HO 1 – DIAGNOSTIEK VAN INFECTIEZIEKTEN & RATIONEEL GEBRUIK VAN DIAGNOSTICA
1 Diagnos�ek van infec�eziekten
Diagnos�sch proces
Fases in diagnos�ek
• Pre-analy�sche fase
o Staalafname
o Verzamelen van relevante klinische info
o Prepara�on, transport en preserva�e van staal totaan labo
• Analys�sche fase
o Technisch proces resultaten van microbiologische analyse
• Post-analy�sche fase
o Valida�e
o Contextuele interpreta�e van het resultaat
o Aan aanvrager laten weten
Sample types
Categorie 1 elke kiem is belangrijk
Categorie 2 elke staal is ‘besmet’, maar significante threshold
Categorie 3 veel commensale flora, geen significance threshold
1
,Diagnos�sche technieken
Microscopie en kleuring
• Voordelen
o Kan snelle diagnos�sche informa�e geven (voorbeeld: in CSF)
o Kan dienen als kwaliteitscontrole van het monster (voorbeeld: sputum)
• Nadelen
o Lage gevoeligheid (gramkleuring)
25% indien < 10³ CFU/ml
60-80% indien 10³ - 105 CFU/ml
o Laag discriminerend vermogen
Gramnega�eve staaf kan elke Enterobacterales of non-fermentor zijn
Commensale versus pathogene micro-organismen?
Bacteriële cultuur en identificatie
• Voordelen
o (Gevoelig)
o Detec�e van verschillende bacteriën tegelijker�jd
o Gevoeligheidstesten mogelijk op gekweekte isolaten
o Detec�e van replicerende = levende bacteriën
• Nadelen
o Soms erg traag (bv. M. tuberculosis)
o Niet van toepassing op niet-kweekbare of moeilijk te kweken bacteriën (bijvoorbeeld M. leprae, M.
pneumoniae)
o Gevoelig voor transport- en opslagomstandigheden of eerder gebruik van an�bio�ca
Susceptibility testing
• DOEL
o Om de selec�e van het juiste an�bio�cum te zoeken en het resultaat van deze behandeling te voorspellen
o Om de gestarte empirische behandeling te beves�gen of te escaleren/de-escaleren (wegens weerstand,
bijwerkingen, …)
• Technieken
o Disk diffusie: an�bio�ca diffunderen in de agar en
creëren een concentra�egradiënt
remmingsdiameter wordt gemeten
Voordeel
• Flexiebel
• Goedkoop
• Visuele inspec�e van zuiverheid en groei
automa�sering Disk diffusie lezers
o Epsilometer of E-test
Kunststof strip geïmpregneerd met an�bio�ca an�bio�cumconcentra�egradiënt
Diffusietechniek met MIC
o Macro-broth dilu�on
MIC = minimale inhibitoire concentra�e, de laagste concentra�e zonder bacteriële groei
Broth dilu�on voor meten van minimu inhibitoire concentra�e van an�bio�ca
2
,• Interpreta�e: EUCAST clinical breakpoints
o Species-an�bio�c specific
o S = suscep�ble, I = suscep�ble increased exposure, R = resistant
Virale cultuur
• Je gebruikt cellijnen (monolayer) om virussen op te kweken
o Wordt niet meer gedaan te arbeidsintensief
o Nu gebruik van PCR-testen
• Voordelen
o (sensi�ef)
o Detec�e van verschillende virussen op hetzelfde moment
o Gevoeligheidstesten mogelijk op gekweekte isolaten
o Detec�e van replica�e = levende virussen
• Nadelen
o Soms late diagnose doordat ze traag groeien: dagen tot weken
o Niet alle virussen kunnen in cultuur groeien
o Arbeidsintensief, ervaren personeel nodig: alleen in gespecialiseerde labo's
o Gevoelig voor transport- en opslagomstandigheden
Antigen based detection
• Voordelen
o Snelle testresultaat
o Gemakkelijk uit te voeren ( immunofluorescen�e: goed opgeleide technici nodig)
o Minder kwetsbaar voor transport- en opslagomstandigheden
o Hoge specificiteit, weinig kruisreac�es zeer weinig vals-posi�even
• Nadelen
o Gevoeligheid: bijvoorbeeld meningi�s, influenza a�ankelijk van lee�ijdscategorie
o Voor immunofluorescen�e: aspecifieke fluorescen�e
Moleculaire technieken
• Voordelen
o Hoge sensiviteit en specificiteit
o Minder kwetsbaar voor transport- en opslagomstandigheden
o Sneltestresultaat (a�ankelijk van de organisa�e)
o Kan worden geautoma�seerd
• Nadelen
o Vind alleen wat je zoekt
o Het aantal doelen in een mul�plex is beperkt
o Niet al�jd meetbaar
o Gevoelig voor besme�ng (vals posi�eve resultaten!)
o Klinische relevan�e van een posi�ef testresultaat niet al�jd eenduidig
3
, Serologie
• In acute diagnos�ek wordt dit zelden gebruikt
• Voor een aantal pathogenen wel nu�g en zeker voor pathogenen die moeilijk kweekbaar zijn
• Voordelen
o Handig voor kieskeurige micro-organismen: Treponema pallidum
o Maakt een retrospec�eve diagnose mogelijk zonder een pa�ëntenmonster van de acute fase specifiek
IgG: goede indicator van een eerdere infec�e
o Snel: antwoord meestal binnen dezelfde dag
o Geautoma�seerd voor veel parameters
• Nadelen
o Meestal retrospec�eve diagnose indien gebaseerd op IgG-�ters�jging
o Specificiteit niet al�jd op�maal: kruisreac�es en interferen�es
o Voor sommige infec�es komt IgM zeer laat of helemaal niet voor
o Meestal zijn gepaarde sera nodig voor een defini�eve diagnose:
acute fase: IgM en IgG
herstelfase: toename van IgG-�ters
2 Ra�oneel gebruik van diagnos�ca – Diagnos�c stewardship
Diagnos�c sterwardship
• De juiste test gebruiken voor de juiste pt op het juiste moment garanderen van op�male klinische zorg
• Verbetert gebruik van testen om zorg, kwaliteit, veiligheid en kosten te verbeteren
• correcte diagnose van infec�eziekten postest probability calcula�on
Postest probability calcula�on
• Sensi�viteit: TP / (TP+FN) *100
o Aantal fout-nega�even ↓ → sensi�viteit ↑ → kans om een
ziekte te missen ↓
• Specificiteit: TN / (TN+FP) *100
o Aantal fout-posi�even ↓ → specificiteit ↑ → kans om een
afwezige ziekte te melden ↓
• Posi�ve predic�ve value: TP / (TP+FP) *100
o = de kans dat de ziekte aanwezig is met een posi�eve testuitslag
• Nega�ve predic�ve value: TN / (TN+FN) *100
o = de kans dat de ziekte afwezig is bij een nega�eve testuitslag
• Maximale presta�e: zo min mogelijk valse posi�even en nega�even
o = test met een hoog discriminatorvermogen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper J5566. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €20,96. Je zit daarna nergens aan vast.