Dit is een samenvatting van het vak sociaal recht dat wordt gegeven in de 2de bachelor criminologische wetenschappen door prof Paul Schoukens. Het is een samenvatting van het academiejaar 2023-204 en bevat zowel de teksten van in het boek, de powerpoint en notities van de lessen. Als je nog vragen ...
-> concepten, vraag over teksten van gedetineerden, casus niet ‘bereken mij de opzeggingsvergoeding’
-> belangrijk dat je de feiten kan koppelen aan de regelgeving
INTRO
Wat is recht (vs. Wetgeving)?
Wat is het verschil tussen deze 2?
1. Wetgeving wordt uitgevaardigd door parlement, niet door de regering
2. Wetgeving in de materiële zin: alle regelgeving
Sociaal recht
= het geheel van rechtsregels die het recht op arbeid en het recht op bestaanszekerheid regelen
= valt op te delen in 2 groepen van rechtsnormen:
1. Arbeidsrecht = individuele en collectieve betrekkingen tussen werknemers en werkgevers
Er is een wilsovereenkomst: tegen een bepaald loon bent u bereid handelingen te stellen voor de
werkgever. Er bestaat dan een arbeidsovereenkomst omdat u onder gezag staat van deze werkgever
Arbeidsrecht is beschermend recht: kader rondgetrokken waarvan de arbeidsovereenkomst niet van mag
afwijken en is dus dwingend van aard en bv loononderhandeling is dus niet absoluut vrij
: is er een conflict? Dan gaat dwingend recht voor en moet het worden gecorrigeerd
Ook minimumrecht/minimumvoorwaarden die je dient te respecteren binnen de arbeidsovereenkomst-> als
arbeidsovereenkomst afwijkt van dwingend recht maar het beter doet, is er geen probleem!!! Bv u krijgt 40
dagen vakantie maar minimum is 20, dan is er geen probleem
WAT ALS JE DWINGEND RECHT OVERTREEDT?
- men biedt u niet het minimum, dan is het contract relatief nietig
Relatief nietig? Het contract heeft nooit bestaan + werkt als ex nunc -> de werknemer staat zwakker dan de
werkgever dus daarom is deze zwakke partij -> dwingend recht ter ondersteuning van de zwakke partij ->
nietigheid mag enkel door werknemer ingeroepen worden
- beschermende partij mag ook afstand doen van de bescherming: eens u meerderjarig bent kan u afstand nemen van
deze bescherming als u zegt ‘van mij moet het niet’
- stel je roept nietigheid in: contract zal nooit hebben bestaan en stel je hebt al 2 weken gewerkt, dan zou het zeggen ‘je
kan fluiten naar je geld’ -> niet waar!!!
Opletten: ex tunc gaat vaak ten nadele van de sterke partij worden uitgevoerd. Gaan we vaak tegenkomen in
arbeidsrecht
, <-> absolute nietigheid bij socialezekerheidsrecht
2. Socialezekerheidsrecht = alle stelsels die voorzien in individuele sociale prestaties, die ertoe strekken de
levensstandaard van de betrokkene te handhaven en hem de middelen tot een menswaardig bestaan te
verschaffen
Zit ook een element van bescherming dat gaat over de individuele sociale uitkeringen zoals
werkloosheidsuitkering, ziekte-uitkeringen en pensioenen
Arbeidsbescherming is slechts werkbaar voor zover er een contract is, wanneer dit wordt stopgezet omwille
van bv. ziekte, ontslag,... valt de arbeidsbescherming weg
Moeten bescherming bieden aan mensen die niet meer kunnen werken en hun een sociale uitkering geven;
sociale zekerheid -> geven uitkeringen
= inkomensvervanging
Sociaal recht: een ‘eigenaardig’ beestje (heeft een eigen aard)
o Beschermend recht
-> arbeidsrecht: privaatrecht: contractrecht
-> socialezekerheidsrecht: publiekrecht
o Dwingend recht (arbeidsrecht)/ recht van openbare orde (socialezekerheidsrecht)
o Rol sociale partners (zeer groot in het sociaal recht)
-> sociale partners spelen een essentiële rol in het sociaal recht, bv. vakbonden
-> collectieve arbeidsovereenkomsten creëren zelfrecht; roepen rechten en plichten in het leven die verder
