Deze samenvatting biedt een overzicht van de belangrijkste concepten uit het vak godsdienst dat in het eerste jaar van de opleiding kleuteronderwijs aan de Karel de Grote Hogeschool gegeven wordt.
2. Levensbeschouwelijke en religieuze groei (LRG).............................................................6
Wat is LRG?.......................................................................................................................................... 6
Componenten van levensbeschouwelijke en religieuze groei...............................................................7
1. Fundamentele bestaanscondities..................................................................................................... 8
Vertrouwen....................................................................................................................................... 8
Mogelijkheden en beperkingen......................................................................................................... 8
2. Verbondenheid................................................................................................................................. 9
Met zichzelf....................................................................................................................................... 9
Met anderen...................................................................................................................................... 9
Met gemeenschappen....................................................................................................................... 9
Met natuur en cultuur....................................................................................................................... 9
3. groeien in gevoeligheid voor goed en kwaad.................................................................................10
4. verkennen van geloofstaal en meebeleven van symboolgevoeligheid...........................................10
3. Een Christelijke visie op levensbeschouwelijke en religieuze groei................................10
Elementen van christelijk geloven die aansluiten bij de groei van kleuters........................................10
De kleuter in zijn LRG..................................................................................................... 11
Ik wil meedoen!!!................................................................................................................................ 11
Mag ik de kaars uitblazen?................................................................................................................. 11
Heb je er geen prent bij?.................................................................................................................... 12
Mag ik het zelf doen? Hoe ziet God eruit, juf? En heeft hij ook een vrouw en kinderen?.....................12
5. LRG vraagt om communicatie......................................................................................12
Kleuters en communicatie.................................................................................................................. 12
De specifieke communicatie van Godsdienst: woord – woord – Woord...............................................12
Geloofscommunicatie......................................................................................................................... 13
Niveaus van communicatie................................................................................................................. 13
1. Niveau van de ervaring............................................................................................................... 13
2. Niveau van de betekenisverlening..............................................................................................13
3. Niveau van de reflectie............................................................................................................... 13
Kansen tot communicatie creëren en benutten..................................................................................13
1. Kleuter in ontwikkeling...............................................................................................14
Het belang van het stimuleren van de LRG........................................................................................ 14
Het levensbeschouwelijke wordt verschillend verwerkt.....................................................................14
Thematisch werken in de kleuterschool...........................................................................14
Per BC werk je één component uit...................................................................................................... 14
Stimuleren van het levensbeschouwelijke groeiproces.......................................................................15
1
,Van BC tot LVB............................................................................................................... 15
Stap 1: Een component(endoel) kiezen.............................................................................................. 15
Welk groeiproces bevorderen?........................................................................................................... 15
Stap 2: impulsdoelen kiezen + brainstorm over activiteiten...............................................................16
3 soorten impulsen:........................................................................................................................ 16
Differentiëren.................................................................................................................................. 16
Groeilijnen uitschrijven voor op stage............................................................................................. 16
Stap 3: focus scherpstellen + activiteiten selecteren (+doelen)........................................................17
Stap 4: groeilijn uitschrijven............................................................................................................... 17
Stap 5: je Godsdienstfiche.................................................................................................................. 17
Stap 6: goede lesvoorbereiding maken.............................................................................................. 17
Aandachtspunten............................................................................................................................ 17
Stap 7: communicatie vraagt ruimte in de klas..................................................................................18
Godsdiensthoek/ symbolentafel...................................................................................................... 18
Kringgesprekken............................................................................................................................. 18
Kansen tot expressiviteit................................................................................................................. 18
6. KO aan het werk......................................................................................................... 19
Ontmoeten in een gastvrije ruimte (cursus p40, boek p65)................................................................19
Eigen positie van de KO...................................................................................................................... 20
Teamwerking/samenwerking met....................................................................................................... 20
Valkuilen............................................................................................................................................. 20
Kansen: recente Godsdienstmethodes............................................................................................... 21
10. Waarden................................................................................................................... 21
Wat zijn waarden?.............................................................................................................................. 21
Waarom werken rond waarden?......................................................................................................... 21
Morele opvoeding............................................................................................................................... 21
4 manieren van kijken naar de vorming van mensen in goed en kwaad:........................................21
Link tussen morele opvoeding en Godsdienst....................................................................................22
Didactische vertaling: waardeverhalen............................................................................................... 23
Waardeverhalen.............................................................................................................................. 23
Aan welk component kan je het werken rond waarden koppelen?..................................................23
Didactisch gezien: waardeverhalen.................................................................................................... 23
Eigenheid van (goede) waardeverhalen............................................................................................. 23
Als je een waardeverhaal gebruikt, maak je steeds twee LVB.........................................................24
Stapsgewijs werken met waardeverhaal............................................................................................. 24
Stap 1: de waarde in het verhaal.................................................................................................... 24
Stap 2: keuze verwerkingsactiviteit................................................................................................24
Stap 3: toonmoment....................................................................................................................... 25
Voorbeeld van verhaal........................................................................................................................ 25
Verhalen gebruiken om LRG te verdiepen – Godsdienstfiche.............................................................25
STAP 1: Welke waarden zitten in het verhaal? Welke waarde wil je verwerken? Welke component
wil je bevorderen?........................................................................................................................... 25
Vertellen/ voorlezen........................................................................................................................ 25
STAP 2: keuze verwerkingsactiviteit................................................................................................26
STAP 3: toonmoment voorzien........................................................................................................ 26
In de groeilijn.................................................................................................................................. 26
11. De bijbel................................................................................................................... 26
Het bijzondere van de bijbel............................................................................................................... 26
2
, De bijbel is veelzijdig....................................................................................................................... 26
De bijbel is een gegroeid geschrift.................................................................................................. 26
De bijbel is heilig schrift voor Joden en Christenen.........................................................................26
De bijbel van toen, voor nu en straks..............................................................................................27
De bijbel vertelt op eigen wijze....................................................................................................... 27
de bijbel lezen is niet altijd interpreteren........................................................................................... 27
de bijbel is geen kinderboek........................................................................................................... 27
Verschillende manieren van interpreteren......................................................................................27
Bijbelverhalen..................................................................................................................................... 28
Het oude testament........................................................................................................................ 28
Nieuwe testament........................................................................................................................... 28
Opzoeken in de Bijbel......................................................................................................................... 29
Gen. 11, 27-32................................................................................................................................ 29
Ex. 1,8-12.15-22.............................................................................................................................. 29
12. Werken met Bijbelverhalen in de kleuterklas..............................................................29
Waarom vertelt men uit de Bijbel aan kinderen?................................................................................29
Moeilijkheden.................................................................................................................................. 30
Bijbelverhalen voor kleuters............................................................................................................... 30
Goede kinderbijbel.......................................................................................................................... 30
Doelen tijdens het vertellen................................................................................................................ 30
Groeiproces in het werken met bijbelverhalen...................................................................................30
Stappenplan voor het werken met Bijbelverhalen..............................................................................31
3 bewegingen................................................................................................................................. 31
Beweging 1: vooraf......................................................................................................................... 31
Beweging 2: op het moment zelf..................................................................................................... 31
Beweging 3: nadien......................................................................................................................... 32
Bijbelritueel........................................................................................................................................ 32
De kunst van het voorlezen/vertellen................................................................................................. 32
Het verhaal ‘verhaal’ laten zijn........................................................................................................... 33
Kies verhalen die beklijven.............................................................................................................. 33
Betekenis laten doordringen........................................................................................................... 33
Gebruik van prenten........................................................................................................................... 33
Een brugverhaal als specifieke kadervertelling...............................................................................33
Muzische werkvormen voor bijbelverhalen......................................................................................... 34
7: kerkelijke feesten....................................................................................................... 34
Denliturgische kalender...................................................................................................................... 34
De eigenheid van het liturgische (of kerkelijke) jaar.......................................................................34
Feesten het jaar rond...................................................................................................................... 35
Kleurensymboliek............................................................................................................................ 39
Betekenis van zondag voor Christenen...........................................................................................39
Meevieren met Christelijke feesten.................................................................................................... 40
Godsdienstige feesten uit andere Godsdiensten................................................................................40
8. Pasen......................................................................................................................... 40
De paassyclus..................................................................................................................................... 40
Tradities rond Pasen........................................................................................................................... 41
Paaseieren...................................................................................................................................... 41
De paashaas................................................................................................................................... 41
Paasklokken.................................................................................................................................... 41
Palmpaasstokken en paasboom...................................................................................................... 42
Pasen didactisch................................................................................................................................. 42
3
, Pasen bij de jongste kleuters.............................................................................................................. 42
Pasen bij de oudste klr....................................................................................................................... 43
Rituelen.............................................................................................................................................. 43
15: symbolen.................................................................................................................. 43
Wat zijn symbolen?............................................................................................................................. 43
Symbool is geen teken!................................................................................................................... 44
Symbolen leren kleuters kennismaken met een “tweede taal” om te spreken over.......................44
Belang van symbolen voor de levensbeschouwelijke ontwikkeling van jonge kinderen.....................44
Hoe symboolgevoeligheid stimuleren?............................................................................................... 45
In de kleuterklas................................................................................................................................. 45
We kunnen kleuters leren:.............................................................................................................. 45
Soorten symbolen........................................................................................................................... 45
Welke (religieuze) symbolen zijn geschikt?.....................................................................................46
Leren spreken met symbolen............................................................................................................. 47
13: rituelen.................................................................................................................... 47
Wat is een ritueel?.............................................................................................................................. 47
Wat is een levensbeschouwelijk ritueel?......................................................................................... 47
Belang van rituelen voor de geloofsontwikkeling...............................................................................48
Rituelen in de kleuterklas................................................................................................................... 48
Soorten rituelen.............................................................................................................................. 48
Verdiepen van het ochtendritueel................................................................................................... 48
14: bidden...................................................................................................................... 49
Wat is bidden?.................................................................................................................................... 49
Hoe bidden kinderen?......................................................................................................................... 49
peuters............................................................................................................................................ 49
Jonge kleuters................................................................................................................................. 50
Oudere kleuters: stimuleren tot persoonlijk gebed........................................................................50
Een goed kindergebed…................................................................................................................. 50
Aandacht voor de variatie in manier van bidden.............................................................................50
Bidden in de kleuterklas..................................................................................................................... 51
Gebedsritueel..................................................................................................................................... 51
Gebedsritueel bij de 2,5 & 3-jarige.................................................................................................. 51
Gebedsritueel bij de 4- & 5-jarige.................................................................................................... 52
12: werken met Jezus-en Godsbeelden.............................................................................52
Wat is een Godsbeeld?....................................................................................................................... 52
Wat is een Jezusbeeld?....................................................................................................................... 52
Jezusbeelden in de kleuterklas........................................................................................................... 53
Jonge kinderen hebben nood aan beelden.......................................................................................... 55
gebruik van beelden?......................................................................................................................... 56
Welke beelden kan je aanbieden? P120.......................................................................................... 56
Gebruik........................................................................................................................................... 56
Wanneer je een prent wil gebruiken, bestudeer die dan eerst uitvoerig vooraf..............................56
Werken met Godsbeelden?................................................................................................................. 57
16: de Godsdiensthoek...................................................................................................57
Wat is een Godsdiensthoek?............................................................................................................... 57
Belang van een Godsdiensthoek........................................................................................................ 57
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mayamaes00. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
