Complete samenvatting over persoonlijkheidsstoornissen. Het bevat de perspectieven, behandelingen, oorzaken en een compleet overzichtelijk schema van alle stof.
Wat is een persoonlijkheidsstoornis
Mensen zien vaak niet in hoe ernstig de gevolgen kunnen zijn op hun leven. Ze geven vaak
andere de schuld die ze helpen ipv in de spiegel te kijken.
- Excessief afwijkende en rigide gedrags- en ervaringspatronen
- Duurzaam, te herleiden tot adolescentie. Kom ten miste voor op 2 facetten; cognitie,
affectiviteit, interpersoonlijk functioneren en impulsbeheersing.
o = star en zichtbaar in situaties
- Veroorzaakt Lijden druk en functioneren beperkt, veel stress
- Moeilijk veranderbaar
- Soms ook geen behoefte om te veranderen
o Egosynotoon vs egodystoon
Persoonlijkheid=
Onderscheidende psychologische kenmerken en gedragsmatige karakteristieken beschrijven
die elk van ons uniek maken en die ons gedrag verklaren.
Het is een combinatie van aangepast en onaangepast gedrag. Een persoonlijkheidsstoornis is
een algemene term voor een star patroon van persoonlijkheidstrekken, waardoor het
individu onvoldoende in staat is zijn gedrag aan te passen aan wisselende omstandigheden.
Dit leidt tot omvangrijke en terugkerende problemen in relaties, werk en het sociale leven.
Definitie DSM-5: een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen dat
duidelijk afwijkt van de verwachtingen binnen de cultuur van de betrokkene
- De stoornis is in veel verschillende situaties aanwezig, is hardnekkig en ontstaat
tijdens de adolescentie of op jongvolwassen leeftijd.
- De stoornis is stabiel in de tijd en veroorzaakt beperkingen of lijdensdruk.
Prevalentie 10-15%
De meest voorkomende zijn de borderline, vermijdende persoonlijkheidsstoornis en andere
gespecificeerde persoonlijkheidsstoornissen.
Exclusiecriteria
- Het duurzame patroon is niet eerder toe te schrijven aan een uiting of de
consequentie van een andere psychische stoornis
- Niet het gevolg van de directe fysiologische effecten van een middel (drugs,
medicatie) of een somatische aandoening (schedeltrauma)
Des stoornis bestaat uit 3 clusters van 10 stoornissen in totaal
Cluster A: vreemd en excentriek gedrag
- Paranoïde persoon stoornis: diepgaande achterdocht, invloed op werk en relaties er
is geen sprake van uitgesproken paranoïde wanen.
- Schizoïde persoon stoornis: onverschillig in sociale relaties, geen verlangen naar
intieme relaties, naar binnen gekeerd, afstandelijk/ kilheid/ vlak effect. Wordt vaak
omschreven als het kluizenaarstype
, - Schizo typisch persoon stoornis: moeite met sociale contacten sociale angst,
eigenaardig gedrag zoals
o Betrekking ideeën
o Magisch denken
o Eigenaardige gedachten en spraak
o Paranoïde ideeën
o Vreemd/ zonderling/ excentriek gedrag
o Geen intieme vrienden.
Het onderscheid hierbij met schizofrenie is niet altijd even duidelijk.
Cluster B: dramatisch, wispelturig en emotioneel gedrag
- Antisociaal persoonlijkheid stoornis
o Herhaaldelijk normoverschrijding gedrag
o Agressiviteit
o Gewetensfunctie
o Weinig angst
o Ongevoelig voor straf
o Instrumenteel gebruik van de ander
o Oppervlakkige, charme/ manipulatie
Wordt vaak omschreven als de psychopaat of sociopaat
- Borderline persoonlijkheidsstoornis
o Instabiliteit in relaties
o Instabiliteit in identiteit
o Zeer wisselende emoties, instabiele stemming
o Extreem gevoelig voor afwijzing
o Patroon van instabiele relaties
o Veel impulsiviteit (suïcidegevaar, gokken)
o Meestal niet psychotisch, soms rand psychotisch
- Histrionisch (theatrale) persoon stoornis
o Overdreven emotioneel, veel theater
o Ongemakkelijk als er geen aandacht is
o Meest opvallend: onenigheid van emoties
o Egocentrisch gedrag
- Narcistische persoonlijkheidsstoornis
o Patroon van grootheidsgevoelens/ fantasieën en heeft daarbij veel behoefte
aan bewondering
o Gebrek aan empathie bij andere
o Vaan succesvol in carrière
o Openlijk narcisme/ vermogen narcisme
Cluster C: nerveus, angstig gedrag
- Vermijdende persoon stoornis: geremdheid in contact met andere en is extreem
angstig voor negatieve beoordelingen en vermijd daardoor afkeuring. Is vaak onzeker
en verlegen en ervaart problemen op sociaal en beroepsmatig vlak. Het overlapt met
sociale fobie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper reneemennen15. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
