Samenvatting
Samenvatting Beeld Inhouden
- Vak
- Beeld inhouden
- Instelling
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Samenvatting van het OPO Beeld Inhouden
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 84 pagina's
Voorbeeld 4 van de 84 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Beeld inhouden: samenvattingHoofdstuk 1: de ontwikkeling van beeldend
vermogen
= leren tekenen
1. Fasen en leeftijden
Uit onderzoek blijkt:
- Er zijn lijnen waarlangs de ontwikkeling bij alle kinderen verloopt, zelf in
verschillende culturen
- De ontwikkeling van het beeldend vermogen op het platte vlak kan ingedeeld
worden in fasen, waarbij de leeftijden richtgetallen/gemiddelden zijn
o Er zijn factoren die kunnen zorgen dat het ene kind sneller/trager zal
ontwikkelen
o VB Er zal verschil zijn tussen een kind van wie de vader beeldend kunstenaar en de moeder kleuterleidster is
en een kind van wie de vader stuurman is op de wilde vaart en de moeder ‘in de politiek zit’ en ook vaak van
huis is. De ontwikkeling van de mensfiguur in de tekening is bij kinderen in orthodox islamitische culturen,
waarin het afbeelden van mensen taboe is, soms anders dan bij kinderen in een westerse (christelijke)
maatschappij
- Het is mogelijk dat een kind kan terugvallen naar een vorig stadium of enkele
stappen kan overslaan, een kind loopt niet altijd elk stadia door
1
, 2. De krabbelperiode
2.1. Het krabbelen
Een kind zal met heel uiteenlopende materialen (lepel voedsel, pap, zand, vingers…)
sporen maken en zal ontdekken dat deze sporen door hemzelf gemaakt zijn en
blijvend zijn. Bij het maken van deze sporen zullen er geluiden ontstaan en
bewegingen. Klank en motoriek maken op dat moment beide deel uit van de tekening.
De krabbels geven een geleidelijke overgang te zien van grof naar fijnmotorisch
werken weer. We onderscheiden enkele fasen:
Krassen - ontstaan door het slaan met potlood, krijt… op papier of
op iets anders
- sporen ontstaan bij toeval
- De aandacht is niet gericht op de actie (het maken van
lijnen of iets dergelijks)
- Soms begeleidt het kind zijn bewegingen met geluiden
De grote gebogen - De tekenbeweging ontstaat vanuit het middel terwijl het
horizontale zigzaglijn kind zit
- ontstaan soms lange, enigszins gebogen rechte lijnen
vanuit schouder (meer horizontale) en elleboog (meer
verticale)
Doorlopende cirkelvormige - Schouder- en ellebooggewricht zijn dan middelpunt van
lijnen een grote cirkelbeweging
(spiraal, kluwen)
Kleinere tekentjes - Doelbewust neergezet
- Beweging komt vooral uit de vingers en de pols
- Terugval op eerdere vorm van krabbelen is mogelijk bij
boosheid of bij het aanbieden van nieuw materiaal
Gesloten vormen - een zich ontwikkelende beheersing van de motoriek en
het plezier dat daaraan beleefd kan worden, zijn factoren
die het kind ertoe brengen gesloten vormen te maken
- pogingen om het einde van een lijn met het begin te
laten samenvallen is echter niet alleen een
vaardigheidstraining maar heeft ook te maken met een
onbewuste poging zich van een beschermende
afgesloten omgeving te voorzien
De ervaringen van visuele controle en beheerste motoriek is ook merkbaar bij
handelingen zoals jas dichtknopen, veters strikken.
Met de combinatie van gesloten vormen en lijnen komt een wezenlijk nieuw element
naar voren. Daarmee staat het kind aan het begin van beeldend vormgeven in de zin
van inhoud aan beelden toekennen.
2
, 2.2. De overgang naar de gecodeerde werkelijkheid
Een belangrijk stadium in de ontwikkeling is wanneer het kind voor het eerst zijn
tekening gaat benoemen. Een kind zal vaak achteraf (vaak gestuurd door vragen van
de volwassene) gaan benoemen. De betekenis dat de tekens krijgen, kan gaandeweg
veranderen. Het kan eerst een beer zijn, dan een hond en dan mama zijn. Vaak is dat
omdat kinderen de volwassene een plezier willen doen door het te benoemen.
Op een bepaald moment blijkt het voor een kind een mogelijk overeenkomst te
ontdekken tussen een reeds (door hem) getekende vorm en een bepaalde eigenschap
van een persoon of ding. Dit is een grote stap naar het eigenlijke tekenen en vanaf nu
beseft het kind dat beeldtekens staan voor visuele inhouden en beelden.
