Samenvatting
Aardrijkskunde Domein B Wereld Examensamenvatting
- Vak
- Niveau
Complete Aardrijkskunde samenvatting Domein B Wereld globalisering. Ook te gebruiken voor samenvatting voor VWO 5 Globalisering en voedselvraagstukken.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 36 pagina's
Voorbeeld 4 van de 36 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
elisevanmierlo99
Voorbeeld van de inhoud
Wereld GlobaliseringHoofdstuk 1: een mozaïek van regio’s
Inhoud
Hoofdstuk 1: een mozaïek van regio’s ........................................................................................ 1
1.1 | De wereld indelen ....................................................................................................... 3
1.2 | Scheidslijnen in Europa ............................................................................................... 5
1.3 | De islamitische wereld ................................................................................................ 8
1.4 | Sub-Sahara-Afrika....................................................................................................... 9
1.5 | ‘Reuzen’ – verschillen in Oost-Azië............................................................................. 11
1.6 | Zuidoost-Azië: werkplaats van de wereld.................................................................... 12
2.1 | De eerste contouren van het wereldsysteem ................................................................. 14
2.2 | Verschuiving in het wereldsysteem................................................................................ 16
2.3 | Wereldwijde netwerken ................................................................................................ 18
2.4 | Politieke en culturele globalisering ............................................................................ 19
3.1 | Welvaart en werk .......................................................................................................... 20
3.2 | Welvaart en demografie ................................................................................................ 23
3.3 | Welvaart en wonen in de stad........................................................................................ 25
1.1 | Leven in Ethiopië ....................................................................................................... 26
Domein B: Wereld / globalisering ................................................................................................. 27
Wereldsystemen ..................................................................................................................... 27
Kolonialisme ........................................................................................................................... 28
Economie ............................................................................................................................... 28
Politiek ................................................................................................................................... 29
Economische activiteit ............................................................................................................ 29
Wereldwijde netwerken ........................................................................................................... 30
Politiek en cultuur ................................................................................................................... 31
Ongelijkheid ........................................................................................................................... 32
Welvaart en werk .................................................................................................................... 32
Demografie ............................................................................................................................. 33
Migratie .................................................................................................................................. 34
Grote steden ........................................................................................................................... 35
,
, 1.1 | De wereld indelen
Globalisering en global village
De moderne informatie- en communicatietechnologie (ICT) maakte in korte tijd snelle
wereldwijde sociale netwerken mogelijk, waardoor er sprake lijkt van een global village.
Er is nauwelijks belemmeringen qua tijd en afstand.
Samen met de toename van de politieke, culturele en economische banden zorgt de
groei van sociale netwerken voor versterking van globalisering.
Economische relaties (indicatoren); handel, geldstromen, uitwisseling van
arbeidskrachten.
Politieke relaties (indicatoren); regeringen maken afspraken over samenwerking, plegen
internationaal overleg, democratiseringidex, conflicten
Sociale relaties (indicatoren); veiligheid tussen landen
Culturele relaties (indicatoren); kunsten, talen, geloof, eten, afkomsten
demografische relaties (indicatoren); geboortecijfer, sterftecijfer, leeftijd
De toenemende verbindingen in de wereld noem je globalisering (mondialisering).
De wereld indelen
Gebieden zijn niet allemaal even sterk vervlochten met andere delen van de wereld. Je
kunt dat aantonen met de globaliseringsindex. De ruimtelijke verschillen hebben te
maken met historische ontwikkelingen en met (vroegere) culturele, politieke,
economische en demografische kenmerken van gebieden.
Cultuurgebieden
Cultuurgebieden zijn regio’s met een gemeenschappelijke cultuur, die alle door de
menselijke geest voortgebrachte elementen (als taal, religie, gewoonten, kunst,
technologie of waarden en normen) omvat. Het is niet zo gemakkelijk om een indeling te
maken door het grote aantal cultuurelementen.
De grenzen tussen cultuurgebieden zijn bijna overal geleidelijk. Op mondiaal niveau zijn
er zelfs vier brede overgangszones:
- het grensgebied tussen Noord-Amerika en Latijns-Amerika
- enkele landen tussen Noord-Afrika en Sub-Sahara-Afrika
- een gebied tussen Europa en de voormalige Sovjet-Unie
- een zone tussen Rusland, Oost-Azië en Zuid-Azië.
De bevolking in de cultuurgebieden ontwikkelde een eigen identiteit. Er zijn soms grote
verschillen, bijvoorbeeld qua taal. Dan kan een lingua franca uitkomst bieden, dit is een
derde taal tussen gebieden dat iedereen spreek.
De godsdienst, een tweede cultuurelement dat de identiteit bepaald, drukt vaak een
grote stempel op de normen en waarden van een samenleving.
, Politiek mozaïek
Een manier om de wereld in te delen op grond van politieke kenmerken, is te kijken naar
de verdeling van macht in een samenleving.
Met een democratie-index meet je het democratisch gehalte (0-10). Kenmerken; het
houden van vrije verkiezingen, het functioneren van de regering, de mate waarin de
bevolking deelneemt aan de politieke besluitvorming, de politieke cultuur en het
omgaan met de mensenrechten (rechten die iedere wereldburger heeft).
De tien landen met het hoogste democratisch gehalte, waaronder Nederland, liggen in
de westerse wereld. Noord-Korea, Tsjaad, Turkmenistan, Oezbekistan en Saudi-Arabië
zijn andere uitersten.
Rijke en arme regio’s
Tussen en binnen cultuurgebieden verschilt de welvaart sterk. Je kunt dat meten met
het bruto binnenlands product per inwoner (bbp/inw). Bruto regionaal product per
inwoner (brp/inw)
Je moet daarbij wel letten op enkele punten:
● De betrouwbaarheid van de cijfers.
● Wat heeft men meegerekend in het bbp (brp)? In landen met een laag inkomen per
hoofd proberen mensen het hoofd boven water te houden in de informele sector. Zij zijn
niet officieel geregistreerd dus wordt hun inkomen niet meegenomen in de cijfers. Zit er
bijvoorbeeld ook de zelfvoorziening bij? De vorm van inkomen bij zelfvoorziening is
meestal ook niet meegenomen in het bbp of brp.
● Is bij vergelijking gelet op de koopkracht? In landen waar de prijzen van goederen en
diensten lager zijn, is de koopkracht groter.
● Is er binnen een land sprake van grote of kleine regionale (gebieden) en/of sociale
(groepen mensen) ongelijkheid?
Beroepsbevolking
Het economische ontwikkelingspeil van gebieden kun je ook afleiden uit de
samenstelling van de beroepsbevolking.
Het ontwikkelingspeil is het beste te meten aan het aandeel van de landbouwers in de
beroepsbevolking (primaire sector) en in mindere mate aan de secundaire en tertiaire
sector (denk aan de rol van de informele sector).
Dicht- en dunbevolkte regio’s
De bevolkingsspreiding in de wereld is ongelijkmatig. Vooral in vruchtbare rivierdalen
en delta’s is de bevolkingsdichtheid hoog in tegenstelling tot die in extreem koude,
droge of hooggelegen regio’s.
De verstedelijkingsgraad (urbanisatiegraad) ligt wereldwijd boven de 50%. Welvarende
regio’s zijn sterk verstedelijkt.
De totale stedelijke bevolking is in rijke regio’s kleiner dan in arme landen. Het
verstedelijkingstempo in arme macroregio’s is hoog.
Regionaliseren
Je kunt de wereld aan de hand van een of meerdere kenmerken indelen of
regionaliseren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisevanmierlo99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,92. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen