Samenvattingen van het vak Biologische Psychologie I, hoofdstuk 1, waarin de PowerPoints en mijn notities van de les verwerkt zitten. (Van Prof. Kris Baetens.)
Bio psychologie: Les 1: evolutie en gedragsgenetica
Evolutie
Grondvoorwaarden natuurlijke selectie (speelt op groepen):
- Overerving: er zijn overerfbare eigenschappen
- Variatie: er bestaat variabiliteit in deze eigenschappen (oa via mutatie) (in
populatie verschillen, sommige bruine ogen, groene…)
- Selectie: sommige v deze eigenschappen hangen in bepaalde context
samen met groter reproductief succes (aantal geslachtsrijpe
nakomelingen) (bv mensen met bep eigenschap langer leven,… ->
voordeel -> gaan in volgende generaties meer voorkomen)
Genen die samenhangen met deze eigenschappen zullen in frequentie
toenemen in volgende generatie
Ontstaan v genetische verschillen tussen vorige en volgende
generaties: evolutie (je krijgt op den duur andere soort)
Natuurlijke selectie is proces dat leidt tot evolutie
Binnen soort kevers is 80% groen en 20% oranje
Zwarte vogel komt (context verandert) -> selectie ontstaat
Gaan groene vogels opeten (= nadeel), oranje kevers langer
leven, meer baby’s
= evolutie
Selectie:
- ‘survival of the fittest’
Niet per se sterkste/slimste…
Fit van individu met veranderlijke omgeving cruciaal (vb peper-en-zout
vlinder) (goed passen/aangepast zijn aan bep omgeving)
Vermogen om te overleven in bep omgeving -> impact op reproductief
succes – aantal geslachtsrijpe nakomelingen dat je voortbrengt
- Dragen bij tot fitness/reproductief succes van individu:
Overleven (mortaliteitsselectie)
Aantal nakomelingen (vruchtbaarheidsselectie) (oester: 10 000 eieren)
Gelegenheid tot voortplanten (seksuele selectie) (pauw: mooiere staart:
met die wil ik voortplanten)
, - Tot nu toe allemaal vormen v directe fitness (persoonlijk reproductief
succes)
- Inclusieve fitness: directe fitness + indirecte fitness (bv grootouder deelt
kwart van genen met kleinkind)
- Verwantenselectie: ook genen geassocieerd met reproductief succes v
verwanten zullen meer voorkomen in volgende generaties
Selectie gebeurt niet op niveau v individuen, maar van genen
Kosten/baten: mate v verwantheid + kost voor eigen reproductief succes
‘Ik zou met plezier leven geven voor twee broers, twee kinderen of acht
kozijnen’ (je bent jouw genen hier ook aan het doorgeven in evenveel
maten dus komt op zelfde neer of jij verder leeft of deze personen)
Vb steriele honingbij (werkers) (maakt nooit kinderen -> maar heel
verwant met zusters en koningin -> zorgen dat kindjes overleven)
Belangrijke psychologische implicaties: herkennen van verwanten,
psychologie v altruïsme, zorg…
!!! Genen die resulteren in een verhoging v het reproductief succes v
nauwe verwanten gaan ook in frequentie toenemen in volgende
generaties
Psychologische relevantie
- Indien belangrijke psychische kenmerken ook geworteld zijn in lichaam:
rechtstreekse erfelijke invloed op deze kenmerken
Vb grootte brein in belangrijke mate genetisch bepaald, correleert met IQ
- Erfelijke invloed kan ook lopen via ‘banale’ fysieke eigenschappen
Vb link extraversie met lichaamslengte en/of attractiviteit
- Leer v overerfbaarheid v gedrag = gedragsgenetica
Sterke negatieve connotaties via oa eugenetica en andere racistische
theorieën (bv jood = slecht = uitroeien OF sterilisatie in zweden)
Boom des levens:
Al leven oorsprong in eencellig organisme
Mensen stammen niet af van apen! (wel van vis) – we hebben wel
gemeenschappelijke voorouders MAAR we stammen niet af van apen die
vandaag leven
theorie is het hoogst haalbare (hoger dan feiten)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fienpepermans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.