Samenvatting van het vak Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek I (SWO) gegeven door Jan Depauw in de opleiding Sociaal werk. In deze samenvatting zijn de powerpoints en de cursus SWO Theorie verwerkt. Dit document is gemaakt in het schooljaar . 12/20 behaalt in eerste zit.
Deel 1: Sociaal wetenschappelijk
onderzoek: Basics
1. Sociaal wetenschappelijk onderzoek en plaats
binnen de opleiding
1.1 Onderzoekend vermogen
Veranderende samenleving:
➔ Levenslang leren door continue veranderen van samenleving op verschillende
vlakken
Componenten onderzoekend vermogen (Andriessen, 2016):
➔ Onderzoekende houding
◆ Opmerkzaam, nieuwsgierig, kritisch
◆ Kunnen onderbouwen/verantwoorden
◆ Voortbouwen op bestaande kennis
➔ Onderzoeksresultaten toepassen
◆ Relevante wetenschappelijke literatuur kunnen beoordelen
➔ Onderzoek uitvoeren
◆ Manieren dataverzameling en -analyse beheersen en kunnen inzetten
Onderzoekend vermogen leidt tot:
➔ Reflectie
➔ Empirisch onderbouwd handelen
➔ Innovatie
➔ Zo gewapend voor veranderende context beroepspraktijk en complexiteit
samenleving
1.2 Wat is Sociaal Wetenschappelijk onderzoek?
Onderscheid alledaagse kennis - wetenschappelijk verantwoorde kennis:
➔ Wetenschappelijk onderzoek = doelgericht
◆ Doel = vooraf bepaalde vraag beantwoorden
◆ Onderzoeksvraag - probleemstelling
➔ Wetenschappelijke kennis verkregen op basis van bestaand wetenschappelijk
onderzoek
◆ Vaak beginnend met literatuurstudie
➔ Wetenschappelijk onderzoek gebeurt volgens een systematisch en transparant
stappenplan
1
,Olivia Galle
◆ Fasen van onderzoek
➔ Wetenschappelijk onderzoek moet geldig en betrouwbaar zijn (anders geen
volwaardig wetenschappelijk onderzoek) → kwaliteitseisen voldaan
Definitie SWO: (niet vanbuiten)
➔ (Sociaal Wetenschappelijk) Onderzoek is een doelgericht proces waarbij men op een
systematische manier op basis van een onderzoeksontwerp, data verzamelt en
analyseert om op een betrouwbare en geldige wijze onderzoeksvragen te
beantwoorden die deel uitmaken van een probleemstelling (over de sociale realiteit).
Fasen van onderzoek:
➔ Fase 1: Oriëntatie, planning en ontwerp
◆ Leren benoemen wat je wil begrijpen → onderzoeksvraag
➔ Fase 2: Data verzamelen
◆ Op zoek gaan naar informatie via gepaste methoden
◆ De gevonden informatie en data kritisch analyseren
➔ Fase 3: Data analyseren
◆ De verzamelde informatie organiseren, samenvatten en analyseren
➔ Fase 4: Rapporteren
◆ De verworven kennis toepassen en erover communiceren
2. Soorten onderzoek
2.1 Fundamenteel onderzoek versus praktijkonderzoek
2.1.1 Fundamenteel onderzoek
Kenmerken fundamenteel onderzoek:
➔ Doel: algemeen geldende kennis ontwikkelen
◆ Wil bijdrage leveren aan bestaande wetenschappelijke kennis
➔ Opdrachtgevers: universiteiten of andere kennisinstellingen
◆ Vaak in kader van doctoraatsonderzoek
2.1.2 Praktijkonderzoek
Kenmerken praktijkonderzoek:
➔ Oorsprong: problemen waar praktijkwerkers in werkveld mee geconfronteerd worden
➔ Doel: onderzoeksvragen uit werkveld beantwoorden
◆ Nieuwe kennis ontwikkelen die betekenisvol kan zijn voor
verbetering/vernieuwing in werkveld
➔ Opdrachtgevers: (welzijns-) organisaties, federale, regionale of lokale overheden
(hogescholen)
2
,Olivia Galle
2.2 Onderzoeksbenaderingen: kwantitatief en kwalitatief
onderzoek
Verwijten:
➔ Strijd tussen twee benaderingen
➔ Kwalitatief onderzoek: onwetenschappelijk, soft, onbetrouwbaar
➔ Kwantitatief onderzoek: deterministisch, ‘te’ positivistisch
➔ Verschillen fundamenteel → paradigma
◆ Paradigma = samenhangend geheel van modellen en theorieën die
denkkader vormen waaruit werkelijkheid geanalyseerd wordt
◆ ‘Bril’ die je waarnemingen kleurt
2.2.1 Kwantitatief onderzoek
Zijnsleer (visie op mens- en wereldbeeld):
➔ Deterministisch mensbeeld: mens bepaald door wereld waarin hij leeft
➔ Gedrag gestuurd door factoren in externe wereld
➔ Objectivisme: bestudeerde sociale fenomenen hebben karakter van objecten (los en
onafhankelijk van menselijk gedrag)
Kennisleer (visie op kennisproductie):
➔ Positivistische benadering
➔ Werkelijkheid van buitenaf bestuderen
➔ Echte kennis: objectieve, meetbare en empirisch waarneembare gegeven
➔ Onderzoek in breedte: objectieve en universeel toepasbare kennis door verzamelde
gegevens om te zetten in cijfers en statistieken
Rol van theorie:
➔ Deductief: testen van hypothesen
➔ Theorie als startpunt
◆ Uitgebreid literatuuronderzoek
◆ Ontwikkelen van aantal hypothesen
3
, Olivia Galle
➔ Waarneming via gestandaardiseerde meetinstrumenten
➔ Analyse: met behulp van statistische analyse en kernwaarden (centrummaten,
spreidingsmaten, associatiematen)
➔ Rapportage: resultaten vaak gekwantificeerd
2.2.2 Kwalitatief onderzoek
Zijnsleer (visie op mens- en wereldbeeld):
➔ Constructionisme (geen absoluut determinisme)
➔ Mens is deels bio-psycho-sociaal gedetermineerd, construeert zelf (deels) sociale
realiteit
➔ Werkelijkheid = subjectief, afhankelijk van betekenis die persoon eraan geeft
Kennisleer (visie op kennisproductie):
➔ Interpretatieve benadering van wetenschap
➔ Subjectieve zingeving vatten
➔ Echte kennis: vatten van betekenissen die mensen toekennen aan realiteit, begrijpen
van leefwereld
➔ Streven naar diepgaand inzicht in thema door ervaringen en betekenissen van ppn
Rol van theorie:
➔ Inductief: gericht op theorievorming
➔ Theorie als eindpunt
◆ Beperkte literatuurstudie tot oriëntering
◆ Relatieopbouw met onderzochten in leefwereld centraal
◆ Waarnemen dagelijkse leven
◆ Resultaten narratief formuleren
2.3 Verschil naar finaliteit
Oost en Markenhof (2002): Welk doel streven verschillende onderzoeken na:
➔ Beschrijven
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper olivia1galle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
