Samenvatting
Samenvatting Overheidsfinanciën 2020
Samenvatting Overheidsfinanciën te kennen voor het examen, gegeven door prof. Geys aan de VUB in het academiejaar .
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 64 pagina's
Voorbeeld 4 van de 64 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: Mafrak • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTINGOVERHEIDSFINANCIËN
Benny Geys
Academiejaar 2019-2020
Maxime Deveen
,Deel I. Functies van de overheid in de economie
Studiedomein openbare financiën?
= Activiteit van de overheidssector (of publieke sector)
• Productie goederen/diensten door overheid(sbedrijven)
• Aankopen goederen/diensten door overheid
• Transfers naar gezinnen/bedrijven
• Regulering door middel van wetten, decreten, fiscale regels
• Beïnvloeden relatieve prijzen (bvb. door belastingen)
Idealitair: Keuze gedreven door Efficiëntie en Effectiviteit
Werkelijkheid: * Vaak ideologische invloeden
(bvb. VS: regulering vs. overheidsproductie)
* Beperkingen door EU (bvb. Stabiliteits- & Groeipact)
Maar wat is ’overheidsinterventie’ nu precies?
Vier kenmerken (= 1 definitie):
• Activiteiten van overheidssector (→ private sector)
• Aanbieden overheidsdiensten en opleggen regels
▪ Opm: Mogelijkheid machtsuitoefening door overheid (<-> vrijwillige ruil)
• Financiering via belastinggelden (→ persoonlijk inkomen)
▪ Opm1: Geen relatie tot betalingsbereidheid individu
▪ Opm2: Mogelijkheid vrijbuitersgedrag
• Doel is maximaliseren welzijn gemeenschap (→ individu)
Doel overheidsinterventie: Maximaliseren van het maatschappelijk welzijn
Cruciaal (normatief) uitgangspunt: Pareto criterium
Def: ’Only mutually beneficial trades are acceptable’
Def: Een verhoging van het maatschappelijk welzijn door een verhoging van het welzijn van individu
A is enkel aanvaardbaar als niemand anders er op achteruit gaat.
→ Impliciet waarde-oordeel: ’Elk verlies is slecht!’
→ Geen interpersonele nutsvergelijking: winst A verlies B
(soms contra-intuitief: rijkste rijker, armste niet slechter -> Pareto verbetering!)
Optimum: Geen verbetering A mogelijk zonder verslechtering B = ’pareto efficientie’
OPM: Pareto optimum kan bereikt worden via marktmechanisme → Eerste Theorema van de
Welvaartseconomie (Denk aan wat plaatsvind in de Edgeworth box!)
1
,Edgeworth box:
Belang? Overheid heeft geen taak – buiten het waarborgen van de eigendomsrechten en de
openbare orde (Dit wil zeggen: elke interventie zou enkel verstorend en welvaartsbeperkend werken)
Waarom is er dan toch een overheid?
A] 1e Welvaartstheorema vereist zéér strenge assumpties (bvb. volledige markten, perfecte
concurrentie, rationele individuen …) → Marktfaling corrigeren door overheidsinterventie (creëert
allocatieve taak voor overheid)
MERK OP: Marktfaling is noodzakelijke, maar geen voldoende reden voor overheidsinterventie
→ Kost overheidsinterventie >< gevolg marktfalen
B] Pareto evenwicht is niet uniek; afhankelijk van originele verdeling
→ Correctie naar ’optimaal’ evenwicht door overheidsinterventie (creëert herverdelende taak voor
overheid)
HOE? Elk pareto optimum is bereikbaar door specifieke aanpassing originele verdeling (en dan de
markt te laten werken) → 2e Theorema van de Welvaartseconomie
2
, Kan overheid haar doel bereiken? (Doel = maximaliseren van het maatschappelijk welzijn)
Hangt af van inschatting omtrent overheidsfalen!
2 types:
• (In)Efficiëntie of (on)doelmatigheid
Productie-technisch: Max productie & Min kost
• (In)Effectiviteit of (on)doeltreffendheid
Politiek-beleidsmatig: Worden streefdoelen bereikt?
Voorbeeld: Armoedebestrijding
→ Inefficiëntie: Realisatie daling armoede niet tegen laagst mogelijke kost
→ Ineffectiviteit: Transfers komen ook terecht bij niet-armen (Matteüs-effect)
Omvang overheidsfalen wordt beïnvloed door:
• Frequente aanpassingen beleidsdoelstellingen (bvb. na verkiezingen)
• Inflexibiliteit overheidsapparaat (i.e. bureaucratie)
• Activiteiten drukkingsgroepen (i.e. lobbying)
Functies overheid in de economie
→ Drie taken voor overheid (Musgrave en Musgrave, 1989)
• Allocatie: Optimale aanwending schaarse middelen
• Herverdeling: ’Betere’ verdeling inkomen en vermogen
• Stabilisatie: Beperken conjunctuurschommelingen
→ Best te zien als intermediaire doelstellingen
Eens geoptimaliseerd creëren ze een maximisering van de economische determinanten
van het totale welzijn
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maxxii123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen