ONDERNEMING EN
CONTRACTEN
COLLEGE-AANTEKENINGEN EN
KENNISCLIPS
Onderwerpen:
- contracteren in de basis;
- geschilbeslechting en rechtskeuze;
- uitleg van de overeenkomst en redelijkheid en billijkheid;
- betaling en zekerheid;
- algemene voorwaarden;
- wanprestatie (remedies);
- wanprestatie (clausules).
Merle van Roest
Vierdejaarsstudent HBO-Rechten
,Week 1 – kennisclips
Contracteren in de basis – belang
Uitgangspunt: vanuit het perspectief van de ondernemer
Wie: de ondernemer (vertegenwoordiging rechtspersoon)
Met wie: contractspartners in verschillende hoedanigheden (vb. contracten die je sluit
met energieleverancier, contracten voor verkoop van nieuwe machine, contracten
met personeel, licentie van auteursrecht van een ander etc.);
Wat: verschillende contracten
Waarom contracteren: bewijsfunctie en een risicoverdelingsfunctie (het is verstandig
om van tevoren een risicoanalyse te maken)
Hoe: het gebruik van templates en standaardisatie, maar ook maatwerk
Bewijsfunctie: doordat je afspraken schriftelijk op papier zet, heeft het een bewijsfunctie. Het
is o.a. belangrijk je partijbedoeling goed op papier te zetten.
Herverdelen van risico’s vb. je koopt een machine van 50.000 euro, je gaat een
softwareontwikkelingsovereenkomst aan wat misschien een waarde van 50.000 euro aan of
een installateur gaat installatiewerkzaamheden uitvoeren. Risico’s zijn voornamelijk
aansprakelijkheidsrisico’s en betalingsrisico’s.
De verdeling van risico’s op basis van de wet is vaak in het voordeel van de tegenpartij
(andere partij dan de partij die de kenmerkende prestatie moet verrichten). Vaak zijn de
verkopers of de opdrachtnemers degenen die meer risico lopen, omdat op het moment dat je
de kenmerkende prestatie moet leveren (vb. je moet machine leveren, software ontwikkelen,
bedrijfspand ontwikkelen), dan loop je groter risico dat daarin fouten worden gemaakt en dat
je als gevolg daarvan ontstane schade moet gaan betalen. De koper of een opdrachtgever
heeft alleen de verplichting om te betalen. Betalen ze te laat, dan zijn ze vaak enkel de
wettelijke rente verschuldigd als schade en dus minder risico.
De verdeling vanuit de wet is niet altijd gunstig voor de ondernemer die de kenmerkende
prestatie verricht. Hierom is het belangrijk dat als je als jurist degene bijstaat dat je de risico’s
in het contract gaat herverdelen. Dit kan op heel veel verschillende manieren, bijv. door de
aansprakelijkheid in het contract te beperken, door je verplichtingen in te perken of beter te
beschrijven of afspraken te maken over wie een verzekering op zich neemt en daarvan de
premies gaat betalen etc.
Wie contracteert met wie?
Wie is de ondernemer? Contracteer je met een natuurlijk persoon? Is dit persoon een
consument of handelt degene in uitoefening van een beroep of bedrijf? Of is het een
rechtspersoon? (rechtspersoon is een entiteit die niet op zichzelf kan handelen, dus
wie zit erachter? De bestuurder of bijv. een inkoper?) Het is belangrijk te weten wie
de partijen zijn;
Ben je een klein bedrijf en ga je een contract aan met een multinational, dan is je
onderhandelingspositie minder sterk dan wanneer je met gelijkwaardige bedrijven
werkt;
Voor welke situatie contracteer je? Wat is het doel? Je kan het contract kwalificeren.
Zie onderstaande afbeelding.
,Hoe verloopt het sluiten van een contract?
Er zijn een aantal fasen mogelijk:
Opportunity = partijen zien een kans om met elkaar een contract te sluiten waar beide
partijen beter van worden (vb. aankoop van een product, levering van een dienst);
Gaat het om bijv. een ontwikkelingsovereenkomst, dan is het soms noodzakelijk een
NDA (Non-Disclosure agreement = een geheimhoudingsovereenkomst) op te nemen;
Soms wordt er al in het voortrjact een Letter of Intent (intentieverklaring) afgesloten
waarbij men aangeeft dat men de intentie heeft om met elkaar een overeenkomst te
sluiten. Het kan simpel zijn, maar in de verklaring kan ook zijn opgenomen een groot
aantal deelonderwerpen waarover men overeenstemming wil gaan bereiken. Vaak
wordt daarin opgenomen dat er de intentie is, maar dat het afbreken van de
onderhandelingen nog niet leidt tot aansprakelijkheid);
Term sheet = je deelt het contract op in verschillende onderwerpen. Degene die het
contract schrijft, doet een bepaald voorstel en de wederpartij doet daarachter een
tegenvoorstel of compromis. Tijdens de onderhandelingen kan men a.d.h.v. de term
sheet onderhandelingen voeren;
Modelcontracten, maar vaak is er aanpassing nodig;
Het contract moet door een bevoegd persoon worden getekend.
Als het contract eenmaal is gesloten, dan wil dat nog niet zeggen dat het daarmee klaar is.
