DEFINITIE
- = elk systeem van de mens, dier of apparaat dat informatie codeert, opslaat en
terughaalt.
- Geheugensysteem: krijgt informatie van zintuigen, gedeelte ervan wordt omgezet in
betekenisvolle patronen, die kunnen worden opgeslagen voor later gebruik.
METAFOREN
Een archief, een bibliotheek zijn mooie weergaves van het geheugen
NAUWKEURIG?
Ons geheugen is niet altijd even nauwkeurig. Meest nauwkeurig bij het vastleggen van:
- Informatie waaraan we aandacht aan hebben besteed
- Informatie die ins interesseert, zoals een spannende film
- Informatie die ons emotioneel raakt, zoals een de eerste kus met je lief
- Informatie die aansluit bij eerdere ervaringen, zoals roddel over idool die vorige week
hebt zien optreden
- Informatie die we repeteren zoals de leerstof die je op de avond voor het examen nog
eens doorneemt
MODELLEN IN VERBAND MET HET GEHEUGEN
INFORMATIEVERWERKINGSMODEL
3 Essentiële functies:
1. INFO CODEREN:
- Definitie: Het omzetten van informatie in een vorm die het beste in het geheugensysteem
past.
- Coderen gebeurt in 4 stappen:
o Selecteren
Om info te kunnen coderen moet je eerst een stimulus selecteren uit
immense brij van prikkels die via je zintuigen binnenkomen. Is het een
geluid, beeld of geur?
o Identificeren
Vervolgens moet je de onderscheidende kenmerken van die stimulus
identificeren.
o Labelen
Als je dat allemaal hebt uitgezocht, plak je een label of etiket op de ervaring.
o Elaboratie
De codering wordt voortgezet gedurende het proces van elaboratie. Hierbij
wordt nieuwe info gekoppeld aan al in je geheugen opgeslagen info, of aan
doelen of bestemmingen, waarvoor je haar later misschien kunt gebruiken.
o De verschillende stappen coderen worden zo snel en automatisch gezet dat je je
daar nauwelijks bewust van bent.
2. INFO OPSLAAN
, - Definitie: Langdurig bewaren van gecodeerd materiaal
- Het geheugen bestaat uit drie delen of fases. In elk van die delen worden herinneringen
gedurende een bepaalde tijd en in een bepaalde vorm opgeslagen.
3. DATA TERUGHALEN
- Definitie: Lokaliseren en weer in het bewustzijn terugbrengen van informatie uit het
geheugen.
- Als je juist gecodeerde herinnering hebt, duurt slechts fractie van seconde om info te
vinden, deze naar bewustzijn te brengen of, andere gevallen, om gedrag onbewust niveau
te beïnvloeden
DE 3 STADIA VAN HET GEHEUGEN
HET MODEL VAN ATKINSON EN SHIFFRIN (1968) → Elk van drie geheugenstadia heeft zijn rol in
proces waarbij een sensorische ervaring wordt omgezet in blijvend geheugenspoor met een
bepaald patroon en bepaalde betekenis.
1. Sensorisch geheugen
- Functie: Sensaties net zolang vasthouden tot hersenen beslissen of de aandacht verdient.
- Sensorische herinneringen blijven net lang genoeg hangen: gevoel van continuïteit.
- Elk zintuig heeft een apart sensorisch geheugen:
o Iconische geheugen = opslagruimte voor beelden
o Echoïsch geheugen = opslagruimte voor geluiden
o Tactiel sensorisch geheugen = geheugen voor tactiele stimulatie
o Olfactorisch geheugen = geheugen door geuren
o Smaaksensorisch geheugen = geheugen voor smaakstimulatie
2. Werkgeheugen of kortetermijngeheugen
- Dit is een tijdelijke buffer. Informatie wordt hier lang genoeg opgeslagen om het te
kunnen gebruiken.
- Dit geheugen selecteert informatie uit het sensorisch geheugen en verbindt die met items
die al in het lange termijngeheugen zijn opgeslagen.
- Mentale werkplaats: informatie wordt gesorteerd en gecodeerd,
- Capaciteit is beperkt (7+2). Hier zijn twee oplossingen voor:
o Chunking
o Repeteren
- Er zijn vele processen aan werk wanneer informatie tijdelijk vasthouden, vandaar de
naam: werkgeheugen.
- Theorie van verwerkingsniveaus
o Interactie tussen WG en LTG
o ‘Informatie die grondig gekoppeld wordt aan betekenisvolle items in het LTG, word
beter herinnerd dan oppervlakkig gekoppelde informatie.’
3. Langetermijngeheugen
- Coderen naar betekenis
- Capacaiteit is onbeperkt
Structuur:
, - Procedureel geheugen
o Weten HOE
o Werkt buiten je bewustzijn eens je het kan
- Declaratief geheugen
o Weten WAT
o Vergt bewuste mentale inspanning
o Bestaat uit:
Episodisch geheugen
Persoonlijke informatie
Intern dagboek
Mentale en contextuele tijdlabels
Semantisch geheugen
Betekenissen van woorden en concepten
Database
De betekenis van het woord ‘kat’ ligt in je semantisch geheugen.
De herinnering aan het moment dat je de betekenis van het woord ‘kat’ leerde, ligt
opgeslagen in het episodisch geheugen.
Herinneringen
- Impliciete herinneringen
o Definitie: Herinneringen die niet bewust in je geheugen geprent werden, maar die
er wel in zitten.
o Deze herinneringen beïnvloeden ons gedrag zonder dat we er bewust van zijn.
- Expliciete herinneringen
o Definitie: Herinneringen die met aandacht zijn verwerkt en kunnen bewust worden
teruggehaald.
o Wanneer we beroep doen op onze expliciete herinneringen
Oproepen van herinneringen
- Herinneringscue: stimulus die herinnering bewust maakt of gedrag activeert
o Terughalen van expliciete herinneringen
Alles begint bij opslag!
Ten eerste: Het archiveren werkt het beste wanneer we nieuwe informatie
koppelen aan reeds bestaande informatie (in LTG). Dit proces noemen we
elaboratie.
Ten tweede: voor het opslaan van nieuwe informatie is het nodig dat je
betekenis toekent aan deze informatie, en dit terwijl de informatie nog in het
werkgeheugen zit.
o Ophalen en herkennen
Ophalen = herinneringsmethode waarbij je op basis van minimale cues
eerder aangeboden informatie moet reproduceren (vanuit je LTG)
Bijvoorbeeld open vragen op het examen
Herkennen = herinneringsmethode waarbij iemand de aangeboden stimuli
identificeert als informatie die hem al eens eerder is aangeboden. Bv:
multiple choice examen
DE 7 ZONDEN VAN ONS GEHEUGEN; DANIEL SCHACTER
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper campenaertssylke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,66. Je zit daarna nergens aan vast.