Een volledige samenvatting van het vak: Algemene inleiding tot de archeologie. Alle leerstof wordt duidelijk onderverdeeld in verschillende hoofdstukken die het studeren makkelijker maakt. De inhoud is duidelijk afgestemd op de PPT's en de extra literatuur of boeken.
o Definities archeologie
1) Een tak v/d geschiedenis die zich bezighoudt met het stoffelijke verleden v/d mens.
(VB: gereedschap, wapens, huizen, graven,…)
2) Een wetenschap die kennis wil verwerven in menselijke SL uit het verleden. Ook het
opsporen, interpreteren van materiële overblijfselen zijn belangrijk.
3) Een wetenschappelijke discipline waarbij er opgravingen gebeuren als het écht nodig is.
HOOFDSTUK 1: GESCHIEDENIS VAN DE ARCHEOLOGIE ( P20 – P47 )
A: ARCHEOLOGIE VOOR DE RENAISSANCE
o Voor de Renaissance → geen échte archeologie
- Babylonisch Rijk
Babylonische koning → opgraving tempel + inrichting ‘museum’ v/h volk
- Griekse en Romeinse wereld
Plato: archaiologia (= wetenschap v/h verleden)
Helena → vorm van opgraving naar het Heilig Kruis
- Middeleeuwen
Klassieke teksten kopiëren
Bescherming zuil van Traianus (geen échte reden)
B: ARCHEOLOGIE VOOR DE 19 D E EEUW
o Pauselijke bouwwerken in Rome
= Delen van werken vernietigd voor bouwmateriaal (VB: Colosseum → marmer)
o Ontdekking Laocoön groep (begin 16de eeuw)
o Aldrovandi
- Brede interesse: Botanie, zoölogie, geologie,…
- Rome → verdacht van ketterij → schrijft boek over stukken in omloop adellijke families
1: KUNSTGESCHIEDENIS EN DE MIDDELLANDSE ZEE
o Archeologische stukken beschrijven; verzamelen
Gevolg: Ontstaan collecties; musea
, o Eerste grootste opgraving → Pompeii (goede bewaring)
Brede interesse mediterrane wereld: Londen, kunstenaars, schilders, historici
Grand Tour: reizen Italië; Griekenland ( Na Ottomanen)
Scholen in mediterrane wereld: perfect voor archeologisch onderzoek; geschiedenis
o Napoleon → veldtocht Egypte → Steen van Rosette
3 talen (Grieks, Demotisch en hiërogliefen)
Hiërogliefen ontcijferd → > 20 jaar later (Champollion)
o Enkele wetenschappers/ archeologen (extra dia 35)
J. Winckelmann
• Beschrijving verzamelde stukken
H. Schliemann
• Leerde zichzelf op
• Opgravingen in Troje; Mycene
Verschillende stukken zijn ouder dan hij dacht (ppt 37 – 41)
Kritiek: Bracht zelf stukken samen tot 1 geheel
Gebroeders Siret
• Spaanse bronstijd
W.F. Petrie
• Seriatie: rangschikken o.b.v. verschillen
• Onderzoek pre-faraonisch Egypte
H. Carter
• Graf Toetanhamon (met één van oudste dolken)
A. Evans
• Knossos-opgravingen (Kreta)
• Restauratietechniek met beton (Kritiek: foute werkwijze)
2: ANTIQUARISME EN NOORD-WEST-EUROPA
Engeland :
o Interesse door monumentale resten i/h landschap → meer opgravingen (VB: Stonehenge)
o Dia 50 – Verschillende tekeningen Stonehenge
16de eeuw: Wat er over is, realistisch
19de eeuw: Ideaalbeeld met mensen, feesten, tradities
o Enkele namen
J. Aubrey en W. Stuckeley
• Stonehenge (meerdere monumenten in omgeving)
o Massatoerisme → negatieve gevolgen voor monumenten
,Scandinavië:
o Gelijkaardige ontwikkeling Engeland
o Universiteit Uppsala: eerste stoel oudheidkunde
o Museum Wormianum (schildpadden, geweien, vissen, …) → verdere aanzet archeologie
Frankrijk:
Noorden: Nationale archeologie
Zuiden: Mediterrane archeologie
o Napoleon III
Opgraving Alesia
Stichting Nationaal museum (Nationale archeologie)
Onderzoek Italië (Mediterrane archeologie)
o VB: Graf Childéric
Oorspronkelijk materiaal → Seine
Dia 56: restanten uit graf
o Veel grafheuvels in landschap (→ Vlaanderen verdwenen)
Amerika:
o Maya’s (Site Palenque)
16de eeuw: Beschrijving
18de eeuw: Sporadische documentatie
19de eeuw: Meer studies; publicaties
o Mount builders = complexe grafheuvels (gemeenschapswerk!)
C: DE 19 D E EEUW
1: DRIEPERIODEN-SYSTEEM EN TYPOLOGIE
o Oudheid: Goud → zilver → brons → ijzer = regressief ( Goed → slecht )
o 19de eeuw: Steen → brons → ijzer = progressief ( Slecht → goed )
o Enkele namen:
C. J. Thomsen
• Eenvoudig → complexe artefacten
• Classificatie archeologische artefacten
J. J. A. Worsaae
• Verfijnt drieperioden – systeem
• Bestudeert stratigrafie (= studie lagen ondergrond)
• Studie veengebieden (= paleobotanie)
, O. Montelius
• Aan basis typologie: Chronologische rangschikking artefacten (vorm,
productietechnieken,…)
• Eenvoudig → complexe artefacten
2: GEOLOGIE
o Mens ouder dan in Bijbel vermeld is (→ ingaan tegen Bijbel = ketterij)
o Enkele namen:
T. Jefferson
• Grafheuvel uitgraven (Amerika) → lagen duidelijk te zien
• Hoe dieper → hoe ouder
J. Hutton en Ch. Lyell
• Grondleggers geologie
G. Cuvier
• Catastrofisme: Lagen in ondergrond te maken met catastrofes die steeds
verandering aanduiden
J. De Perthes
• Paleolithische vondsten (Somme Vallei)
P. C. Schmerling
• Vindt resten Neanderthaler
= Pas na opgraving Duitsland (rivier Neander) als nieuwe soort erkend
C. Darwin
• Evolutie diersoorten (sterkte overleeft) → ook van toepassing op de mens
• Boek: The Origin of Species
• Boek Huxley: Man’s place in nature
• Creationisten: Mens door God geschapen
D: DE 20 S TE EEUW
o Geschiedenis schrijven zonder teksten → met materiële sporen en resten
o Enkele namen:
G. Childe (cultuurhistorische impact)
• Cultuur = klasseren; groeperen artefacten
• Diffusionisme = culturen; innovaties verspreiden via migraties, contacten,…
• Neolithische revolutie: aardewerk
Stedelijke revolutie: ontstaan steden
o Invloed Germanen op buurlanden vergelijkbaar invloed nazisme
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manonrafaa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,46. Je zit daarna nergens aan vast.
