Ecologie
= de wetenschap die de relatie tss organismen en hun omgeving
= geheel v ontelbare (a)biotische interacties, interrelaties bij beweging v E en voedende bestanddelen,
populatiedynamica en dynamiek binnen gemeenschapsstructuren
Ernst Haeckel (1834-1919)
- Duits bioloog en natuurwet
- 1866 invoering term ecologie
- Oikos + logos = uiteenzetting v habitat = leer vd groeiplaats
- Voorstander evolutietheorie Darwin
- Ecologie = economie vd natuur (we hebben kapitaal die we op duurzame manier
moeten beheren)
Alexander von Humboldt (19769-1859)
- Botanicus, geograaf
- 1805: essai sur la géographie des plantes
- Geografische verdeling v vegetaties
o Geen verband met classificatie dr Linneus
o Wel beheerst dr milieu- of klimaatomstandigheden = afh v hoogte- en breedtegraad
relatie organisme-omgeving
o Vegetatiegordels
o Gelaagdheid vd vegetatie
o 1 vd eersten die ecologie in de praktijk bracht => zeer !! persoon
August RH Grisebach (1814-1879)
- Duits botanicus
- Fyto-geografische groeivorm (1838)
=> nadruk leggen op de limieten die de verdere uitbreiding ve plantengemeenschap belemmeren
vegetaties die optimale omstandigheden hebben, gaan ook optimaal groeien, wnr alles optimaal
is, bestaat vormgeving niet meer en zou er geen verschil zijn tss bv toendra en regenwoud
Eugene Warming (1841-1924)
- Deens ecoloog
- Basisdefinitie vd hedendaagse ecologie: meer dan enkel beschrijvend, ook functioneel
- Hollistische benadering: geheel is meer dan som der delen
1
,1.2 Ecologische subdisciplines en begrippen
Ecologie bestudeert:
- Het wederzijds verband tss organismen en leefplaats
- De relaties vh organisme tot het fysisch milieu (klimaat en bodem) en tot het biotisch milieu
- De verhouding tss levensvoorwaarden en levensvormen, verspreidingen,…
➔ Verhouding tss mesologie en ethologie
Def 1: bestudeert relaties en wisselwerkingen tss levende organismen en omgeving
Omgeving = abiotisch en biotisch
1. bestanddelen die verbruikt w
2. fysische factoren en hun gradiënten die beïnvloeden
Def 2: probeert de distributie (geografisch) v organismen en hun aantal te begrijpen
Ecologie = studie v hoe distributie en densiteit v populaties (en soorten) bepaald w/kan veranderen dr
interacties v individuele organismen met hun fysische (abiotische) en biologische (biotische) omgeving
Kringloop v materie en unidirectionele stroming v E
Ecofysiologie = fysiologische ecologie
- Onderdeel ecologie
- Fysiologische respons v planten en dieren op het wisselend uitw milieu waarin ze voorkomen
- Studie vd fysische en chemische basiswetten (mechanismen) die de uitwisselingsprocessen
beschrijven
Bv op ecologisch vlak: vol. waterstofcyclus, bv ecofysiologie: FS
- Feedback mechanismen
Andere subdisciplines:
- Fysiologie = studie v levensprocessen hoe?
- Mesologie = studie v eig vh milieu (= standplaatsleer)
Klimatologie = klimaatkunde + pedologie = bodemkunde
Mesologie + organismen -> ecologie
- Ethologie = gedragsleer
- Autecologie = ecologie ve individu (= ecofysiologie)
- Synecologie = ecologie v groepen
- Systeemecologie = ecologie v ecosystemen
1.3 Beginselen vd systeemecologie
1.3.1 Wat is (eco)systeemecologie
Arthur G. Tansley (1871-1955)
- Engels ecoloog
- Introduceerde term ecosysteem (1935)
= abiotische, fysico-chemische omgeving + biotische verzameling v
planten, dieren en micro-organismen
2
, structuur, opbouw en samenstelling
dynamisch gedrag
- Onderscheid natuurlijke ecosystemen en ‘man-made’ ecosystemen
1.3.2 Interacties tss individuen en hun fysische omgeving
Wisselwerkingen tss planten en omgeving: mechanismen + processen + uitw veranderlijken
SPAC = soil-plant-atmosphere continuum
Vb.:
- Zonsverduistering:
Stuurveranderlijke: gem straling in augustus
(zwart = verwacht, rood = effectief)
Toestandsveranderlijke: respons v bomen
(sapstroom) op straling
Ook dieren reageren hierop
Toestands- en stuurveranderlijken
(y) (x)
- Snelheid vd toestandsverandering of
processnelheid:
in werkelijkheid meerdere: x1, x2, x3,…
- Toestand op tijdstip t:
- Ecologisch onderzoek: zoeken naar f(x)
- Benaderende processnelheid:
Bv. Fotosynthese:
snelheid v netto CO2 opname (via infrarood gasanalysator + branch bag)
Bv. Stamdiameter groei:
snelheid v groei (via LVDT = linear variable displacement transducer (type dendrometer))
3
, Bv. Citree
1.3.3 Verband tss groei en temperatuur
(y) (x)
toestandsverandelijke stuurveranderlijke
= biomassa-accumulatie
Processnelheid
= groeisnelheid 1
T- invloed op groei
- Reactiesnelheid: verhoogde Ekin = meer moleculaire botsingen
- E-inhoud: Emoleculen > Eactivatie-E
- Enzymactiviteit: verhoging T -> extra katalisatie
Svante Arrhenius (1859-1927)
Vgl enkel geldig vr eenvoudig chemische reactie
K = reactieconstante
R = gasconstante
Ea = activatie-E T = absolute temperatuur A = evenredigheidsfactor
Door complexiteit vd metabolische reacties wijkt de temperatuurinvloed af van de basisrelatie ↑
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper biobroeder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,46. Je zit daarna nergens aan vast.