Vanaf nu bepaalt het kind op voorhand wat het gaat tekenen en gebruikt hierbij
zijn eigen codering met in het begin eenvoudige tekens. Deze tekens zullen
steeds rijker worden door toevoegingen van details
3. De periode van de gecodeerde werkelijkheid
3.1. Het creatief coderen
Het creatief coderen is de periode waarin zich een proces afspeelt van ongestuurd,
spontaan en slechts zelden beïnvloed verwerven van beeldtaal.
- Het kind zal aankondigen dat het iets of iemand gaat tekenen, het gaat op
voorhand benoemen
- Het kind is in staat om bepaalde vormgevingen te herhalen
Kijken is een zintuiglijke activiteit; we nemen waar, het is een voorwaarde voor
denken
- Het leren zien is heel belangrijk en dat verschilt van een volwassene omdat wij
wel weten hoe iets eruit ziet of hoe een kind iets ziet, maar we weten weinig
over hoe het kind datgene wat het ziet naar innerlijke beelden omzet, hoe het
de werkelijkheid visualiseert
- Gecodeerde werkelijkheid: We nemen aan dat er op deze leeftijd groot verschil
is tussen wat een kind zich innerlijk aan voorstellingen opbouwt en wat het
beeldend (tekenend) realiseert
Als we naar drie- of vierjarige kinderen luisteren, kunnen we verbaasd staan over wat
ze al begrijpen en blijkbaar ‘gezien’ hebben. Tekenvaardig lijken ze echter allerminst
in de pas te lopen met hun geestelijke ontwikkeling. Dat is echter slechts schijn. De
ontwikkeling van het beeldend vermogen is als taal weliswaar te vergelijken met die
van de andere, de verbale taal, maar volgt zijn eigen weg, en daarbij bedient het kind
zich nu van codes, waarbij ‘codebewustzijn’ of ‘symboolbewustzijn’ geleidelijk groeit.
Creatief coderen: na de krabbelperiode 4-9 jaar
3
, 3.2. Kinderen maken codetekens
Om het tekenen in deze periode een beetje te begrijpen, is het van belang te
onthouden dat het kind niet tekent wat het ziet, niet tekent wat het weet en niet
naturalistisch tekent.
Het kind tekent niet wat het ziet De relatie tussen het uiterlijke van het onderwerp
zoals wij dat met onze ogen zien en de door het
kind gemaakte afbeelding is soms in het geheel
niet herkenbaar. Het kind ziet echter heus wel
dat vader groter is dan het zusje, ook al tekent
het dat niet
Het kind tekent niet wat het weet Het kind weet immers heel goed dat moeder
geen driehoekig lijf heeft en het zou zich een
ongeluk schrikken als vader binnen zou komen
met het gezicht dat hij op de tekening heeft. Het
kind geeft ook geen versimpeling van wat het
weet en evenmin vereenvoudigt het kind
datgene wat het van de te tekenen objecten ziet.
Het kind probeert niet om naturalistisch In de eerst maanden (jaren) van het eigenlijke
te tekenen tekenen veranderen de afbeeldingen van de
voorstellingen weliswaar en er zit zeker een groei
in, een ontwikkeling, maar het kind zoekt niet
naar een naturalistische vormgeving. Maar
waarom tekent het kind dan zo? Het kind tekent
op deze manier omdat het een eenvoudige
manier nodig heeft om de rijkdom en
veelvormigheid aan ideeën, gedachten en
voorstellingen beeldend (vormgevend op een
stuk papier) te organiseren. Het kind geeft het
onderwerp (object) in zijn tekening aan door een
met zichzelf (bewust of onbewust)
overeengekomen codeteken. Het maakt een
afspraak: ‘Zo teken ik nu een huis’ of: ‘Dit teken
is voor mij een meneertje’. Je kunt dit coderen
vergelijken met de codes van geschreven taal.
Die berusten ook op afspraken. De
beeldcodetekens fungeren ook als
communicatiemiddel, als beeldtaal. De tekening
is een boodschap; een boodschap in code
Er ontstaat een persoonlijk codebewustzijn, symboolbewustzijn: je kan de tekeningen
van het ene kind dmv de gebruikte codes onderscheiden van die van een ander kind.
- Kinderen krijgen snel door dat tekenen een communicatiemiddel is, een
uitdrukkingsmiddel
- De vorm van het creatief coderen kan in het begin telkens iets anders
aannemen; er kunnen verschillende codes zijn voor een man te tekenen
o Dit komt door de snelle veranderingen in het denken
- Voor het kind zijn de eigen coderingen duidelijk, maar voor ons zijn deze niet
altijd duidelijk omdat wij de codes niet kennen
- De codetekens veranderen vooral in het begin van de periode, dan is de
ontwikkeling het grootst
o Vanaf 6j veranderen deze niet meer zo snel; wat is wordt wel
gedetailleerder en er komen nieuwe bij
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sien-basteleus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81849 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen