Dit document omvat alles wat tijdens de lessen wereldgeschiedenis aan bod kwam. Het document bevat dus belangrijke details die niet in de cursus staan, maar wel gevraagd kunnen worden op het examen.
Inleiding tot de
wereldgeschiedenis
Syllabus is volledig te kennen. De afbeeldingen in de powerpoint zijn belangrijk. Studeer
zowel de powerpoint als de syllabus. Het examen is een schriftelijk examen, gesloten boek
en werkt met open vragen. Het examen duurt 2,5 uur. De syllabus is volledige leerstof ook
zaken die niet tijdens de les zijn behandeld! Powerpoints en lesnotities zijn uiteraard ook
van belang. Ook historici moeten gekend zijn. Ook de afbeeldingen aan het begin van de les
zijn belangrijk maar zij staan niet op de ppts op blackboard, wel op de opnames.
Het examen bestaat uit 15 vragen; detailvragen, korte inzichtelijke vragen en
afbeeldingsvragen. Bij detailvragen situeer je in ruimte, tijd en thematisch. Bij de
inzichtelijke vragen is het belangrijk dat je de vraag een beetje uit elkaar trekt. Je begint met
het concept de situeren en schetsen (hier: Arm Vlaanderen). Daarnaast moet je ook kunnen
zeggen wat globaal is (drie elementen). Voor elk van die drie elementen moet je dan
aantonen wat globaal is aan het concept Arm Vlaanderen.
Inleiding
Het ontstaan van landbouw en voedselproductie hangt rechtstreeks samen met
massaziektes zoals covid-19. Pandemieën zijn een eerste kapstok waaraan we
wereldgeschiedenis kunnen ophangen. De tweede kapstok is de rol van China op globaal
vlak, die vandaag de dag aan een opmars bezig is. De positie en rol van China ten opzichte
van het Westen is een van de rode draden in deze cursus. Een derde kapstok is migratie; de
menselijke geschiedenis is er een van migratie.
1
Amelie Henderickx
,Eurocentrisme is ahistorisch; we bekijken welke visies op het verleden eurocentristisch zijn
etc. Bij eurocentrisme bekijk je Europa als maatstaf en wordt het heden geprojecteerd op
het verleden. Het maakt blind voor alle andere aspecten van het verleden.
1.Crowd diseases
‘Crowd diseases’ zijn massaziekten: ze hebben voldoende grote groepen mensen nodig om
zich te kunnen verspreiden. Daarom worden ze ‘crowd’ diseases genoemd. Ze kunnen maar
tot ontwikkeling komen in groepen, gemeenschappen met een minimum
bevolkingsdichtheid. Ze zijn rechtstreeks het gevolg van het ontstaan van de landbouw en
de veeteelt. Door die ontwikkeling ontstond er een demografische groei en werden de
bevolkingsgroepen groter. Daarnaast veronderstelt landbouw sedentarisme; mensen
vestigen zich op een plaats. Hierdoor blijven mensen wonen bij permanente
infectiehaarden. Die permanente bewoningssites trekken ziektedragers zoals ratten en
muggen aan. Ook irrigatie en bemesting zijn een gevolg van sedentarisme en kunnen
besmettingshaarden veroorzaken.
2.China
3.Migratie
Trump en zijn migratiepolitiek. Know-nothing verwijst naar het feit dat binnen de
republikeinse partij een anti-wetenschappelijke houding is die zich uit in het weigeren van
het opvolgen van maatregelen tegen corona, in een klimaatnegationisme. Historisch
verwijst de know-nothing naar een anti-migratiebeweging die opkwam in de jaren 1850.
Ook zij geloofden dat de verkiezingen gestolen werden. Ze waren de eerste echte grote
derde partij in Amerika. Know-nothing verwijst naar het feit dat die beweging in eerste
instantie een geheime beweging was. Wanneer men vroeg aan de leden wie ze waren en
wat ze deden moesten ze zeggen “I know nothing”. Het verwijst dus niet naar het feit dat ze
dom of onwetend zouden zijn. Ze geloofden dat de WASP-identiteit de enige echte identiteit
in Amerika was. Het staat voor White Anglo-Saxon Protestants. Kenmerken van de know-
nothing beweging komen terug in de Qano n beweging.
Zie grafiek 1. Die know-nothing beweging kwam terug in de jaren 1850 in
VS. In 1850 waren de meeste immigranten in VS afkomstig uit Europa,
wat vandaag totaal niet het geval was. Die immigranten kwamen vnl uit
Duitsland en Ierland.
Hoe komt het dat in 1850 migratie uit Duitsland en Ierland zo groot is?
Dat fenomeen heeft te maken met de Great Potato Famine in Ierland.
Verschillende crises hebben toen op elkaar ingewerkt.
