Hoofdstuk 2: excreterende functie van de nier
De nier oefend verschillende functies uit, deze zijn de excreterende, homeostatische en endocriene
functie.
de excreterende functie: dit is de eliminatie van eindproducten van het metabolisme en eliminatie
van een teveel aan stoffen ( zoals natrium, kalium, ureum ), dit houd ook verband met de
homeostatische functie
de homeostatische functie: de nier behoud de samenstelling en de hoeveelheid van de urine
constant verschillend, dit komt doordat de nier de taak heeft om om het inwendig milieu constant te
houden
de endocriene functie: de nieren produceren hormonen
- Bouw en werking van de nier om urine te vormen
de productie van urine omvat 3 belangrijke processen
1. Ultrafiltratie van het bloedplasma
2. Reabsorptie van water en andere nuttige stoffen
3. Secretie van bepaalde stoffen
1. Ultrafiltratie
De ultrafiltratie is de filtratie van het bloed, waarbij enkel kleien moleculen door een semipermeabel
membraan kunnen gaan. De ultrafiltratie gebeurt ter hoogte van de glomeruli bij de nefronen, het
arterieel bloed bereikt de glomeruli via de arteria renalis deze vertakt zich in arteriolen waar het aan
het kapsel van bowman passeert.
- De moleculen met een Mr < 65000 worden gefilterd uit het bloed
- De moleculen met een Mr = 65000 worden normaal niet gefilterd
- De moleculen met een Mr > 65000 worden niet gefilterd uit het bloed
De ultrafiltraat of primaire urine bevat afvalstoffen zoals: ureum, creatinine, urinezuur de nuttige
bestanddelen worden ook uit de primaire urine gehaald zoals aminozuren, eiwitten, glucose en
water, de pH van de primaire urine is ongeveer 7.4
2. Reabsorptie
Reabsorptie gaat van de tubuli en verzamelbuisjes terug naar het bloed de reabsorptie gebeurt voor
water, aminozuren, ureum en elektrolyten ( natrium, kalium, calcium ) sommige van deze stoffen
worden actief geabsorbeerd terwijl andere stoffen passief worden geabsorbeerd
- Actief: wanneer een stof actief word geabsorbeerd dan gebruikt het lichaam ATP ( glucose en
aminozuren )
- Passief: water, elektrolyten en ureum worden passief geabsorbeerd, hierbij wordt geen ATP
gebruikt
, 3. Secretie
Secretie is het afscheiden van bepaalde stoffen aan het lichaam, deze secretie gebeurt vanuit de
capillairen naar de tubuli.
- Er is een secretie van waterstof om het zuur-base evenwicht te behouden
- Er is een secretie van kalium, ureum en soms creatinine om zo het evenwicht van deze
stoffen te behouden
Excretie
Ten slotte is er nog excretie, dit betekent dat het lichaam de afvalstoffen uitschijt, heir is dit via de
urine, or wordt dan uiteindelijk ongeveer 1 ml urine per minuut gevormd met een pH van ongeveer 6
Besluit
Het arterieel bloed dat binnen de nier kwam bij de arteria renalis had eerst veel afvalstoffen en is
geleidelijk veneus geworden ( minder zuurstof )
Biologische evaluatie van de nierfunctie
- Pathologische oorzaken bij volume
De urine secretie of diurese bedraagt per 24u gemiddeld
- 1500 ml bij een man
- 1200 ml bij een vrouw
Polyurie
Dit is een abnormaal hoge diurese meer dan 2 l/24u, hieruit kan afgeleid worden dat de patient
mogelijk diabetes heeft
Oligurie
Een abnormaal lage diurese minder dan 500 ml/24u dit komt door veel braken, diaree, koorts en
sommige nierziekten
Anurie
Een extreem lage diurese komt voor bij patiënten met ernstige nieraandoeningen
- Pathologische oorzaken bij kleur
Een normale kleur zou min of meer geel moeten zijn, dit komt door de aanwezigheid van bilirubine,
geconcentreerde urine zoals ochtend urine kan donkerder gekleurd zijn
Rood
Dit kan aanwijzen op de aanwezigheid van rode bloedcellen in de urine ( hematurie ), na centrifuge is
het supernatans ( bovenste laag ) niet meer rood
Maar dit kan ook aanwijzen op hemoglobine in de urine ( hemoglobinurie ) hemoglubinurie komt
ook voor bij hematurie doordat de rode bloedcellen in de urine lyseren, na centrifuge is het
superantans nog steeds rood
, Bruin tot zwart
Melanine: ( huidpigment ) dat kleurloos is bij vers uitgescheiden urine maar steeds donkerder wordt
met tijd. Dit komt voor bij patiënten met een melanoom met metastasen ( uitgezaaide huidkanker )
Alcapton: alcapton geeft de urine een bruinzwarte kleur, alcapton wordt gevormd door een basisch
milieu
Alkalische urine -> tyrosine -> hemogentosinezuur -> stijging in alcapton
- geur
ammoniakale geur
normale urine ruikt normaal niet onaangenaam, een ammoniakale geur ontstaat wanneer de urine
een tijd blijft staan op kamertemperatuur. Dit komt doordat commensale bacteriën de urine
contamineren. Deze bacteriën zetten ureum om in ammoniak. Indien verse urine al naar ammoniak
ruikt dan zijn deze bacteriën al in de urinewegen
fruitachtige geur
deze geur ontstaat bij de aanwezigheid van acetoacetaat en aceton en behoren normaal niet in de
urine, deze stoffen worden geloosd in de urine bij patiënten met diabetes mellitus
fecale geur
deze geur ontstaat wanneer er een open verbinding is tussen de blaas en colon
chemisch urine onderzoek tot renale klaringstesten uit boek
