Begrippen Deel 1
Goede marktwerking (vw) -Afwezigheid van marktfaling
̶ Geen marktmacht
̶ Geen externe effecten
̶ Geen publieke goederen
-wel Perfecte en symmetrische informatie
-wel Rationaliteit (behavioural argumenten)
Invisible hand geen overheid nodig, onevenwicht snel en
automatisch weggewerkt in micro-economie,
markt werkt vanzelf en levert de best
maatschappelijke situatie op.
MBTB= Marginale Bereidheid tot Betalen hoeveel de consument bereid is te betalen
voor een extra eenheid, (bijkomende
eenheid).
Pareto efficiënte allocatie Welvaart v individu toeneemt zonder dat de
welvaart van ander individu afneemt (win-
win)
Allocatief beleid Gn max welvaart, welvaartprobleem, nt
efficient, welvaartverlies. Moet overheid
ingrijpen? Om welvaartverlies te reduceren.
Bv. MBTB < MK
distributieve ingreep, verdeling rechtvaardig?, verdeling van kansen,
verdeeldheid, verticale beweging? geen
welvaartverlies wel onrechtvaardigheid. Bv.
man en vrouw
Overheid economie stabiliseren Onstabiel, schommeling, horizontale
beweging
Normatieve uitspraken zou moeten gebeuren, een oordeel,
moeilijker te bespreken
positieve uitspraken wat er gebeurt, een observatie, makkellijker
te bespreken
natuurlijke anarchie land zonder regels, werkt zeer moeilijk
Begrippen Deel 1, H19, externe effecten, (p15, p17 sv)
Externe effecten of externaliteiten Alle kosten en baten voor derden (nt als MK
en MBTB), veroorzaken welvaartsverlies,
, effect zonder vergoeding
Positieve externe effecten Externe baten, baten voor derden, Positieve
externaliteiten, MBTB bevat niet alle baten
Negatieve externe effecten Externe kosten, kosten voor derden,
Negatieve externaliteiten, MEK (=marginale
externe kosten) bevat niet alle kosten
PIGOUVIAANSE BELASTING belasting verhoogt welvaart, oplossing op
negatieve externe effecten, kost aan
klanten, Tarief = MEK in optimum, h creert
juiste prijzen, wat consument betaalt als
belasting dekt de sociale (privaat en
externe) kosten
Pigou effect Als prijzen stijgen, vermogen of spaargeld
minder waard, men minder consumeren,
meer sparen
surplus want hij betaalt voor die eenheid minder
dan wat hij bereid is te betalen of ontvangt
meer dan het bedrag waarvoor hij bereid
was aan te bieden
MRK Marginale ReductieKosten, Stijgt naarmate
meer vervuiling wordt gereduceerd
kosteneffectiviteitsanalyse (efficientie- projecten uitvoeren die bep doel aan
analyse) minimale kost bereikn
coase theorema probleem van externatliteitn oplossen, met
enkele voorwaarden: Eigendomsrechten
zijn goed omschreven, Er kan onderhandeld
worden zonder transactiekosten, Schade
moet meetbaar zijn & transactie moet
waardeerbaar zijn, Aantal partijen is
beperkt
Dit is moeilijk
betalen om iets te doen
(compensatie)
internaliteiten Acties van een individu vandaag hebben
onbedoelde gevolgen voor later
Kenmerkn: kleine tijdsintervallen, kleine
gevolgen, ver weg on de tijd, vndg nog
vermijdbaar
Uitstelgedrag / procrastinatie Vorm v irrationaliteit, Mensen kennen de
(neg) gevolgen (v internaliteiten) (bv.
longkanker door roken), Maar stellen het
juiste gedrag uit
Kenmerkn: kleine tijdsintervallen, kleine
, gevolgen, ver weg on de tijd, vndg nog
vermijdbaar
Meritegoederen Verdienstegoederen, consument wil te
weinig betalen, MBTB te laag
Demeritegoederen Onverdienstegoederen, consument wil te
veel betalen, MBTB te hoog
effectiviteit Wordt het doel (V*) bereikt?
efficiëntie Wordt vervuiling gereduceerd aan minimale
kost?
Begrippen Deel 1, H20, publieke goederen
publieke goederen goederen waar niemand kan van
uitgesloten worden, bv. park (iedereen mag
deze gebruiken), zorgt vo welvaartverlies &
marktfaling.
Kenmerkn: rivaliteit (=consumptie van ene
individu ander individu vermindert),
uitsluitbaarheid/exclusiviteit (=iem
uitlsuiten wnr jij h goed wel gebruikt, laat nt
ied toe)
Zuiver privaat goed Rivaal, uitsluitbaar, Bv. huis, bier, kaas, drukke
tolweg, horizontale som, P gelijk en Q
verschilt
Common pool goed/gemeen bronnen Rivaal, nt uitsluitbaar, bv. klimaat, druk
openbare weg
(zuiver) publiek goed Nt Rivaal, nt uitsluitbaar, Bv. nt drukke
openbare weg, openbare park, verticale
som, Q gelijk en waardering verschilt
Clubgoed Niet rivaal, uitsluitbaar, bv. private club met
leden, sociale netwerken…
vrijbuitersgedrag (free-riding) Zonder bij te dragen, nt betalen, wel genieten,
Gebruik maken
Samuelsonvoorwaarde Voorziening is efficiënt als:
n
∑ MBTBi =MBTB1+ MBTB 2=MK samen
i=0
Nt meer efficient als h lager is
Multicriteria-analyse (MCA) Methode om tot voorziening van PG beslissen,
Milieueffectenrapportering (MER) nt monetair
Maatsch impact analyse
Maatsch kosten baten analyse (MKBA): -Baten en kosten vergelijken
-Projecten uitvoeren waar het verschil h
grootst is
-Nulaternatief: toekomst bepalen zonder
project te hebben uitgevoerd
-Moeilijk te monetarisering/waardering
