Samenvatting
samenvatting strafrecht
- Vak
- Strafrecht
- Instelling
- Karel De Grote-Hogeschool (KdG)
samenvatting strafrecht uit het 3e jaar orthopedagogie, met afstudeerrichting TJC op KDG Antwerpen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 37 pagina's
Voorbeeld 4 van de 37 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting strafrechtINLEIDING
STRAF
Straffen hebben vaak niet het gewenste effect, waardoor fouten zich blijven herhalen -> recidiveren
Ons Belgisch strafrecht kent geen def. van wat een ‘straf’ nu juist inhoudt
-> verwijzen naar interpretatie door het Hof van Cassatie:
Straf = een leed door de wet bepaald en door de rechterlijke macht opgelegd als een sanctie wegens een gepleegd misdrijf.
KRITISCH NADENKEN OVER BESTRAFFING
Sanda Dia, de noodlottige dag
! Kijken naar ‘Wat is de aanklacht?’
- Toedienen van schadelijke stoffen met doding tot gevolg -> zijn ze voor vrijgesproken, want er was geen intentie tot
doden
- Schuldig verzuim (je doet iets niet, je biedt geen hulp) -> zijn ze voor vrijgesproken, want Sanda is naar ziekenhuis
gebracht + doop is gestopt voor anderen (de dood is veroorzaakt door gebrek aan voorzichtigheid en voorzorg)
- Onopzettelijk doden -> alle reuzegommers zijn schuldig gevonden
- Onterende behandeling -> alle reuzegommers zijn schuldig gevonden
- Inbreuk op de dierenwelzijnswet -> alle reuzegommers zijn schuldig gevonden
Straf = schorsing KU Leuven + hoogst mogelijke werkstraf + geldboete
-> is veel minder dan gehoopt/verwacht
Legaliteitsprincipe: als iets niet in de wet staat, kan je hier niet voor gestraft worden.
Acid, rechtstreeks gedagvaard door ex-reuzegommer
Rechtstreeks gedagvaard = rechtstreeks voor de rechter in correctionele rechtbank
Is schuldig gevonden voor belaging (= met intentie de rust verstoren) -> heeft dus 3 maanden gevangenisstraf met uitstel
gekregen + 800 euro geldboete
Waarom hij wel en reuzegommers niet?
- element van wetens en willens -> doel om schade te brengen
- Er is mogelijkheid geweest tot werkstraf, maar hij heeft dit niet gevraagd en heeft dit dus ook niet ontvangen
ALGEMENE ORIËNTATIE VAN STRAFRECHT
WAT IS STRAFRECHT?
= Het geheel van rechtsregels die bepaalde menselijke gedragingen strafbaar stellen en sancties bepalen die op daders van
toepassing zijn.
- Sociaal controlemechanisme van ongewenst gedrag
- Opgesteld door heersende gemeenschap -> samenleving verandert, dus regels veranderen ook
vroeger: echtgenoot kon je niet aanklagen voor verkrachting >< nu
- Gedraging = men doet iets of men doet iets niet (= verzuim)
- Gedraging is strafbaar (moet in strafwetboek staan)
2015: glurende trainer is vrijgesproken, want voyeurisme en bezit van beelden stond toen nog niet id wet
- Gedraging wordt gesanctioneerd, je bent schuldig aan iets
1
,Samenvatting strafrecht
OMSCHRIJVING STRAFRECHT
‘Strafrecht id brede betekenis omvat zowel het materieel als het formeel strafrecht.’
1. materieel strafrecht
= het geheel aan rechtsregels die bepaalde gedragingen strafbaar stellen en sanctioneren.
Geheel van regels die strafbaar zijn en welke gevolgen er daar aan hangen -> staat in strafwetboek
1. Misdrijf = gedragingen waarop onze wet een straf voorziet.
o De omschrijving vd strafbare gedragingen of onthoudingen
o Wat gaan we straffen?
2. Strafrechtelijke sanctie = de door de wet vastgestelde reacties op de schending vd strafrechtelijke normen
o De bepaling vd straf
o Hoe gaan we straffen?
→ dit is gericht op de burger.
2. formeel strafrecht
= strafprocesrecht = het geheel der rechtsregels betreffende de vaststelling, de opsporing, vervolging en berechting van
personen die ervan verdacht worden een misdrijf te hebben gepleegd
- Welke procedure moet gevolgd worden als iemand het materieel strafrecht heeft overtreden
- Geheel vd procedurele spelregels -> staat in Wetboek van Strafvordering
- Als er hier fouten gemaakt worden -> procedurefout
→ dit is gericht op de overheid.
DE INSTRUMENTELE DOELSTELLINGEN VD STRAFFEN
1. DE VERGELDING
= de gedachte dat de straf het onrecht moet vergoeden.
-> straf/sanctie opleggen die pijn doet
- Straf die evenveel pijn moet doen voor de dader die de dader naar het slachtoffer heeft aangebracht
- boete geven, gevangenisstraf opleggen…
- leunt op mensbeeld: mens beschikt over keuzemogelijkheid tss goed en kwaad
- straf moet leed inhouden, maar schuld moet ook vaststaan
2. DE PREVENTIE
= voorkomen van toekomstig delinquent gedrag
-> straf/sanctie opleggen id hoop vh bereiken ve nuttig effect id toekomst
Algemene preventie
= het voorkomen van criminaliteit bij andere potentiële delinquenten op niveau vd samenleving doordat het publiek weet
dat misdrijven gesanctioneerd worden. → 4 manieren:
1. Normering = wetten worden publiekelijk afgekondigd om signaal te geven aan bevolking om wet niet te overtreden.
2. Afschrikking = zware misdrijven moeten gesanctioneerd worden met zware straffen
3. Vredemaking = strafrecht verzekert rust id maatschappij
4. Onschadelijk maken = de neutralisering van (potentiële toekomstige) delinquenten bendeleider opsluiten…
Vroeger: focus op resocialisatie (strafdoelstelling centraal)
Nu: meer focus op…
rehabilitatie = perspectief dat gedetineerde moet voorbereid worden op de terugkeer naar de samenleving
en re-integratie = perspectief van samenleving die moet stappen ondernemen en moet openstaan voor de terugkeer
2
,Samenvatting strafrecht
3. HERSTEL = VERZOENING
= conflictoplossing tss dader en slachtoffer
- Slachtoffer wordt erkend als betrokken partij & dader neemt zijn verantwoordelijkheid
- Je komt tot een punt van ‘ik zie je terug als mens’, je kan elkaar terug id ogen kijken
- Een poging om het onrecht een plaats te geven id rest van je leven
- Vader Sanda Dia: boek geschreven over situatie, voelt geen woede tegenover de jongens
HISTORIEK STRAFRECHT
ARCHAÏSCHE STELSELS
Gewoontes en tradities bepaalden de regels, want geschreven recht bestond nog niet.
Talio-wet
= ‘Oog om oog, tand om tand’
- Voorloper van strafrecht
- Wraak nemen was een middel van straffen
- Conflicten = privé aangelegenheid, maar kende dus ook begrenzingen
→ dit leidde toch tot escalaties en burgeroorlogen
DE MIDDELEEUWEN
Rond 1200: stedenontwikkeling
Opkomst vd steden -> mensen leefden dichter bij elkaar -> nood aan iemand die bemiddelend ging optreden
→ ontstaan van rondtrekkende rechter
- Verbod op eigenrichting: je mag niet meer het hef in eigen handen nemen, overheid kwam tussen
- Werkten via een systeem van navraag
- Passieve rol en irrationele bewijsvoering
o Bewijsvoering was enkel op basis van wat de ‘ander’ zei (er werd geen onderzoek gedaan)
o Doel: onderzoeken hoe goed de betrokkene lag bij de bevolking en god
o Bewijslast bij de beklaagde -> hij moest zelf zijn onschuld bewijzen
➢ Leidde tot gruwelijke straffen (brandstapel, onthoofding…)
Einde vd late Middeleeuwen
Misdaden die zo ernstig waren, moesten hoe dan ook worden vervolgd.
