Dit is een uitgebreide samenvatting van het vak differentiële psychologie waarmee ik een 16/20 behaalde op het schriftelijk examen. De samenvatting bevat de inhoud van de lessen, uitgebreide notities en afbeeldingen. Daarnaast staan er ook verschillende examentips en voorbeeldvragen in.
Inhoudstabel
1. Inleiding persoonlijkheidspsychologie
2. Persoonlijkheidstrekken over de tijd: stabiliteit vs verandering
2.1. Conceptuele begrippen
2.1.1. Wat is persoonlijkheidsontwikkeling?
2.1.2. 2 vormen van stabiliteit
2.1.3. Persoonlijkheidsverandering: 2 definiërende kwaliteiten
2.2. 3 niveaus van analyse
2.3. Stabiliteit van persoonlijkheidstrekken over de tijd
2.4. Persoonlijkheidsverandering: enkele aspecten die meer opvallend veranderen
2.5. Persoonlijkheidsverandering voorspellen
2.6. Tussen stabiliteit en verandering: persoonlijkheidsfluctuatie
3. Biologisch domein
3.1. Genen en persoonlijkheid
3.1.1. Inleiding
3.1.2. Begrippen en doel van gedragsgenetica
3.1.3. Methoden in gedragsgenetica
3.1.4. Belangrijkste bevindingen van gedragsgenetisch onderzoek
3.1.5. Omgevingsinvloeden
3.1.6. Genen en de omgeving: 2 belangrijke aandachtspunten
3.1.7. Moleculaire genetica
3.1.8. Gedragsgenetica, wetenschap, politiek, en waarden
3.2. Fysiologische benadering van persoonlijkheid
3.2.1. Inleiding, begrippen en geschiedenis
3.2.2. Fysiologische maten in persoonlijkheidsonderzoek (meten)
3.2.3. Persoonlijkheidsdimensies met fysiologisch substraat
3.3. Evolutionaire benadering van persoonlijkheid
3.3.1. Evolutietheorie
3.3.2. Evolutionaire psychologie
3.3.3. 3 domeinen van toepassing
3.3.4. Beperkingen van evolutionaire benadering
4. Cognitieve- of ervaringsdomein
4.1. Intelligentie
4.1.1. Inleiding
4.1.2. Waarom is intelligentie belangrijk?
4.1.3. Wat is intelligent zijn?
4.1.4. Definitie
4.1.5. Impliciete intelligentietheorieën
4.1.6. Benaderingen en geschiedenis van intelligentie
4.1.7. Psychometrische benaderingen
4.1.8. Cognitieve/ervaringsbenaderingen van intelligentie
4.1.9. Biologische benaderingen van intelligentie
4.1.10. Intelligentietesten
4.1.11. Genetica, omgeving en etnische/rasverschillen in intelligentie
4.2. Emoties
4.2.1. Inleiding
4.2.2. Twee belangrijke onderverdelingen
4.2.3. Emotionele inhoud en stijl
4.2.4. De invloed van persoonlijkheid
4.2.5. Wat heb je aan geluk?
5. Sociale en culturele domein
5.1. Persoonlijkheid en sociale interactie
5.1.1. Persoonlijkheid en sociale omgeving
5.2. Geslacht en gender
5.2.1. Wat betekent het man/vrouw te zijn?
5.2.2. De studie van geslachtsverschillen
5.2.3. Geschiedenis van de studie van geslachtsverschillen
5.2.4. Effect grootte: hoe groot zijn de verschillen?
5.2.5. Minimaliseren en maximaliseren
5.2.6. Theorieën van (ontstaan van) geslachtsverschillen
5.2.7. Geslachtsverschillen in persoonlijkheid
5.2.8. Mannelijkheid, vrouwelijkheid, androgynie en sekse rollen
5.2.9. Gender (sekse) stereotypen
5.3. Cultuur
5.3.1. Illustratie culturele verschillen
5.3.2. Morele waarden en cultuur
5.3.3. Doelen culturele persoonlijkheidspsychologie
5.3.4. Drie belangrijke benaderingen van cultuur
5.3.5. Voorbeelden: uitgelokte samenwerking
5.3.6. Vroege ervaringen en seksuele strategieën
5.3.7. Evocatie: cultuur van eer en agressie
5.3.8. Enkele belangrijke culturele verschillen
5.3.9. Culturele universaliteit
Meeste ‘grote’ theorieën vertrekken vanuit universele benadering: fundamentele psychologische processen
en kenmerken die gelden voor alle mensen, of hoe mensen in het algemeen kunnen beschreven worden.
Hedendaags onderzoek naar persoonlijkheid
Legt meestal (itt klassieke theorieën) de nadruk op individuele en groepsverschillen (=> niet universeel).
Elke onderzoeker vertrekt vanuit zijn eigen perspectief. Elk van de bestaande perspectieven omvat delen van
de waarheid. Het geheel zou een integratie moeten zijn van al deze perspectieven.
Kennis domein
= gespecialiseerd gebied binnen de wetenschap van psychologie van waaruit psychologen zich richten op het
leren over specifieke en beperkte aspecten van menselijke natuur.
Integratie nodig om “volledig beeld” van persoonlijkheid te krijgen. Samenwerking = essentieel
6 kennis domeinen (enkel vetgedrukte worden behandeld): EXAMEN: voorbeeld van onderzoek daarbij het
kennisdomein kunnen geven.
Dispositionele domein
» Manieren waarop individuen verschillend zijn van elkaar. Dit domein doorkruist daardoor alle andere
domeinen.
» Doel: fundamentele disposities identificeren (i.e. meest belangrijke manieren waarop individuen
verschillend zijn). Hoe zijn individuen verschillend van elkaar ikv disposities? Kan bv in de tijd zijn, 5
factoren model van Coster (hoe zie je verschillen in trekken over de tijd?)
Biologische domein
» Mensen zijn in 1ste plaats verzamelingen van biologische systemen.
» Die systemen zijn bouwstenen voor gedrag, denken en emoties.
» Op 3 manieren: fysiologisch, genetisch, evolutionair.
Intrapsychische domein
» Mentale mechanismen van persoonlijkheid, vaak niet op ‘bewust niveau’.
» Persoonlijkheidspsychologie: Freud’s klassieke theorie en meer moderne benaderingen van
psychoanalyse (onderdrukking, ontkenning, projectie…); Motieven voor behoeften (power,
achievement, intimacy) (TAT).
Cognitief en ervaringsdomein
» Aandacht voor cognitie en subjectieve ervaringen zoals bewuste gedachten, gevoelens,
overtuigingen, verlangens (emoties en persoonlijkheid)
Zelf en zelfconcept
Streefdoelen
3
Samenvatting – Luna Ronsmans
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunaronsmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
