Samenvatting
Samenvatting Vak klinische psychologie (master) - 2024/2025
- Vak
- Instelling
- Boek
De samenvatting bevat informatie van de hoorcolleges en is aangevuld met literatuur
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 114 pagina's
Voorbeeld 4 van de 114 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Meer samenvattingen voor studieboek
-
Klinische psychologie, theorieën en psychopathologie samenvatting
-
Klinische psychologie 1 Theorieën en psychopathologie 4e editie 2023 / Henk van der Molen / 80 uitdagende open vragen met antwoorden uit het hele boek
-
Klinische Psychologie 1: Persoonlijkheidstheorieën en Psychopathologie (PB3002)
Verkoper
Volgenmelaniewang
Voorbeeld van de inhoud
Klinische psychologieKlinische psychologie houdt zich bezig met het ontstaan, diagnostiek en behandeling van
psychische stoornissen
Afwijkingen in 3G’s (gedachten, gevoelens, gedragingen) kunnen alleen worden verklaard tegen
de achtergrond van normale processen.
Gedrag dat afwijkt van de norm dat betrekking heeft op verschillende aspecten van het
functioneren:
- Individuele persoon (bijvoorbeeld excessief drinken, dwanggedachten of extreme
angsten).
- Relatie met andere mensen (overbezorgd, extreem agressief of extreem teruggetrokken).
Zullen vaak in verhouding met elkaar staan! intra en interpersoonlijk!
Factoren die bepalen of gedrag als pathologisch wordt beschouwd (Seligman et al., 2001):
- Persoonlijk lijden, (dis)functionaliteit van het gedrag, irrationeel en onbegrijpelijk
gedrag, onvoorspelbaarheid en controleverlies, opvallend en onconventioneel gedrag,
gedrag dat een ongemakkelijk gevoel bij anderen teweegbrengt, overtreden van morele
normen
Definitie psychische stoornis volgens DSM-5-TR:
'Een syndroom gekenmerkt door klinisch significante symptomen op het gebied van
cognitieve functies, de affectieve of conatieve (alles wat met motivatie te maken heeft)
functies van een persoon, dat een uiting is van een disfunctie in de psychosociale, biologische
of ontwikkelingsprocessen die ten grondslag liggen aan het psychische functioneren.’
Uitsluitende omstandigheden:
1. Te verwachten en cultureel aanvaardbare reacties.
2. Deviant gedrag dat voortvloeit uit het behoren tot een politieke, religieuze of seksuele
minderheid.
Normaal en abnormaal: waar ligt de grens?
1. Statistisch model
Menselijke eigenschappen zijn min of meer normaal verdeeld in de algemene bevolking; er is
sprake van abnormaliteit bij extreem lage of hoge scores op deze eigenschappen
Kritiek op statistisch model:
- Grens tussen ‘normaal’ en ‘abnormaal’ is arbitrair (waar exact ligt grens?).
- Specificeert niet hoe ongewoon gedrag moet zijn (uitzonderlijke dx hebben geen normaal
verdeling).
- Onduidelijk of er sprake is van individueel lijden
, 2. Medisch of ziektemodel
Psychische stoornissen zijn vergelijkbaar met somatische ziekten en het best te verhelpen door
de onderliggende somatogene of psychogene mechanismen te bestrijden.
Kritiek op medisch model:
- Bij veel psychische stoornissen geen onderliggend mechanisme aangetoond
- Term als ziekte werkt stigmatisering in de hand.
- Patiënt heeft passieve rol
3. Leer- of onderwijsmodel
Stoornissen zijn ontstaan door verkeerd gelopen leerprocessen
Voordelen:
- Het is minder stigmatiserend.
- Het doet meer recht aan eigen verantwoordelijkheid van mensen met een persoonlijk
probleem.
- Het doet meer recht aan hetgeen plaatsvindt bij psychologische hulpverlening.
, » Continuüm tussen psychische gezondheid en psychische problemen, aansluitend bij het
statistisch model. Een duidelijke grens is er niet.
» Problemen kunnen verschuiven op het continuüm van mild naar ernstig en van soms
naar vaak (ernst/duur bepalen behoefte zorg).
» Bij het medisch model is de verhouding hulpverlener en cliënt autoritair, bij het leer- of
onderwijsmodel zijn hulpverlener en cliënt meer gelijkwaardig.
» In de praktijk wordt voortgebouwd op een gelijkwaardige relatie. Belang van
shared/gedeelde besluitvorming!
Gedeelde besluitvorming: competenties van de hulpverlener (symptomen, diagnostiek,
behandelopties) en competenties van de patiënt en diens omgeving (eigen behoeften en
wensen). Er wordt op basis van de competenties van de hulpverlener en patiënt samen
beslissingen genomen over de verschillende stappen in het hulpverleningsproces
Wetenschap en praktijk
Theorieën zijn nodig om te:
- Verklaren
- Voorspellen
- controleren
Inductie:
Uit waarnemingen van de realiteit wordt een theorie afgeleid. Op basis van de theorie worden
voorspellingen gedaan die getoetst worden aan de werkelijkheid.
Inductieprobleem:
Om vast te stellen of een theorie juist is moet iedereen over wie de theorie een uitspraak doet
geobserveerd worden; dat is praktisch onmogelijk
Deductie
▪ Aannemelijk maken van aannames door voorspellingen (hypothesen) uit een algemene
theorie af te leiden en te toetsen.
▪ Als de voorspelling uitkomt kan de theorie geaccepteerd maar niet als waar beschouwd
worden. Als de voorspelling niet uitkomt, is er zekerheid dat de theorie niet klopt.
Theorie met onbewijsbare aannamen is nodig als leidraad. Theorieën worden bijgeslepen tot er
consensus over bereikt is.
Dat resulteert in een paradigma of onderzoeksprogramma: een verzameling aan
basisprincipes, theorieën, methoden en technieken.
Referentiekaders
De verschillende referentiekaders (leertheoretisch, cognitief, humanistisch, en systeem) van
psychopathologie zijn paradigma’s. -> manieren van hoe je naar de psychopathologie kunt
kijken
Benaderingen spiegelen zich in meer of mindere mate aan de natuurwetenschappen:
, ❖ Determinisme is de aanname dat alles in de wereld bepaald wordt door een blinde
werking van causale mechanismen. Basisaanpak van natuurwetenschappen.
❖ Oorzakelijke mechanismen verklaren waarom iemand gedrag vertoont zonder dat te
willen of bedoelen: tekort aan serotonine determineert depressie.
❖ Reductionisme is de aanname dat verklaringen voor fenomenen herleidbaar zijn tot
onderliggende niveaus.
Determinisme en reductionisme hoeven niet samen op te treden, maar gaan goed samen
Referentiekaders die zich spiegelen aan natuurwetenschappen
Leertheoretische benadering:
▪ Deterministisch en reductionistisch
▪ Herhaaldelijk optreden van omgevingsfactoren is de oorzaak van gedrag (de wet van
het effect).
▪ Verstoringen in gedrag worden verholpen door disfunctioneel gedrag uit te doven
(extinctie/exposure) en gezonder gedrag aan te leren (vaardigheidstraining)
Cognitieve benadering:
▪ Deterministisch, maar minder reductionistisch
▪ Selectie en verwerking van informatie op basis van verwachtingen en mentale
inhouden of schema’s zijn de oorzaken van gedrag (functioneren als een zeef en als een
interpretatieraamwerk)
▪ Verstoringen in gedrag worden verholpen door correctie van schema’s die vertekening
van informatieverwerking bepalen (aandachtsbias, selectieve interpretatie,
geheugenbias).
Als beide samen ingezet worden spreken we van cognitieve gedragstherapie.
Referentiekaders met hermeneutische methode
Humanistische benadering:
▪ Niet deterministisch maar wel hermeneutisch
▪ Unieke, subjectieve en bewuste ervaringswereld en intenties is de oorzaak van gedrag en
dat wordt invoelende wijze benaderd. Zelfactualisatie gericht op de toekomst wordt
ondersteund (authentieke zelfverwezenlijking).
▪ De therapeut is congruent en toont empathie en onvoorwaardelijke positieve waardering
zodoende de cliënt de eigen belevingswereld te laten ontdekken en accepteren
▪ Emotiegerichte therapie
Systeembenadering:
▪ Deterministisch én hermeneutisch
▪ Objectief aanwijsbare factoren van het systeem waar de mens een onderdeel van
uitmaakt zijn de oorzaak van gedrag en dat wordt op invoelende wijze benaderd.
▪ Holisme: de mens is een onderdeel van een groter geheel. Verstoringen worden
verholpen door het functioneren van het systeem te verbeteren.
▪ Meerzijdige partijdigheid en Narratieve therapie (‘probleemverzadigd’ verhaal ombuigen)
De hermeneutische methode:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melaniewang. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen