Verbintenissenrecht = ‘Moeder van het recht’ = ‘Basis’
Omvat verbintenissen uit…
o Eenzijdige en meerzijdige RH (= een handeling waarmee je rechtsgevolgen
beoogt)
o Verbintenissen uit de wet, meer bepaald rechtsfeiten (= feiten waaraan
recht bepaalde juridische gevolgen gaat verbinden)
Kern privaatrecht: rechtsverhouding tussen individuen
Individu: titularis van het subjectief recht (NP of RP)
BIJZONDERE STATUS VERBINTENIS
Doelstellingen verbintenissenrecht
1) Bindende kracht overeenkomst met oog op efficiëntie en rechtszekerheid in
rechtsverkeer.
2) Contractsvrijheid: steunend op principes van individuele vrijheid en autonomie
3) Maatschappelijke rechtvaardigheid
o Aanvullend recht: contractueel afwijken mogelijk
o Kader, bescherming bieden in zoverre niet contractueel geregeld
Ingebakken in het dagelijkse leven
Voorbeelden: aankoop brood; gebruik Linkedin, Instagram, facebook; sluiten reis-
en annulatieverzekering; aankoop smartphone; aansluiting bij internetprovider;
opstellen testament; aangaan huwelijk; …
EVOLUTIE VAN OUD NAAR NIEUW RECHT
Regels van oud BW 1804 achterhaald
Verbintenissenrecht heeft ‘tand des tijds’ goed doorstaan vanwege het feit dat de
rechtspraak zorgde voor een evolutie
o Vooral Cassatierechtspraak
o Hoe?: nieuwe principes en interpretaties invoeren o.g.v. bestaande regels
(is geen wetgever dus kan enkel dit, en geen nieuwe wetgeving invoeren)
Nieuwe boeken 1 en 5
Wetsvoorstellen 24 februari 2021 → ruime consultatie m.b.t. boek 5 →
Amendementen → wetten 28 april 2022, BS 1 juli 2022 → inwerkingtreding 1
januari 2023
Totstandkoming dus niet zonder slag of stoot
Pagina 1 van 210
,Temporele werking
Boek 5 is van toepassing op alle RH en rechtsfeiten die plaatsvinden na 1 januari
2023
Oud recht van toepassing:
o Toekomstige gevolgen van RH en RF die hebben plaatsgevonden na 1
januari 2023
o RH en RF na 1 januari 2023 die betrekking hebben op verbintenis ontstaan
uit een RH of RF die hebben plaatsgevonden voor 1 januari 2023
TENZIJ partijen anders bepalen (en dus het nieuwe recht toepassen)-
Gevolg: oud en nieuw verbintenissenrecht zullen lange tijd naast elkaar bestaan
o Examentip: vragen enkel over nieuwe verbintenissenrecht
Boek 1: Algemene bepalingen
Principes
Transversale werking maar groot belang voor verbintenissenrecht
o Ook relevant voor andere rechtstakken
o Algemeen begrippenkader vormen
Definities geven
Gelaagde structuur (van algemeen naar bijzonder)
Keuze voor algemeen begrippenkader verdient goedkeuring
Kritiek op boek 1
Vragen bij totstandkoming
Waarom bepaalde begrippen wel/niet gedefinieerd?
Boek 5: Verbintenissen
Evolutie, geen revolutie
Gaat hervorming ver genoeg? Wel genoeg aandacht voor recente tendensen?
Voldoende verantwoording voor gemaakte keuzes?
Doelstellingen
1. Modernisering
▪ Terminologische vereenvoudiging
• Vb. voorzichtig & redelijk persoon, ongerechtvaardigde
verrijking, …
• Aantal moeilijke/verwarrende begrippen blijven behouden
▪ Meer moderne en logische structuur
▪ Inhoudelijke modernisering
• Evenwicht tussen wilsautonomie en rol rechter
• Sancties op maat (vb. partiële nietigheid)
• Overdracht van verbintenissen, schuldvorderingen en
contracten
▪ Toegankelijk voor de burger (Maar blijft een technische regeling)
2. Coherentie en rechtszekerheid bevorderen
▪ Codificatie van bestaande cassatierechtspraak
▪ Vereenvoudiging aantal regels
▪ Coherente structuur
3. Competitiviteit va het BEL recht verhogen
Pagina 2 van 210
Eliza Nielandt – 2023/2024
,Aard van de wetsbepaling
Algemene catch all bepaling in boek 5
o Art. 5.3, tweede lid BW: De bepalingen van aanvullend recht tenzij uit de
tekst of de draagwijdte ervan blijkt dat ze geheel of gedeeltelijk een
karakter van dwingend recht of van OO hebben.
Boek 1 BW: geen regeling
o Vergetelheid wetgever
o Zelfde regeling als boek 5 BW – maar – boek 5 geldt voor
verbintenissenrecht en boek 1 voor het gehele recht
Pagina 3 van 210
Eliza Nielandt – 2023/2024
, Pagina 4 van 210
Eliza Nielandt – 2023/2024
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eliza18n. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,36. Je zit daarna nergens aan vast.