Samenvatting
Samenvatting (Straf)recht thema 5 en 6
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Uitgebreide samenvatting van de thema's 5 en 6 van het vak Grondslagen van het (Straf)recht
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Thema 5: Fundamentele rechten en vrijheden1. Algemeen
= Universeel (maar ook nationaal)
Synoniemen
o Universele rechten
o Mensenrechten
Niet in alle landen ter wereld gerespecteerd
Zijn de minimumstandaarden voor de verticale verhouding = PUBLIEKRECHT
= Deel “grondwettelijk” recht titel II Gw.
o + supranationaal recht
Norm (EVRM, BUPO-verdrag)
Gerecht
Eu. Unie: Handvest + Bureau
3 generaties
o Klassieke vrijheden
o Socio-economische rechten
o Participatie- en collectieve rechten
2. De klassieke vrijheden
( de ‘eerste generatie’ of burgerlijke en politieke rechten)
Vrijheid individu = onthoudingsplicht OH
o Waar individu vrij is, moet de OH zich onthouden
3 soorten fundamentele rechten
o Absolute fundamentele rechten
Geen uitzondering op
Geldt altijd en voor iedereen!
Bv. Afschaffing doodstraf, verbod op foltering, niet-retroactieve strafwet
o Minimumstandaarden
OH moet minstens voldoen aan bepaalde voorwaarden/standaarden
Bv. Recht op eerlijk proces (art. 6 EVRM) -> beschrijving voorwaarden eerlijk
proces
Bv. Salduz-zaak -> S. werd aangehouden, en zonder voorafgaand overleg met
zijn advocaat, door de rechter gehoord en aangehouden
o Gekwalificeerde (of voorwaardelijke) fundamentele rechten
Voorwaarden verbonden ad fundamentele rechten
Bv. Vrijheid van meningsuiting, maar verbod op negationisme
Wettelijke beperkingen mogelijk, indien noodzakelijk voor
Openbare orde en/of
Bescherming andere vrijheden in democratische rechtsstaat
2 soorten klassieke vrijheden
o Vrijheid van de fysieke persoon
o Vrijheid van geest NTK
,2.1. Vrijheid van de fysieke persoon
A. Beperking van gevangenneming & verbod op slavernij en
dwangarbeid
EVRM: verbod op slavernij (= absoluut recht)
EVRM: verbod op dwangarbeid, maar:
o Legerdienst
o Gevangenschap
o Noodtoestand
o Normale burgerplichten
Toepassing in strafrecht: werkstraf (enkel met instemming)
Grondwet: verbod op aanhouding, tenzij
o Heterdaad
o Rechterlijk bevel (48u + procedure “voorlopige hechtenis”)
Onderzoeksrechter -> binnen 48u beslissen over aanhouding
Raadkamer -> beslist verder over voorlopige hechtenis
Vonnisrechter
o (administratieve aanhouding: door politie ; geen ‘schuldvereiste’ nodig)
B. Het strafrechtelijk legaliteitsbeginsel
In essentie
o Een misdrijf is pas een misdrijf wanneer het id wet bepaalt is
o Straf die op dat misdrijf staat, wordt door de wet bepaalt
3 elementen
o Nullum crimen sine lege: geen misdrijf zonder wet Art. 12 2e lid Gw
o Nulla poena sine lege: geen straf zonder wet Art. 12 2e lid Gw
o Art. 14 Gw: geen straf kan worden ingevoerd of toegepast dan KRACHTENS DE WET
“Krachtens de (formele) wet”
o = Beginsel om te straffen en de straf die daar in principe van op toepassing is enkel
en alleen door de wetgever kan bepaald worden Dus: krachtens de FORMELE
WET
o Maar: uitvoeringsbesluiten kunnen dit verder uitwerken
Bv. KB of MB kunnen hierdoor ook omschrijvingen van strafbare gedragingen
bevatten
Legaliteitsbeginsel staat niet in 1 artikel omschreven, maar in verschillende artikelen
o Bv. In EVRM, in BUPO-Verdrag, in Grondwet
Moet je koppelen aan Art. 149 Gw
o Elk vonnis is met redenen omkleed Een strafrechter moet bij iedere veroordeling
aanduiden op basis van welke wet dat hij dat doet (= formele motiveringsplicht)
o Motivering moet zowel in vonnis als in de dagvaarding vermeld zijn
Bij ontbreken van formele motivering in dagvaarding procedure is nietig
Belang van legaliteitsbeginsel: obv dit beginsel zijn sommige procedures
nietig
Leidt dit tot een automatisme, waarbij op elk misdrijf een vaste straf staat?
, o NEEN, het legaliteitsbeginsel zegt alleen welke gedragingen strafbaar zijn, maar de
toepasbare straf staat beschreven in de wet
o LET WEL! Er blijft rechterlijke manoeuvreerruimte
Binnen wettelijk omschreven straf is er een minimum- en een maximumstraf
Rechter kan veroordeling opschorten of uitstellen
M.a.w. strafrecht is geen exacte wetenschap waarbij indien a, dan b
C. Recht op leven en fysieke integriteit
Recht op leven
o Gewaarborgd in Art. 2 EVRM, tenzij bij …
Gerechtelijke terdoodveroordeling = doodstraf (afgeschaft in België Art. 14 Gw)
Wettige (zelf)verdediging (= verdediging tegen onrechtmatig geweld)
Handhaving van openbare orde
Oorlogsomstandigheden
o OPMERKING: afschaffing doodstraf
Afschaffing = herinvoering is niet mogelijk
MAAR: via grondwetswijziging van Art. 14 Gw kan doodstraf worden
heringevoerd
o Discussiepunten: Abortus heeft foetus recht op leven?
Strafwetboek: vruchtafdrijving is wettelijk omschreven Art. 348-352 Sw.
Voor 12e week
Uitgevoerd door arts
Noodsituatie moeder (=overmacht) -> moeder oordeelt hier zelf over
Wet voorziet psychosociale bijstand na vruchtafdrijving
Recht op fysieke integriteit
o Art. 3 EVRM
o Geen marteling of vernedering door politionele en gerechtelijke diensten
D. Bescherming van de goederen
= Verbod op (algemene) verbeurdverklaring Art. 17 Gw
o Let op! Bijzondere verbeurdverklaring is wel toegelaten
Algemene verbeurdverklaring
- Straf waarbij OH alle eigendommen van iemand kan afnemen
- Straf uit Ancien Régime
Bijzondere verbeurdverklaring
- Straf waarbij OH goederen, die gebruikt zijn bij een misdrijf OF die het resultaat zijn van
een misdrijf, kan afnemen
= Verbod op “burgerlijke dood” Art. 18 Gw
o Straf uit Ancien Régime
o = Het afnemen van alle rechten van iemand
o A contrario: het afnemen van één of enkele rechten kan wel nog
= Onteigening, enkel mits … Art. 16 Gw
Ten algemene nutte
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hwarlop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen