Hoofdstuk 4:Macht
1 INLEIDING: MACHT IS EEN MOEILIJK VAK
De studie van macht is een cruciaal onderdeel van sociaal-wetenschappelijk onderzoek, zeker in de
politicologie. Macht is een onderdeel van elke sociale relatie. Macht is dus een sociaal fenomeen bij
uitstek.
Machtsverhouding steeds tss:
A = machthebber
B= subject waar de macht op wordt uitgeoefend
Essentially contested concept
Negatieve connotatie
Analytical tools
Zichtbare directe macht <-> onzichtbare structurele macht
A B “zet je recht” A zegt niets maar toch is er een machtsrelatie ook al zie je die
niet
directe machtsstrijd als het ware geconditioneerd door maatschappelijke structuren
Unique selling proposition USP
Belgische grondwet Alle macht gaan uit van de natie
Causale verklaring <-> intentionele verklaring (=motieven bekijken)
Niet enkel zichtbare gevolgen activeren machtsbronnen bekijken maar ook gevolgen van het
AL DAN NIET BEZITTEN VAN MACHTSBRONNEN
Macht suggereert ongelijkheid (A heeft iets wat B niet heeft) en dwang → macht geen populair
concept, negatieve smet
Macht als middel om doelen te realiseren
2 WAT IS MACHT?
Oorsprong van het woord (etymologie)
Pouvoir + power, deze zijn verwant met het woord “posse” (kunnen). Potere is afgeleid van posse.
Macht wil zeggen “kunnen, in de mogelijkheid zijn”.
Potens = machtig - potestas = macht.
We zien deze woorden bij : ipsa scientia potestas est: wetenschap is macht
Contra potentes nemo est munitus satis: voor machtshebbers is niemand veilig genoeg.
Omschrijving – geen eensgezindheid
De meeste omschrijvingen van macht beschouwen als essentieel kenmerk dat A er via de
machtsrelatie in slaagt om B iets te laten doen dat B zonder deze relatie niet zou hebben gedaan.
intuitive idea of power (Dahl)
Macht is NIET hetzelfde als geweld!
Weber maakt onderscheid tussen macht en gezag:
1
, Hoofdstuk 4: Macht
gezag wijst er op dat de machtsuitoefening aanvaard wordt , en dus als legitiem wordt aanzien.
Vb: traditioneel gezag steunt op respect voor traditie en gewoonte/charismatisch gezag/rationeel-
legalistisch gezag
Macht staat voor de mogelijkheid van A om zijn wil in het kader van een sociale relatie op te leggen
aan anderen, ook tegen eventuele weerstand in
Sodaro; macht gaat over de capaciteit om bepaalde uitkomsten te veroorzaken. Dus het is een
potentieel (posse). Dominantie en invloed zijn 2 dimensies van macht:
Dominantie
= maximale graad van politieke macht, de mogelijkheid om uitkomsten te bepalen
Invloed
= mogelijkheid om indirect of deels effect te hebben op uitkomsten
DE BESTANDDELEN VAN MACHT: DE VISIE VAN DAVID
WRONG
Definitie
TO PRODUCTE INTENDED AND FORESEEN EFFECTS ON OTHERS
Macht is de capaciteit van sommige personen om bedoelde en voorziene effecten op anderen te
hebben.
Elk woord is hierbij van belang, zo komt Wrong tot…
de verschillende aspecten van macht:
INTENTIONALITEIT
= macht moet intentioneel zijn, het gaat dus om bedoelde en effectieve invloed (OPZET)
EFFECTIVITEIT
= macht moet effectief zijn; proberen om macht uit te oefenen zonder het beoogde doel te
bereiken kan niet als macht worden beschouwd
LATENCY OF POWER
= macht is niet enkel een waarneembare daad, maar ook het vermogen daartoe
beschikken over machtbronnen =x= beschikken over vermogen tot machtuitoefening
puissance =x= pouvoir
dispositional power (mogelijkheid) =x= episodic power (concrete handeling)
ASSYMETRISCH
= machtsrelaties zijn niet per definitie gelijkwaardig, ze zijn dus vaak asymmetrisch. A
overheerst B meer dan omgekeerd (!betekent niet dat B geen mogelijkheid heeft om het
gedrag van A te beïnvloeden)
ZONDER EXPLICIETE GEDRAGSVERANDERING
= er kan ook macht zijn zonder expliciete gedragsverandering (wanneer A overtuiging/attitude
van B kan veranderen) (O verandert terwijl niet de bedoeling was = unintended influence)
Macht is effective and intented influence
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louise123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.