- Kleine stap richting huidig strafrecht
- De rechtelijke macht trad op
o Meer actievere rol -> gingen actief op zoek naar de waarheid
o Steeds in samenspraak met de Kerk -> je moest boete doen ifv de kerk
- Straffen mocht pas na bekentenis
o Maar enorm getreiterd om bekentenis te krijgen
o Wrede straffen en openbare publieke boetedoening (doodstraf op de markt als moraal-les)
3
, Samenvatting strafrecht
DE VERLICHTING, HET REVOLUTIONAIR STRAFRECHT
Besef dat er nood was aan een nieuw systeem -> nood aan tegenreactie op willekeur en wreedheid
Maatschappelijk verdrag of sociaal contract
- Als maatschappij ga je akkoord dat je een deel van je eigenheid ingeeft in ruil voor veiligheid
- Collectieve wil om via eigen regels private belangen veilig te stellen
- Staat krijgt niet het gezag vanuit god, maar vanuit de individuen
➢ Leidt tot legitimatie vd staat (door filosofen: Hobbes, Locke, Rousseau, Rawls)
!! Magna Charta = recht op bestraffing is gebonden aan 3 belangrijke principes:
1. Proportionaliteitsbeginsel
o Straffen moeten in verhouding zijn met de ernst vh misdrijf
2. Legaliteitsbeginsel
o Misdrijven en straffen moeten op voorhand id wet zijn vastgelegd
o Staat vandaag nog steeds id Grondwet en id Belgische strafwetgeving
3. subsidiariteitsbeginsel
o gedragingen kunnen enkel strafbaar worden gesteld wanneer bestraffing echt noodzakelijk is
o de meest optimale straf is een minimale straf met het meest effect.
NAAR EEN STRAFWETBOEK EN HET STRAFRECHT IN BELGIË
De grondwet van 1830 en het strafwetboek van 1867 zijn vandaag nog steeds van kracht
-> hopeloos verouderd en complex -> nu: nood aan verandering
→ vanaf 2025: nieuw systeem met 8 categorieën ipv 3 (overtreding, wanbedrijf, misdaad)
CHRONOLOGISCH OVERZICHT VD STRAFRECHTKETEN
ZIE APART DOCUMENT!
Het strafprocesrecht bestaat uit 4 fases:
1. onderzoek
2. vordering (= door het misdrijf kan het OM een vordering instellen in naam vd maatschappij)
3. berechting
4. uitvoering
De 1e stap is altijd het misdrijf (overtreding – wanbedrijf – misdaad).
Je kan een klacht indienen, aangifte doen of het wordt ambtshalve vastgesteld (politie ziet iemand fiets stelen).
Er wordt een PV van gemaakt, deze gaat naar OM (= parket = procureur des Konings).
Dit is de onderzoeksfase want politie en OM doen onderzoek,, aka opsporingsonderzoek.
Als er gesteld wordt dat er meer onderzoeksdaden nodig zijn, dan gaat het naar het gerechtelijk onderzoek.
Ofwel Seponeren = zaak vervalt, er gebeurt niets mee
Ofwel Berechtiging: persoon wordt gestraft
We gaan naar vonnisgerecht.
Slachtoffer kan burgerlijke partij zijn (ik zit aan tafel want ik wil schadevergoeding)
Dit gebeurt in politierechtbank, correctionele rechtbank of naar hof van assisen
Als je denkt dat er fouten gebeuren, ga je naar Hof van Cassatie.
Daarna krijgt hij straf.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jananijs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73216 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen