Samenvatting methodisch handelen 2e jaar, foto's komen uit cursus of powerpoint van Mark Meersman. Inbegrip van eigen notities tijdens de les. Ik haalde hiermee een 18/20
Methodisch handelen 2
+ ook kennen: hoofdstuk 4 vorig semester vanaf alinea 4.3.2
1 Gedragsveranderingstechnieken voor het aanleren of wijzigen van vaardigheden ....................... 6
1.1 Werken met de uitlokkende prikkels ...................................................................................... 7
1.1.1 perceptietraining en verstrekken van info over uitlokkende prikkels ............................ 8
1.1.2 Wegnemen en/ of aanbieden van uitlokkende prikkels (stimuluscontrole) ................... 9
Prikkelvermijding ......................................................................................................................... 9
Aanbieden van prikkels: prompting ............................................................................................ 9
Afbouwen van prompts: fading ................................................................................................. 10
1.1.3 Modeling en instructieleren .......................................................................................... 11
Modeling.................................................................................................................................... 11
Instructieleren ........................................................................................................................... 13
1.2 Werken met aangename gedragsgevolgen: bekrachtigingsprocedures ............................... 14
1.2.1 Vormen van bekrachtiging ............................................................................................ 15
positieve en negatieve bekrachtiging........................................................................................ 15
natuurlijke en geprogrammeerde bekrachtigers ...................................................................... 16
extrinsieke en intrinsieke bekrachtiging ................................................................................... 17
primaire en secundaire bekrachtigers....................................................................................... 17
plaatsvervangende bekrachtiging ............................................................................................. 17
1.2.2 Bekrachtigingsschema’s ................................................................................................ 18
1.2.3 Keuzegedrag: matching law .......................................................................................... 18
1.2.4 Beloningswaarde van een bekrachtiger ........................................................................ 19
1.2.5 Specifieke bekrachtigingsprocedures ............................................................................ 19
Het gebruik van een tokensysteem ........................................................................................... 19
Shaping of successieve approximatie van doelgedrag .............................................................. 20
Vormen van gedragsketens of chaining .................................................................................... 20
1.2.6 Richtlijnen voor het gebruik van positieve bekrachtiging ............................................. 21
1.3 Werken met onaangename gedragsgevolgen: bestraffingsprocedures ............................... 21
1.3.1 Vormen van bestraffing ................................................................................................. 22
positieve en negatieve bestraffing ............................................................................................ 22
operante uitdoving .................................................................................................................... 22
Soorten bestraffers.................................................................................................................... 23
1.3.2 Nadelige neveneffecten van positieve bestraffing........................................................ 23
1.3.3 Richtlijnen voor het werken met positieve bestraffingsprocedures ............................. 24
1.3.4 Specifieke bestraffingprocedures .................................................................................. 24
1
,Machteld Daems
Overcorrectie (+S-) .................................................................................................................... 24
Time out (-S+) ............................................................................................................................ 25
Response cost ............................................................................................................................ 25
Negatieve oefening ................................................................................................................... 25
2 Gedragsveranderingstechnieken voor het reduceren van aan de stoornis geraleteerde
hinderlijke emoties ................................................................................................................................ 26
2.1 Werken met uitlokkende prikkels ......................................................................................... 27
2.1.1 Prikkelvermijding ........................................................................................................... 27
2.1.2 Perceptietraining en verstrekken van info over prikkels en situaties ........................... 27
Verstrekken van informatie....................................................................................................... 28
Perceptietraining ....................................................................................................................... 28
2.1.3 Blootstellingsprocedures ............................................................................................... 29
Exposure in vivo......................................................................................................................... 29
Contraconditionering ................................................................................................................ 30
2.2 Inwerken op de betekenissen: methoden voor cognitieve herstructurering ....................... 32
2.2.1 Rationeel-emotieve gedragstherapie (A. Ellis) .............................................................. 32
2.2.2 Cognitieve therapie (A. Beck) ........................................................................................ 34
2.2.3 Mindfulness & acceptance strategieën ......................................................................... 37
Mindfulness ............................................................................................................................... 38
Acceptance ................................................................................................................................ 38
2.3 Rechtstreeks ingrijpen op emoties: relaxatie ........................................................................ 38
2.3.1 Is rechtstreeks ingrijpen op de ‘afhankelijke variabele’ geen tegenstrijdigheid? ......... 38
2.3.2 Relaxatietechnieken ...................................................................................................... 38
Autogene training ...................................................................................................................... 39
Progressieve (spier)relaxatie van Jacobson............................................................................... 39
2.4 Synthese ................................................................................................................................ 39
3 Het selecteren en concretiseren van modificatieprocedures ....................................................... 39
3.1 Analyses van het probleem- en doelgedrag als houvast ....................................................... 39
3.1.1 Eerst temperen van emoties ......................................................................................... 41
3.1.2 Uitlokken of aanleren van nog niet aanwezig doelgedrag ............................................ 41
3.1.3 Verbeteren van kwaliteit van gedrag ............................................................................ 41
3.1.4 Doen toenemen van reeds aanwezig gedrag ................................................................ 42
3.1.5 Ontmoedigen en afleren van ongewenst gedrag .......................................................... 42
3.1.6 Een voorbeeld................................................................................................................ 42
3.1.7 Steun op wetenschappelijke bevindingen! ................................................................... 42
3.2 Concretiseren van procedures .............................................................................................. 42
2
,Machteld Daems
3.2.1 Het onderscheid tussen procedures en logopedische technieken ............................... 42
3.2.2 Hulpvragen voor het concretiseren van procedures voor het aanleren, afleren en
veranderen van vaardigheden ...................................................................................................... 43
3.2.3 Hulpvragen voor het concretiseren van procedures voor het temperen van hinderlijke
emoties 46
3.3 Synthese ................................................................................................................................ 48
4 Het vastleggen van behandeldoelen ............................................................................................. 49
4.1 Wat is een behandeldoel? ..................................................................................................... 49
4.2 Stoornis- versus cliëntgerichte doelbepaling ........................................................................ 49
4.3 Wat als communiceren over wensen en doelen bemoeilijkt wordt door de stoornis zelf? . 50
4.4 Soorten behandeldoelen ....................................................................................................... 51
4.5 Selecteren van behandeldoelen ............................................................................................ 53
4.6 Behandeldoelen als houvast voor de therapeut ................................................................... 54
4.7 Kenmerken van adequate behandeldoelen: SMART en andere criteria ............................... 54
4.7.1 Smart: behandeldoelen moeten specifiek zijn .............................................................. 54
4.7.2 Smart: behandeldoelen moeten meetbaar zijn ............................................................ 55
4.7.3 Smart: behandeldoelen moeten bereikbaar zijn binnen redelijke termijn ................... 56
4.7.4 Smart: behandeldoelen moeten relevant zijn ............................................................... 56
4.7.5 Behandeldoelen kunnen best positief worden geformuleerd ...................................... 56
5 Het behandelplan .......................................................................................................................... 57
5.1 Inhoud van een logopedisch of audiologisch behandelplan ................................................. 57
5.2 Een volgorde aanbrengen in behandeldoelen ...................................................................... 57
5.2.1 Kennis van de stoornis en de ontwikkeling van gedrag in het algemeen ..................... 57
5.2.2 Wensen en doelen van de cliënt ................................................................................... 57
5.2.3 Vijf criteria van Brinkman voor de keuze van het eerste te bewerken probleem ........ 57
Waarschijnlijkheidswaarde ....................................................................................................... 58
Problematische waarde............................................................................................................. 58
Concretiseerbaarheid ................................................................................................................ 58
Behandelbaarheid ..................................................................................................................... 58
Centraliteit ................................................................................................................................. 58
5.3 Dynamisch karakter van een behandelplan .......................................................................... 58
6 Uitvoering van de behandeling: het verloop van een therapiesessie ........................................... 59
6.1 Voorbereiding van een therapiebeurt................................................................................... 59
6.1.1 Bepalen en formuleren van de sessiedoelen ................................................................ 59
6.1.2 Bepalen van de concrete aanpak .................................................................................. 59
Selectie van de modificatieprocedures ..................................................................................... 59
3
, Machteld Daems
Concretisering van de modificatieprocedures in therapieactiviteiten...................................... 60
Het bepalen van de moeilijkheidsgraad van oefeningen .......................................................... 60
Bepalen van de wijze waarop zal worden bekrachtigd ............................................................. 60
Het uitschrijven van een therapievoorbereiding ...................................................................... 60
6.2 Uitvoering van de therapiebeurt ........................................................................................... 60
6.2.1 Een goede voorbereiding is het halve werk .................................................................. 60
6.2.2 Aanvang en bespreking van huiswerkopdrachten ........................................................ 60
6.2.3 Introductie van nieuwe inzichten en oefenactiviteiten ................................................ 60
6.2.4 Variëren van de moeilijkheidsgraad van oefenactiviteiten ........................................... 60
6.3 Het meegeven van thuisopdrachten ..................................................................................... 61
7 Evaluatie van de behandeling ....................................................................................................... 61
7.1 Evaluatie van een therapiebeurt ........................................................................................... 61
7.1.1 Evaluatie van huiswerkopdrachten ............................................................................... 61
7.1.2 Evaluatie van de mate waarin subdoelen zijn bereikt .................................................. 63
7.1.3 Evaluatie van beleving van de therapiebeurt en de therapeutische relatie ................. 63
7.2 Meer formele, tussentijdse evaluaties .................................................................................. 63
7.2.1 Tussentijdse evaluaties.................................................................................................. 63
7.2.2 Een ondermaats therapieresultaat ............................................................................... 64
7.2.3 Een bevredigend therapieresultaat ............................................................................... 64
7.2.4 De eindevaluatie ............................................................................................................ 64
8 Beëindiging van de behandeling ................................................................................................... 65
8.1 Ideale versus reële therapiebeëindiging ............................................................................... 65
8.1.1 Therapiebeëindigingscriteria bij een optimaal therapieresultaat................................. 65
8.1.2 Therapiebeëindigingscriteria bij een minder ideaal therapieresultaat ......................... 66
8.2 Samenvatting: richtlijnen voor adequaat beëindigen van een behandeling ........................ 67
8.3 Synthese ................................................................................................................................ 68
9 Kritisch nadenken en evidence-based (be)handelen .................................................................... 68
9.1 Kritisch nadenken over evidence-based handelen ............................................................... 68
9.1.1 Omgaan met kennis: de hiërarchie van het wetenschappelijk bewijs .......................... 68
9.1.2 Relativiteit van de evidentiehiërarchie ......................................................................... 69
9.1.3 De klinische vraag als leidraad ...................................................................................... 70
9.1.4 Omgaan met schaarste aan degelijk bewijsmateriaal................................................... 71
9.1.5 De rol van theorie en inzicht in veranderingsmechanismen ......................................... 71
9.1.6 De rol van therapeut en zijn praktijkkennis .................................................................. 72
9.1.7 De centrale rol van de cliënt ......................................................................................... 72
9.2 EBP in de LA ........................................................................................................................... 75
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper machtelddms. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