Aansluitend volgt het contractbeheer:
Het is handig om contactpersonen vast te leggen in een overeenkomst;
Onderdeel van contractmanagement;
Ondersteunend niveau bij lopende contracten: inzicht in lopende contracten en
afspraken, up-to-date informatie, overzichtelijke systemen en versiebeheer, overzicht
van deadlines.
Tips & tricks contracteren
Wie schrijft, die blijft (het is handig om de leiding te nemen, je kan de bepalingen
zoveel mogelijk naar je hand zetten en de partijbedoeling weet je);
Houd het contract simpel, voorkom moeilijk juridisch taalgebruik;
Bewaar concepten en leg achtergronden (vb. aantekeningen, telefoongesprekken,
e-mails) vast;
Wees zacht op de relatie, maar wees duidelijk wat voor jou de pijnpunten en de
belangrijkste risico’s zijn (wees hard op de inhoud);
Gebrik een doelmatige considerans = het beginstuk van een contract (na de
beschrijving van de partijen volgt vaak de considerans ‘’overwegende dat’’). Geef in
de considerans al aan wat de achtergrond van het contract is, waarom partijen met
elkaar aan tafel gaan, of de partijen zijn bijgestaan door juristen en of over elke
bepaling is onderhandeld;
Neem een omschrijving op van de kenmerkende prestatie;
Gebruik een logische volgorde;
, o vb. noem de juiste statutaire naam van de partij en check voor die tijd of die
partijen in het Handelsregister zijn ingeschreven en of die partijen bijv.
voldoende financiële middelen hebben)
Besteed aandacht aan de (rechtsvorm van) partijen;
Definieer begrippen;
Gebruik duidelijke teksten en kopjes;
Tegenstrijdighedenregeling soms heb je allerlei verschillende documenten, maak
in het contract duidelijk welk document prevaleert op het moment dat daarin bepaalde
tegenstrijdigheden ontstaan. vb. de aansprakelijkheid is in meerdere documenten
geregeld, maak dan duidelijk welk document prevaleert.
Met name als je internationaal gaat contracteren dan is het handig dat je redelijk snel in het
proces gaat bedenken welk recht van toepassing zal zijn op de overeenkomst en daar een
keuze in gaat maken en deze keuze opneemt in je contract. Het kan zijn dat het buitenlands
recht van toepassing is. Bij Engels of Amerikaans recht kan je niet echt terugvallen op veel
geschreven wetgeving. In die landen heb je meer rechtersrecht het is heel belangrijk dat
de contracten volledig zijn. In Nederland is dat iets minder van belang, omdat we veel
geschreven wetgeving hebben en als je iets niet regelt, dan kan je vaak terugvallen op de
Nederlandse wetgeving.
Algemeen juridisch kader
Uitgangspunt = contractsvrijheid (je bent vrij om een contract aan te gaan met wie je
wil en je mag regelen wat je wil, maar er zitten ook grenzen aan zoals bijv. art. 3:40
BW wat bepaalt dat als de inhoud/strekking van de ovk in strijd is met de openbare
orde of goede zeden dat de rechtshandeling/ovk nietig is);
Nietigheid en vernietigbaarheid art. 3:40 BW;
De situatie, het contract en de keuze van het toepasselijke recht bepalen het
regelgevende kader dat van toepassing is op de ovk;
o dwingend recht = regels waar je niet van mag afwijken. Doe je dat wel? Dan
is de rechtshandeling of de bepaling nietig of vernietigbaar;
o aanvullend recht is het in jouw voordeel, dan hoef je daarover in het
contract niets te regelen. Dan kan je altijd terugvallen op de wet;
Risicoanalyse: het ‘speelveld’ van de contractspartijen
Dwingend en aanvullend recht voorbeelden
Dwingend recht: art. 6:94 lid 3 BW, art. 6:109 lid 3 BW;
Semidwingend recht = afwijken mag, maar alleen in het voordeel van de zwakke
partij: art. 7:6 lid 1 BW, art. 7:23 BW;
Aanvullend (regelend recht): art. 7:6 lid 2 BW.
Art. 7:6 lid 1 BW: het niet ten nadele van de consument mogen afwijken is niet van
toepassing op een aantal artikelen. Je mag van die artikelen wel afwijken, ook in het
nadeel van de consument.
o vb. bij de koop van woning zijn er kosten van de aflevering (vb. passeren
akte) die ten laste van verkoper komen. Je mag daarvan afwijken. Bijv. de
kosten voor aflevering komen voor rekening van de koper.
Nietigheid of vernietigbaarheid
Art. 3:40 lid 2 BW
Strijd met dwingend recht? nietigheid rechtshandeling, maar...
Strekt de bepaling tot bescherming van een zwakke partij? dan is het gevolg
vernietigbaarheid (als je ziet dat de bepaling is bedoeld om de zwakkere partij te
beschermen, dan is het gevolg vernietigbaarheid)
een en ander....
Voor zover uit de strekking van de bepaling niet anders voortvloeit dan toch
nietigheid (soms geeft de bepaling zelf duidelijk aan dat het leidt tot nietigheid)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merlevr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
