Samenvatting WOW
H1: Situering Ouderenzorg
1.1 Begrippen:
Gerontologie Wetenschap die de veroudering bestudeert in al haar vormen van
volgroeide levende wezens en de individuele en sociale gevolgen
Biologische gerontologie bestudeert uitingen van biologische veroudering: celbiologische en
fysiologische aspecten.
Psychsociale gerontologie Bestudeert de psychologische aspecten
Sociale gerontologie Bestudeert de veroudering als maatschappelijk verschijnsel
Geriatrie Vorm van geneeskunde die zich richt op preventie, diagnostiek en
behandeling van ziekten die wat betreft hun oorzaak samenhangen
met veroudering of hierdoor beïnvloed wordt.
Is gericht op empowerment vanuit de kracht van de oudere,
stimuleert zelfzorg, is niet enkel gericht op beperkingen en streeft
naar optimale functionaliteit
Gericht op kwaliteit van leven
Active aging Verantwoordelijkheid ligt bij de oudere zelf (autonomie, individuele
keuzes maken)
Proces waarbij de mogelijkheden worden geoptimaliseerd o.v.v.
gezondheid, participatie en veiligheid om de kwaliteit van leven te
verbeteren bij veroudering
We spreken over een woonzorgcentrum en over ouderen i.p.v. rusthuis, bejaardenhuis en bejaarden.
Een oudere = 65+ en een uniek persoon
Bewoners wonen in een woonzorgcentrum, terwijl patiënten in een ziekenhuis verblijven
Doelstelling: begrippen en terminologie kunnen omschrijven en herkennen
Het defictmodel VS het competentiemodel
!! We hebben nood aan een andere kijk op andere via competentiemodel i.p.v. het deficitmodel
Deficitmodel = oud worden is aftakelen, lelijk worden, enkel slapen, nergens goed voor zijn, ...
Voortdurend economische, psychologische en andere verliezen hebben die een verhoogde graad van
individuele afhankelijkheid veroorzaken
Competentiemodel = kijken naar de mogelijkheden, competenties, eigen wensen, eigen omgeving en
minder verplichtingen.
Men wil levenservaring en kennis accumuleren en mogelijkheden op intellectuele en andere bevrijding
voortdurend vergroten
Doelstelling: defictmodel en competentiemodel uitleggen
Pagina 0
, Samenvatting WOW
1.2 waardig oud worden: Elderspeak
= een reeks communicatieve uitingen die naar ouderen in de zorgsector toe gebruikt worden door
tijdsdruk
Vb: traag spreken, overdreven intonatie, hoger stemvolume, simpelere woordenschat, ...
Oorzaak: tijdsdruk
Doel: coöperatie van ouderen in zorgactiviteit maximaliseren
Kan negatief ervaren worden door de kleine beledigingen (infantiliseren valt onder psychisch lijden)
Daling van elderspeak verminderd agressie, doolgedrag, ... en bevorderd sociale interactie en
coöperatief gedrag.
Daling is nodig voor de kwaliteit van de zorg te garanderen, men positiever in het leven laten staan,
levensduur laten stijgen en verbeteren van het zelfbeeld door een groter bekwaamheidsgevoel
Doelstelling: Omschrijven en herkennen uit een casus wat elderspeak is.
1.2 waardig oud worden: Ageism
= een sociale constructie die de ouderen systematisch op een stereotype en negatieve manier
portretteert aan het beeld van algemene en collectieve aftakeling
Vb: ouderen hebben beperkingen, ze hebben zeeën van tijd, WZC zijn slecht, ...
Kracht, schoonheid en jeugdigheid lijken waardevoller dan oud en wijs zijn
Oud zijn komt negatief in het nieuws enige gelijkenis tussen ouderen is hun leeftijd
LIJKT onschuldig en niet kwaad bedoeld, tot je er zelf mee te maken krijgt
Vanuit de presentiebenadering bouw je een vertrouwensband op met respect, waardering en
erkenning met empathie, geduld en oplossingen op maat.