Wereldgeschiedenis
Twee centrale kwesties. Wereldgeschiedenis is een andere manier om naar het verleden te
kijken. Je gebruikt hierbij andere eenheden om naar tijd en ruimte te kijken. Zowel de
2
Amelie Henderickx
,ruimtelijke- als de tijdsindelingen zijn in belangrijke mate ideologische en eurocentrische
constructies.
Daarnaast bekijken we het globale perspectief. Drie elementen spelen hierbij een grote rol:
het geografische, het ecologische (tussen mens en natuur) en het menselijke handelen
(verbanden tussen de klassieke domeinen). We bekijken hoe die verschillende elementen
met elkaar samenhangen.
We bespreken Communities, Connections en Comparisons (drie C’s).
Arm Vlaanderen vanuit globaal perspectief (les 2)
Wereldgeschiedenis wil een nieuwe blik bieden op het verleden door onze gebruikelijke
indeling van het verleden in vraag te stellen. In die context willen we ook eurocentrisme
vermijden. Kaarten zijn niet noodzakelijk een objectieve weergave van de werkelijkheid. Zij
kunnen ook een bepaalde ideologische boodschap in zich hebben; wereldgeschiedenis wil
die blootleggen.
1.Wat doet wereldgeschiedenis?
In de afbakening van Europa hebben belangrijke ideologische overwegingen meegespeeld.
Er zijn geen harde geografische en cultuurgeografische redenen voor die afbakening. We
hebben collectief aanvaard dat de grenzen van Europa zo zijn. In de wereldgeschiedenis
wordt Europa ook wel eens het westelijke schiereiland van Eurazië genoemd. Datgene is
belangrijk om eurocentrisme tegen te gaan. Een manier om dat te doen is om met andere
geografische en ruimtelijke opvattingen te werken.
3
Amelie Henderickx
, De betekenis die aan Europa gegeven is, is een culturele en ideologische constructie. We
moeten de traditionele ideeën over Europa in vraag stellen.
Wereldgeschiedenis is ook het tegengif tegen methodologisch nationalisme, anachronisme
of ‘scheve’ vergelijkingen. Pomeranz stelt de vraag: wanneer zijn Europa, China en Indië uit
elkaar beginnen groeien op economisch vlak? Hij betoogt dat tot ruwweg 1800 Europa en
China op hetzelfde ontwikkelingsniveau zaten. We kijken op een verkeerde manier naar dat
vraagstuk, stelt Kenneth. De vraag wordt altijd gesteld; waarom heeft GB een pad gekend
naar de industriële revolutie en Indië en China niet? Pomeranz: als je China en indië in zijn
geheel gaat vergelijken met GB in zijn geheel is dat compleet fout. Als je kijkt naar de
vooruitstrevende steden in China en Indië, zijn die ong even groot als GB. Je moet ongeveer
gelijke eenheden hanteren in die vergelijking.
De drie gebieden kenden heel wat gelijkenissen. We moeten een normloze vergelijking
maken; geen een van de vergelijkingseenheden mag je als de norm nemen. Dat wordt
nochtans steeds gedaan in bestaande historiografie.
2.Wat is wereldgeschiedenis niet?
Wereldgeschiedenis is een vorm van transnationale geschiedschrijving. Het is de blik openen
op de hele wereld. In gepopulariseerde boeken worden vaak geïsoleerde verhalen verteld
die vaak een opeenvolging zijn van culturele en politieke hoogstandjes (cfr. Geïllustreerde
wereldgeschiedenis).
Wereldgeschiedenis is een geschiedenis die oog heeft voor meer dan culturele en politieke
ontwikkelingen en die ook rekening houdt met vergelijkingen.
3.Wat is wereldgeschiedenis?
De nieuwe vorm bekijkt alle domeinen van het menselijk handelen. Ze heeft ook oog voor
contacten en vergelijkingen. Ze draait om de drie C’s. Communities (gemeenschappen),
connections (verbanden) en comparisons (vergelijkingen).
Het is geen internationale geschiedenis; de grote geopolitiek. Het is ook niet de geschiedenis
van globalisering; ze kijkt ook naar contacten nog voor het tijdperk van globalisering. Het is
zeker geen universele of totale geschiedenis, een onmogelijke ambitie. Ook géén niet-
Westerse geschiedenis; de centrale rode draad in deze cursus is de verhouding in EU met
andere delen in de wereld.
We kijken naar verbanden op drie manieren.
1. Geografische verbanden
2. Ecologische verbanden; verband tussen mens en haar omgeving
3. Menselijk handelen; de kruisverbanden tussen de verschillende domeinen van het
menselijk handelen.
4
Amelie Henderickx
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper s0203162. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,96. Je zit daarna nergens aan vast.
