-maatschappelijk fenomeen
kenmerkende aan arch van romeinse imperium
1. Assimilatie > 1 centraal gestuurd imperium met diverse culturen
2. Constructieve vernieuwing: het gewelf, het beton, de baksteen > grote infrastructuur
3. Functionalisme: nieuwe technieken en nieuwe typologieën > grootstedelijke noodzaak
4. Functionele barokke splendeur > propaganda en vertier
le corbusier
● geeft waar dat architectuur een vervolmaking is in griekse context
● In romeinse architectuur: benadrukt hij de constructie,
2. assimilatie, technisch vernuft, functionalisme en barok
2.1 Assimilatie
expansie van romeinse imperium
● integratie
● inspelen op lokale cultuur, techniek
○ men Dienden klimaat gericht te werk te gaan en rekening te houden met de geografische
setting
● overnemen van nuttige en interessante zaken → pragmatische aanpak
○ Het is verstandig om te kijken wat er lokaal aanwezig is en aan welke normen ze moeten
voldoen dit is de reden waarom ze zaken van andere culturen gaan overnemen
pragmatische aanpak
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper User232131. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,56. Je zit daarna nergens aan vast.