gaan dan de partijen
o Met eigen rechtbanken (vs. eenheidsrechbank)
Arbeidsrecht vs. socialezekerheidsrecht
,(Arbeidsinspectie kan ook nietigheid inroepen bij socialezekerheidsrecht: bv gaat controle uitvoeren en er werken 2 mensen die er niet
opstaan: mogen dit bedrijf voor de rechtbank slepen)
Kan je er afstand van nemen van de bescherming van socialezekerheidsrecht? Je bent niet vrij om te zeggen ‘voor mij moet dat niet, of
voor mij een beetje’ -> nee u kan geen afstand doen van deze bescherming
Sociaal recht: zowel arbeidsrecht als socialezekerheidsrecht
o Deze 2 zijn juridisch heel verschillend van elkaar
o Arbeidsrecht: hele tijd over werknemers <-> socialezekerheidsrecht: ook ambtenaren en burgers, niet enkel
werknemers dus
-> Arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht heel verschillend maar waarom dan toch vaak samengezet? Omdat
er veel elementen zijn die ons binden namelijk:
1. beschermend karakter
2. grote rol van de ‘sociale partners’
3. zelfde rechtscolleges
-> Vaak als arbeidsrecht stopt neemt socialezekerheidsrecht het over
Met eigen rechtbanken (vs. eenheidsrechtbank)
o Arbeidsrechtbank is bevoegde rechtbank voor socialezekerheidsrecht en arbeidsrecht
o Hieruit blijkt de sterke koppeling tussen het arbeidsrecht en het szttrecht
o Professionele rechters én lekenrechters (aangeduid door vakbonden)
o Ook de vakbond heeft de volmacht om de verdediging op zich te nemen ipv een advocaat, dit is nuttig in bv. ontslagrecht
SOCIAAL RECHT, ARBEIDSRECHT EN SOCIALEZEKERHEIDSRECHT
Bronnen:
- Toenemend belang internationale en Europese normen
- wetten, kb’s,...
-> formele rechtsbronnen: de normen waarin het objectieve recht neergelegd wordt
-> materiële rechtsbronnen: algemeen bindende regel zoals KB’s, MB’s,..
- eigen rechtsvorming in:
o Arbeidsrecht: AO, CAO/ arbeidsreglement
• CAO: een overeenkomst waarbij individuele en collectieve betrekkingen tussen werkgever(s)
en werknemers in ondernemingen of bedrijfstak worden vastgesteld
Kan op 3 niveaus worden afgesloten:
, 1. Niveau van het bedrijf
2. Van de bedrijfstak
3. Nationaal niveau
• Arbeidsreglement: regelt de loon- en arbeidsvoorwaarden van alle of bepaalde groepen van
werknemers van een bepaald bedrijf
o Sociale zekerheid: normen/ verordeningen van zelfstandige overheidslichamen
Hiërarchie van de bronnen
o Art 51 CAO-wet: de hiërarchie van de bronnen der verbintenissen in de arbeidsbetrekkingen tussen werkgevers en
werknemers: een lagere norm mag niet in strijd zijn met een hogere norm
1. In sociale zekerheid eenvoudig: KB moet overeenstemming met formele wet en MB moet in overeenstemming met
KB
2. Ingewikkelder bij arbeidsrecht:
• 5 staat hoger dan 4 dus als CAO zegt dat baas een euro extra moet betalen; moet het ook doen ookal zegt
werkgever dat hij er geen partij van is want heeft niet ondertekend maar een mondelinge individuele
overeenkomst gemaakt. 8 staat lager dan 5 dus moet toch dat loon garanderen en die extra euro geven
• Had hij een geschreven contract gemaakt was er geen probleem want dit staat op nummer 4
GW
Formele wetten zijn de belangrijkste bron van het arbeidsrecht -> algemene beginselen staat hierin
CAO’s, arbeidsovereenkomst en arbeidsreglement -> opmaken van een arbeidsreglement is in België verplicht
Internationale verdragen
Richtlijnen
o Levende materie
ARBEIDSRECHT
Arbeidsrecht
Definitie: het recht dat van toepassing is op arbeidsprestaties geleverd in ondergeschikt verband
Het arbeidsrecht bevat dus rechten en plichten voor werkgevers en werknemers
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittvde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,16. Je zit daarna nergens aan vast.
