Samenvatting over Zuid-Amerika aardrijkskunde VWO. Hoort bij het examendomein Zuid-Amerika. Deze samenvatting bevat examenstof. Er wordt zowel de fysische als de sociale geografie van Zuid-Amerika beschreven.
SE Par. 1 Natuurlijke gevaren in Zuid Amerika
Vulkanen en aardbevingen
● Westkant ZA → Nazcaplaat en Antarctische plaat duiken onder
Amerikaanse plaat
● Subductiezone (westen) → veel vulkaanuitbarstingen en aardbevingen
● Direct gevolg van aardbevingen in zeebodem voor kust = tsunami’s
● In hetzelfde gebied waar aardbevingen zijn, zijn ook vulkanen actief →
direct gevolg van subductie
● Allemaal stratovulkanen die af en toe uitbarsten maar niet gevaarlijk zijn
● ↳ Erupties beperken zich tot uitstoot van aswolken en zitten ook in
dunbevolkte gebieden → schade en slachtoffers laag
Massabewegingen
● Indirecte gevolgen van beving = aardverschuivingen
● Deze massabewegingen ontstaan door:
○ Bij aardbeving → afschuiven van delen op onstabiele helling
○ Bij veel neerslag → (bv El Nino) modder, puin, gesteente van helling
schuiven. Gevolgen: schade aan wegen, gebouwen, landbouwgrond
○ Ontstaan lahars bij vulkaanuitbarsting → modderstroom die ontstaat
door smelten sneeuw en ijs hoog op vulkaanhelling als vulkaan
uitbarst. zorgen voor veel shade
● Steden last van aardverschuivingen
● Arme inwoners bouwen krotwoning op hellingen aan rand van stad → in
reliëfrijke steden schuiven deze slechte huizen soms naar beneden
Overstromingen
● Nattere delen ZA vaak overstromingen
● In berggebieden Flash floods = rivieren krijgen plotseling zeer hoge piekafvoer
● ↳ Door hevig regenval in bovenloop loopt bedding snel vol en stort water
naar beneden
● In vlakke gebieden rivieren met groot debiet = High floods
● ↳ Niveau stijgt traag tot rivier buiten oevers gaat → oorzaak = langdurige
regenbuien en tropische stortbuien
● In vlakke delen benedenloop van grote rivieren leidt tot grote overstromingen met
veel slachtoffers
Menselijke invloed
● Mens oorzaak rampen → ontbossing → helling komt kaal te liggen, water
infiltreert niet in bodem, water stroomt af via oppervlak
● Verkeerd landgebruik → bv zonder terrassering in reliëfrijk gebied →
gemakkelijk afstroming
● Elke verharding (wegenaanleg) van oppervlak zorgt voor kortere vertragingstijd
● Gevolgen versterkt door diverse stedelijke agglomeraties een slecht
rioleringssysteem hebben → bepaalde stadswijken na hevige plensbui
, staan blank
SE Par. 2 Hazard management
Schade
● Sinds 1960: economische schade van natuurrampen in ZA verachtvoudigd,
Oorzaken:
○ Ongebreidelde urbanisatie
○ Armoede
○ Slecht bestuur
○ Constructie van gebouwen en infrastructuur op kwetsbare plekken
○ Klimaatverandering en El Nino
○ Ontbossing
● Meer slachtoffers na natuurrampen in ontwikkelingslanden dan rijke landen
● ↳ Komt door:
○ Verkeerde locatiekeuze voor bouw en infrastructuur
○ Zich niet houden aan bouwvoorschriften
○ Verkeerd omgaan met natuurlijke bronnen (ontbossing)
○ Gebrek aan rampenplan
● ↳ Voorbeelden:
○ Hoge bevolkingsdichtheden in rivierdalen en delta’s
○ Wegen en woningbouw op onstabiele hellingen
○ Gevaarlijke mijnen
Risico’s
● Hoe hoog risico voor natuurramp met gevolgen is, hangt af van 3 factoren:
○ 1. De aard van de natuurramp
■ Soort ramp en intensiteit, schaal van ramp en schadelijke gevolgen
■ Zo zal aardbeving grotere gevolgen hebben als die hoog scoort op
schaal van Richter, groot oppervlak plaatsvindt en branden ontstaan
○ 2. Aantal mensen en gebouwen betrokken
■ En hoeveel infrastructuur verwoest wordt
■ Aardbeving in dunbevolkt gebied levert weinig schade maar in
Santiago wel veel schade
○ 3. Kwetsbaarheid samenleving, bepaald door:
■ Fysieke factoren bv slechte constructie van gebouwen en landgebruik
dat bodemerosie bevordert
■ Sociale factoren bv bevolkingsgroepen die achtergesteld worden, arm
zijn, minder kansen hebben
■ Economische factoren bv onverzekerde informele sector,
afhankelijkheid één inkomstenbron, precaire voedselvoorziening
■ Milieufactoren bv uitputting van hulpbronnen als water,
landbouwgrond en klimaatverandering
● In ZA lopen armere bevolkingsgroepen in krottenwijken grootste risico →
bij deze bevolkingsgroep is risicoperceptie laag → komt doordat natuurlijke
gevaren vaak lange en wisselende pauze hebben
Maatregelen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper VeraEB22. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