Doelstelling: Omschrijven wat ageism is.
1.3 Wetgevend kader
De bescherming van de persoonlijke levenssfeer ligt vast in 4 wetten:
1. Privacywet (GDPR = General Data Protection Regulation)
o Privacy wet voor organisaties die persoonsgegevens verwerken om burgers te beschermen
2. Patiëntenwet – 7 patiëntenrechten
o Het ontvangen van een kwaliteitsvolle dienstverlening
o Vrij kiezen van de beroepsbeoefenaar
o Geïnformeerd worden over de gezondheidstoestand
o Vrij toestemmen in een tussenkomst met voorgaande informatie.
o Kunnen rekenen op een zorgvuldig bijgehouden patiëntendossier met mogelijkheid tot
inzage en afschrift.
o Wanneer een patiënt toegang vraagt tot het dossier van een overleden familielid
= onrechtstreeks inzagerecht Dit kan niet, De familie gaat het dossier dus niet
zelf mogen inkijken. (Dit kan enkel de huisarts)
o Verzekerd zijn van de bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer.
o Neerleggen van een klacht bij een ombudsdienst
3. Beroepsgeheim
Pagina 1
, Samenvatting WOW
o = geheimhoudingsplicht/zwijgplicht die van toepassing is op iedereen die kennis heeft van
geheimen die men hem heeft toevertrouwd
o MA’s vallen niet onder dit beroepsgeheim omdat deze niet onder art. 458 van het
strafwetboek vallen, wij hebben enkel toegang tot het medisch dossier ALS je een
therapeutische- of zorgrelatie hebt met de patiënt
Gedeeld beroepsgeheim kan enkel indien:
Allen gebonden zijn door beroepsgeheim + betrokken bij de hulpverlening
Enkel info voor de continuïteit of de kwaliteit van de hulpverlening
Enkel need to know, NIET nice to know
in het belang van de cliënt ALS deze hiervoor toestemming geeft
4. Discretieplicht
o = de verplichting bij het uitoefenen van een ambt om geen gegevens vrij geven aan
anderen dan diegenen die gerechtigd zijn om er kennis van te hebben
o PLICHT om zorgvuldig omgaan met info die we zien of horen
o Enkel toegang nemen tot zaken die je nodig hebt om je taken uit te voeren
o Schending: waarschuwing of ontslag
Doelstellingen:
De 4 wetten ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer benoemen en herkennen.
Omschrijven waarvoor het letterwoord GDPR staat.
Het verschil omschrijven en herkennen tussen beroepsgeheim en discretieplicht.
Zorgvolmacht – buitengerechtelijke bescherming (wetgevend kader)
= indien iemand niet meer bekwaam is om zelf beslissingen te nemen, kan men een zorgvolmacht krijgen.
Hiermee kan men je financiële belangen behartigen, bepalingen vastleggen voor je woonplaats, WZC,
behandelende arts, thuisverpleging, ...
Een zorgvolmacht blijft gelden wanneer de oudere wilsonbekwaam wordt door ouderdom, ziekten
ongeval, ... ALS men dit heeft laten registreren bij de notaris. (dit geldt niet bij een gewone volmacht)
Doelstelling: omschrijven wat een zorgvolmacht is
Bewindvoering – gerechtelijke bescherming (wetgevend kader)
= indien iemand niet meer zelf kan beslissen over eigen financiën of zichzelf, kan de vrederechter een
bewindvoerder aanstellen om je te helpen met deze beslissingen of om ze te nemen in jouw plaats.
De vrederechter zal bij voorkeur een familielid aanstellen als bewindvoerder, als dit niet kan wordt een
advocaat aangesteld.
De bewindvoerder staat je bij met bepaalde handeling OF vertegenwoordigd je
Dit is ingrijpender dan zorgvolmacht!!
Doelstelling: omschrijven wat bewindvoering is
1.4 Het Tubbe-model in een WZC
Pagina 2
