Samenvatting
Cultuur samenvatting 6de, 1ste semester
- Instelling
- 3e Graad
Een duidelijke samenvatting over de politiek en het Belgische systeem. Leerstof van het 1ste semester van het 6de middelbaar.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
CultuurwetenschappenThema 1: Politiek
Hoofdstuk 1: Wat is politiek?
1) Politiek? Nee bedankt!
Politiek is belangrijk (beslissen veel in de maatschappij), maar mensen zijn niet geïnteresseerd.
Artikel: Gebrek aan interesse komt door gebrek aan vertrouwen (1/10 Belgische jongeren noemen zich
ongeïnteresseerd) Ze engageren zich in afgebakende projecten, niet in bestaande instituties.
2) Definitie
Een definitie vinden voor politiek is heel moeilijk
❖ Een proces van collectieve besluitvorming dat af te rekenen krijgt met conflict en machtsmisbruik
in de relaties tussen deelnemers.
Politiek is strijden om de macht
Niccolo Machiavelli (humanisme, 16e eeuw)
- Il principe: een boekje over hoe vorsten de macht kunnen verwerven en behouden
- Politiek is het opstellen van groepsregels en het waken over de naleving ervan
- De mens is een sociaal wezen. Vanaf dat je met 2 bent, vorm je een samenleving. In elke
samenleving zijn er regels. Het is de bedoeling dat de leden van de samenleving de regels
van die samenleving volgen. Iemand stelt de regels op
Politiek is burgerzin
Om een goede democratie te vormen is het belangrijk dat de burger kan participeren (zo kunnen er
initiatieven op poten worden gesteld)
Nu klopt de definitie waarbij politiek gelijkgesteld wordt aan macht, niet meer.
Hoofdstuk 2: Verschillende staats- bestuursvormen
Inleiding (zie quiz, p. 4)
1) Het begrip staat
3 criteria, opgesteld door socioloog MAX WEBER (1922):
a) een omgrensd gebied, een territorium
grenzen die erkend worden door andere landen, die grenzen moeten in een verdrag staan
b) bewoond door een groep mensen (volk of natie versus natiestaat)
natiestaat1 = niet realiseerbaar?
- te veel volkeren
- ↳ wonen door elkaar
- kunstmatige grenzen
- wanneer behoor je tot een volk?
c) soevereiniteit binnen zijn grondgebied
los van democratie:
- alleen de staat mag geweld plegen
- alleen de staat mag belastingen innen
⇒ anders failed state
1
Bij een natiestaat ligt het accent op de bevolking en bij een staat op het stuk grond of het territorium.
,2) Classificatie van politieke systemen: staats-en bestuursvormen
STAATSVORMEN (organisatie grondgebied):
- Confederatie = samenwerkingsverband zonder gemeenschappelijke overheid.
⇒ ≈ VN/ EU
- Federale staat = land waarin verschillende deelstaten door een eigen overheid bestuurd worden o.l.v.
één gezamenlijke overheid.
⇒ België, vs
- Unitaire staat = staat met één nationale overheid en een parlement.
⇒ Nederland
BESTUURSVORMEN (aanduiden staatshoofd):
- Monarchie = land waarvan de vorstelijke titel erfelijk is. (koning, emir, keizer, hertog, etc.) ⇒ België
- Republiek= land waarvan de vorstelijke titel niet erfelijk is. (president, consul, etc.) ⇒ Frankrijk
BESTUURSVORM (machthebbers):
- Dictatuur= bestuursvorm waarin één persoon of een groep personen alle macht in handen heeft.
⇒ Noord-Korea
- Cleocratie= bestuursvorm waarin de geestelijkheid een zeer belangrijke rol speelt.
⇒ Clerus (vaticaanstad)
- Aristocratie= bestuursvorm waarin de macht in handen is van een groep wiens status erfelijk is, de adel.
⇒ feodaliteit (geen democratie)
- Plutocratie=bestuursvorm waarbij de macht bij een rijke groep ligt.
⇒ VS verkiezingen (cijnskiesrecht, AMS)
- Theocratie= bestuursvorm waarbij de godheid als gezaghebber wordt beschouwd.
⇒ Pharaos
- Oligarchie= bestuursvorm waarbij de macht in handen is van een bevoorrechte klasse.
⇒ Adel/clerus
- Technocratie= bestuursvorm waarbij de macht in handen is van experten.
⇒ Corona, virologen
- Democratie= bestuursvorm waarbij het volk de hoogste macht in handen heeft.
(volksvertegenwoordigers)
⇒ België
- Directe democratie= bestuursvorm waarbij het volk de hoogste macht in handen heeft.
(zonder volksvertegenwoordigers, maar rechtstreeks)
⇒/
Alle staten worden door 1/meerdere mensen bestuurd, maar er zijn veel verschillende manieren om een
staat te vormen → moeilijkere samenwerking + weerslag op supranationale instellingen (VN)
3) Onderzoek: een andere staatsvorm voor België?
- Herfederalisering: Bevoegdheden die vroeger gedefederaliseerd waren, teruggeven aan de federale staat.
- Defederaliseren: Federale bevoegdheden gaan van federaal naar regionaal
- Regionalisering: De neiging om de regio’s te vormen of het proces waarin dat gebeurt.
NVA en vlaams belang zijn tegen herfederalisering, Groen SP-A en CD&V zijn voor
4) De verhouding tussen staat en maatschappij
, ❖ Politieke socialisatie= politieke culturen en waarden.
❖ Individualisme= veel vrijheid, weinig staatsbemoeienis (liberalisme)
❖ Collectivisme= weinig vrijheid, veel staatsbemoeienis (communisme)
Politieke ideologieën vaak gebaseerd op filosofische ideeën.
- plato: de samenleving is verdeeld in 3 groepen: werkende, wachters, filosofenkoningen. Alleen de
laatste kunnen deelnemen aan de politiek ( → de wijzen)
- Saint-simon, Proudhon, Fourier: socialistische maatschappijen, utopisten (fourier: communes, vs)
5) Besluit
Ideeën en gebeurtenissen veranderen de samenleving constant. Politieke ideologieën en systemen ook.
Door belangrijke gebeurtenissen bv. WO1-2, F.R., verlichting,...
Hoofdstuk 3: Democratie en democratische rechtsstaat
inleiding: bouw je eigen stad
Democratie heeft te maken met de manier waarop iets wordt beslist, niet met de beslissing zelf!!!
1) Democratie versus dictatuur
Tegenwoordig
Er ontstaan initiatieven om de burgers te betrekken bij politiek
⇕
polarisering: door sociale media communiceren we enkel met gelijkgezinden
Artikel: Luistert dictator beter dan democraat
67% vd. Belgen denken dat de regering nooit/zelden handelt in hun belang.
Uit onderzoekt blijkt dat democraten het moeilijk hebben om hun volk te overtuigen.
In een dictatuur gaat dit beter.
→ Kanttekening: Overal zien mensen democratie en inspraak anders
+ Kunnen mensen in een dictatuur wel helemaal eerlijk antwoorden?
Er is weinig vertrouwen, omdat politici compromissen moeten sluiten en andere dingen realiseren
dan dat ze beloofd hebben en politieke besluitvorming gaat traag.
Flawed democracy: gebrekkige democratie (democratische vermoeidheid)
→ België is als enige West-Europese land zo ingekleurd. NIET FAILED
Belgen hebben twijfels over het democratische gehalte van het land. oorzaak: gebrek aan participatie
30% gaat niet meer stemmen na de afschaffing van de opkomstplicht
→ gevaar voor dictatuur
filmpje - universiteit van Vlaanderen - Kunnen we hier ook in een dictatuur terechtkomen?
Kan onder een radicale partij (Vlaams Belang/pvda) of een centrumpartij die afglijdt naar radicalisme.
OPTIE 1:
populistische blauwdruk om democratie te ondermijnen
→ populistische partij wordt opgenomen in een coalitieregering en beïnvloeden regering
Maar GW is redelijk stabiel (voor democratische stabiliteit) = schild + spons (neemt schokken op)
proportioneel kiesstelsel + evenveel ministers F. + Ned.
Bij ons: moeilijk door gelijk vertegenwoordigde rechters dus 1 familie kan niet alleen regeren
→ via wetgeving is het dus onmogelijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lynnagbeto. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50064 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen