Geschiedenis
DEEL 4: KEERPUNTEN IN DE NAOORLOGSE GESCHIEDENIS
15 keerpunten:
1. De bombardementen op Hiroshima en Nagasaki en het renversement des alliances (1948)
2. De dood van Stalin, een tweede kans voor het communistische alternatief (1953)
3. Brown vs. Board of Education, de strijd voor een andere samenleving (1954)
4. De onafhankelijkheid van Afrika (1960) en de vorming van een Derde Wereld (1960)
5. De studentenrevoltes, de doorbraak van de jongerenculturen en de democratisering in het ‘Vrije Westen’ (1968)
6. De Vlaamse Beweging zegeviert: de vorming van de federale staat België (1970)
7. De Jom Kippoeroorlog en het Palestijnse drama (1973)
8. De islamitische revolutie in Iran, secularisering versus fundamentalisme (1979)
9. Reaganomics of de doorbraak van het neoliberalisme (1980)
10. De val van de muur en het einde van de tweedelige wereld (1989)
11. De oprichting van de WTO en de doorbraak van de globalisering (1995)
12. De aanslagen op de Twin Towers, op weg naar een multipolaire wereld (2001)
13. An Inconvenient Truth, de milieubeweging in het centrum van het politieke debat (2006)
14. Het China van Xi, een nieuwe (oude) grootmacht (2013)
15. Brexit en Trump of de crisis van het multilateralisme (2016)
HOOFDSTUK 1: DE BOMBARDEMENTEN OP HIROSHIMA EN NAGASAKI EN HET REVERSEMNT DES ALLIANCES
Het gebruik van chemische wapens (atoombommen) maakte duidelijk dat er wetenschappelijke sprongen
gemaakt waren !MAAR! de creatie van zo een massavernietigingswapen deed ook ernstige ethische
vragen rijzen
→ atoombom zorgde voor renversement des alliances en een nieuw conflict
HOOFDSTUK 2: DE DOOD VAN STALIN, EEN 2DE KANS VOOR HET COMMUNISTISCHE ALTERNATIEF
A) HERHALING MARXISME-LENINISME-STALINISME
Marx: vader van het communisme
Het communisme komt voort uit het gedachtegoed van Marx
- Duitse filosoof in de 19de E
- Klassenstrijd (proletariaat ⬄ bourgeoisie)
- proletarische revolutie (te veel uitbuiting door de rijken)
⇒ dictatuur van het proletariaat en een klasseloze maatschappij waarbij de economie
beheerst werd door de overheid
Lenin: Communistische Utopie
- proletarische revolutie gebeurde in Rusland (niet geïndustrialiseerd)
- marxistisch invloed (nationaliseerde productiemiddelen behalve landbouw)
- Rusland werd een éénpartijstaat
Stalin: Ontsporing van het communisme
- S.U werd totalitair systeem
- ‘homo sovieticus’ = persoon die netjes in de pas van de partij en haar leiders liep
- overwinning WO II maakte hem + zijn land onaantastbaar
1
,B) CHROESJTSJOV: SOCIALISME MET EEN MENSELIJK GELAAT
Speech “Over persoonsverheerlijking en de gevolgen ervan” = startschot ‘destalinisatie’
= hij liet alles zien wat Stalin had gedaan = verheerlijken afzwakken
Chroesjtsjov: socialisme met een menselijk gelaat (meer openheid)
Communisme met meer tolerantie, minder geheime politie: beïnvloedt situatie in verschillende landen =
leidt tot roep van onafhankelijkheid in Polen = aanpassingen gingen moeizaam = CHAOS
⇒ poging tot economische + technologische vooruitgangen
Welvaart laten stijgen + Spoetnik I en II, Loenik
→ té liberalistisch = afgewet in 1964 (DEZELFDE IDEOLOGIE)
HOOFDSTUK 3: BROWN vs. BOARD OF EDUCATION, DE EMANCIPATIE VAN DE ZWARTEN IN AMERIKA
Langetermijngeschiedenis burgerrechtenbeweging:
a) ontstaan van de multiculturele Amerikaanse samenleving
1619: 1ste 20 slaven (Afrika)
b) afschaffing van de slavernij
1865: Abraham Lincoln, afschaffing slaven in de grondwet, abolitionisten
c) strijd om burgerrechten
1865-1877: Noorden naar het zuiden (korte goede periode). Daarna terug slecht
door JIM CROW WETTEN. ‘Separate, but equal.’
