HO 1 – KLINISCHE NEFROLOGIE
1 Hematurie & proteïnurie
Geïsoleerde hematurie of proteïnurie komen regelmatig voor
Screening > 100.000 personen
o Geïsoleerde proteïnurie → altijd nier, meestal glomerulair
Als er een duidelijke proteïnurie is, pleit dat altijd voor een glomerulaire aandoening (glomeruli is
een barriere voor eiwitten)
o Geïsoleerde hematurie → urologische, nefrologische of gynaecologische oorzaken
Bij vrouwen meer hematurie bij maandstonden → niet van glomerulaire oorzaak
Het komt meer voor op oudere leeftijd, hoe ouder hoe vaker
Vier pijlers binnen de nefrologie
Proteïnurie
Hematurie
Acute nierinsufficiëntie
Chronische nierinsufficiëntie
Klinische renale syndromen: tekens & symptomen
Nefritisch syndroom
Hematurie: erythrocyturie, dysmorf, cilinders
o Erythroyten zijn niet normaal biconcaaf maar zijn dismorf en als ze gebundeld worden → erythrocyten
cilinders
Asymptomatisch, geïsoleerde (microscopische) hematurie
Hematurie met proteïnurie en/of hypertensie en/of gereduceerde GFR
Nefrotisch syndroom
Proteïnurie (nefrotische range 3g/dag)
Hypalbuminemie, oedeem, hypercholesterolemie
o Compensatoire hypersynthese in de lever → hypercholesterolemie
Inactief urinair sediment
o een leeg sediment (geen Wbc, RBc,..)
1
,Acute kidney injury (AKI)
Acuut renaal falen (GFR dalen in uren-weken)
o Non-glomerulair: ischemisch, toxines, pigmenten, sepsis
o Glomerulair: bv. acuut poststreptococcam GN
Rapidly progressive glomerulonefritis
Snelle progressief renaal falen (weken-maanden)
o Crescentic GN: systemische vasculitis, autoimmuuun ziekten
o Nefritisch sediment, proteïnurie <3g/dag
o Hypertensie, oedeeem
Chronisch nierziekten
End-stage renaal falen
Casus
18-jarige patiënt heeft een routine sportkeuring
M.b.v. dipstick onderzoek wordt hematurie (++) en proteïnurie (++) vastgesteld
Nadere evaluatie leert:
o Serum creatinine 1.6 mg/dl → eGFR 55 ml/min/1.73m²
o Urine proteïne/creatinine-ratio = 2,102 g/g
Is een nierbiopsie noodzakelijk?
o Serum creatinine is 2 x te hoog → hoe lang is dit al?
2 Hematurie
Nefron: functionele eenheid nier
Filtratie neemt plaats in glomeruli: met afferent en efferent
arteriool; druk in aanvoerende en afvoerende bloedvaten
bepaald de filtratiedruk hoeveel gaat gefiltreerd worden
Glomerulus: network of capillaries dedicated to filtration
Links: dwarsdoornsede
Groene; endotheelcellen liggen tegen basaalcellen aan
Podocyten met hun voetprocessjes gaan als vingers aan
elkaar bepaald of glomeruli doorlaatbaar is of niet
Albumine gaat hier niet door omdat lading in de weg staat
2
,Glomerular hematuria: intracapillary proliferative GN
Normale glomerulus
Dunne/delicate capillaire loops
Endotheliale en mesangiale cellen normaal in aantal
Normaal capillair kluwen, vaatcapillairen omgeven door cellen (mesanchiumcellen =
steuncellen), (endotheelcellen en podocyten niet zichtbaar)
Proliferatieve glomerulonefritis
Neutrofielen in/rond glomerulaire capillair kluwen
Verhoogd aantal van epitheliale, endotheliale en mesangiumcellen
Vaatjes vernauwd → minder doorstroming, minder filtratie, minder nierfunctie → rode
bloedcellen in urine = acuut ziektebeeld
Definitie hematurie = erythrocyturie
Hematurie = aanwezigheid van RBC in een urine sample
o Microscopisch
40x vergroting → 3 RBC/hpf (meer dan 3 RBC per veld)
Dipstick detects 1-2 RBC/hpf
o Macroscopisch → veel hematurie
Rode urine: kan hematurie zijn maar is meestal niet van renale oorzaak, eerder bloeding van blaas
ofzo
Bloed van renale oorzaak → cola kleur
Dipstick hematurie = potentieel verkeerde benaming → kan bij verschillende dingen positief zijn
o Hemoglobinuria (intravascular hemolysis)
o Myoglobinurie
Dit kan zijn door rabdomyolyse = nadeel van dipstick
o True erythrocyturia
Een patiënt met rode urine
Centrifugeren: RBC gaan neerslaan
vanonder
Als het niet neerslaat dipstick
heam neg voedsel, drugs, ziekte
3
, Passagere (eenmalig) of persistent?
Excludeer
o Contaminatie (bv. menstruatie)
o Infectie (bv. cystitis, prostatitis)
Passagere (herhaal het sediment)
o Normale urine kan tot 10.000 RBC/ml bevatten
o Na forse inspanning (bv marathon) tot 30.000 RBC/ml bevatten
NB: Passagere microscopische hematurie in volwassenen is niet ongewoon
o Jaarlijks urinesediment in 1000 mannen van 18-33 jaar:
Hematurie ≥1 onderzoek: 39%
Hematurie ≥2 onderzoeken: 16%
o Meestal (~60%) werd geen duidelijke oorzaak gevonden
Recent koorts, infectie, forse inspanning, trauma?
o Belangrijke uitzondering m.b.t. expectatief beleid!
Patiënten >50 jaar (risico op maligniteit)
Geïsoleerde hematurie: non-glomerulaire oorzaken naar frequentie afhankelijk van leeftijd
Nephrolithiasis = nierstenen
Patiënten met macroscopische hematurie of microscopische hematurie ≥50 jaar hebben altijd urologische
evaluatie nodig.
Duidelijk bewijs van glomerulaire hematurie voorkomt onnodige (invasieve) evaluatie van mogelijk ernstige
urologische aandoeningen.
Boven 50j meer denken aan maligniteiten
o Boven 50j → doorsturen naar uroloog
Onder 50j doorsturen naar nefroloog
Hematurie & pijn in onderrug
= Autosomaal dominante polycystische nierziekte
Nieren worden gigantisch groot ; Lever ook vol cysten
Variatie hier is heel divers: bij sommige mensen al op 30j dialyse nodig, sommige kunnen verder zonder enige
complicatie
Op jonge leeftijd kan dit presenteren in geïsoleerde hematurie
Argumenten ter ondersteuning van glomerulaire hematurie
Pijltje: mickey mouse rode
bloedcellen je kan zeker zijn dat
de RBC van glomeruli komen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper J5566. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,16. Je zit daarna nergens aan vast.