- Klu Klux Klan
- Grote migratie → nationaal probleem ipv. zuiders + culturele renaissance (zwarte kunst in bloei)
- ‘Betering’ Linda Brown’s vader ⇒ rechtszaak tegen schoolraad
⇒ 1954 verbod segregatie onderwijs
- Rosa Parks → busboycot
- Martin Luther King
- Johnson
- Civil rights movement
- Voting rights act
d) gelijkheid vandaag
Oprah Winfrey + Barack Obama
❖ Emancipatie: het streven naar een volwaardige plaats in de samenleving vanuit een achtergestelde
positie.
❖ Discriminatie: mensen anders behandelen, achterstellen of uitsluiten op basis van (persoonlijke)
kenmerken.
❖ (de)segregatie: het verschijnsel dat bepaalde culturele of etnische groepen in een land strikt
gescheiden leven.
❖ abolitionisme: de term voor het streven naar afschaffing van de slavernij.
1954 keerpunt omdat, dekolonisatiegolf…
HOOFDSTUK 4: DE ONAFHANKELIJKHEID VAN AFRIKA (1960) EN DE VORMING VAN DE DERDE WERELD (1960)
2
, A) DEKOLONISATIE VAN AZIË EN AFRIKA
LATIJNS-AMERIKA: jaren 1820
- nationalistische liberale revolutiegolf
AZIË: na WO II
AFRIKA: vooral 1960
Oorzaken
- Superioriteitsdenken weerlegd
- WO I en WO II (westelijke waarden hebben geen waarde meer + geen compensatie voor kolonies na
verlies door oorlog)
- VN, VS en SU (UVRM = anti koloniaal, VS en SU facisme bestrijden ≠kolonialisme tolereren)
- Charismatische figuren (Gandhi, Nkrumah, Lumumba, etc)
- Domino-effect
B) DE VORMING VAN DE DERDE WERELD
- eerste wereld: kapitalisme
- tweede wereld: communisme
- derde wereld: niet-gebonden landen
Vandaag: ontwikkelingslanden (failed-states)
HOOFDSTUK 5: DE STUDENTENREVOLTES, DE DOORBRAAK VAN DE JONGERENCULTUREN, DE DEMOCRATISERING IN
HET ‘VRIJE WESTEN’ (1968)
A) CULTURELE VERNIEUWING IN HET NAOORLOGSE AMERIKA
Nieuwe kunststromingen (pop-art), muziek (protestmuziek, rock ‘n roll), Hollywood en design.
Jaren ’50 en ’60 = vruchtbare voedingsbodem voor culturele vernieuwing
B) KRITISCH STEMMEN EN STUDENTENREVOLTES
Jongerenen -protest van de babyboomgeneratie protesteren tegen Amerikaans imperialisme
+ Consumptiemaatschappij
Subculturen zoals de hippies of de nozems zetten zich uit met hun kledingstijl en met hun manier van
leven die bewust tegen de oudere generaties is.
STUDENTENREVOLTES
In mei 1968 kwamen eerst in Parijs studenten en arbeiders op straat voor meer inspraak in scholen, de politiek
en in de samenleving.
- onderwijssysteem (Parijs)
- oorlog vietnam (VS)
- verfransing (België)
- communistische onderdrukking (Praag)
⇒ De oliecrisis en het einde van de Vietnamoorlog zorgde voor het stilvallen van de beweging
Dankzij studentenrevoltes: cultuur, onderwijssysteem en politiek gedemocratiseerd
HOOFDSTUK 6: De VLAAMSE BEWEGING ZEGEVIERT: DE VORMING VAN DE FEDERALE STAAT BELGIË (1970)
A) HET VLAAMS NATIONALISME
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lynnagbeto. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.