HOOFDSTUK 1: WAT IS SOCIAAL WERK?
Finaliteit v/h sociaal werk = verbeteren van de toegang tot mensenrechten, mensen helpen hun mensenrechten re realiseren
Sociaal werk definitie:
“Social work is a practice-based profession and an academic discipline that promotes social change and development, social cohesion,
and the empowerment and liberation of people. Principles of social justice, human rights, collective responsibility and respect for
diversities are central to social work. Underpinned by theories of social work, social sciences, humanities and indigenous knowledge,
social work engages people and structures to address life challenges and enhance wellbeing.”
“Sociaal werk is een op de praktijk gebaseerd beroep én een academische discipline die sociale verandering en sociale ontwikkeling
promoot, evenals sociale cohesie en de empowerment en bevrijding van mensen. Principes van sociale rechtvaardigheid,
mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect voor diversiteiten staan centraal in het sociaal werk. Onderbouwd door
theorieën van sociaal werk, de sociale en de humane wetenschappen en door lokale kennis, engageert sociaal werk mensen en
structuren om de uitdagingen van het leven aan te gaan en het welzijn te verhogen”.
kenmerken van het sociaal werk
1. SOCIAAL WERK IS EEN PROFESSIONELE PRAKTIJK
- Sociaal werk = beroepspraktijk = a practice based profession
o Praktijk = een terugkerend gedragspatroon dat door waarden en normen wordt aangestuurd en dat verinnerlijkt
wordt door min of meer herkenbare grondhoudingen
o Professioneel = praktijk die verricht wordt door betaalde arbeidskracht die voor hun dienstverlening en expertise
worden vergoed + mensen die ook een opleiding hebben gevolgd
o Professionele praktijk = een beroepsgroep die over een specifieke, herkenbare kennis, expertise en vaardigheden
beschikt + die expertise kan worden benoemd en afgebakend van andere beroepsgroepen
Expertise
Betaald worden voor die expertise
Sociaal werk is een academische discipline
Sociaal werk vindt zijn oorsprong in vrijwillig engagement – niet betaald
Leeft naast het professioneel sociaal werk sociaal informeel schaduwwerk
Het vrijwillige, informele, spontane werk
Sociaal werk dat door vrijwilligers wordt uitgevoerd
- Sociaal werk = geprofessionaliseerde praktijk MAAR er zijn 2 krachten die deze definiëring onder spanning zetten
o De informele kracht van het maatschappelijk werk:
Sociaal werk is niet altijd een professionele praktijk geweest
Sociaal werk dat we vandaag formeel erkennen + via bepaalde financieringskanalen gesubsidieerd worden
OORSPRONKELIJK gegroeid vanuit het maatschappelijk engagement van burgers die zich
hebben verenigd rond een sociaal doel
Veel Sociaal werk heeft zijn oorsprong in vrijwilligerswerk van burgers
Hun initiatieven en interventies hebben een definitieve vorm aangenomen als een
herkenbare praktijk die we vandaag sociaal werk praktijken noemen
OORSPRONKELIJK werden die niet door beroepskrachten gedragen
NADEEL: professionele sociaal werkers voelen zich soms in hun beroepsrol bedreigd door vrijwillig
engagement
Geen gemakkelijk evenwicht
Vraagt om bezinning van de professional (eigenheid en meerwaarde betaalde arbeid)
Heel wat mogelijkheden om elkaar aan te vullen en te versterken
o Vrijwilligers = spontaan engagement
o Beroepskrachten = opgebouwde expertise
VERMAATSCHAPPELIJKING = beleidsmakers stimuleren de samenwerking tussen
burgers/vrijwilligers en professionals door de budgettaire krapte
, o Academisering:
Sociaal werk = academische discipline
Sociaal werk wordt voorwerp van een systematische studie + verdubbelt zich in sociaal werk theorieën,
sociaal werk boeken, artikels en tijdschriften
Heeft geleid tot een gespletenheid:
The floaters = academici die vanuit een kritische distantie naar de sociaal werkpraktijk kijken
o Bekwaam in wettenschappelijke onderzoeksmethoden
The players = de sociaal werkers die midden in de praktijk staan
o Ondernemen acties, beleidslijnen uitzetten of uitvoeren
Floaters en players hebben alles om elkaar aan te vullen en van elkaar te leren
o Praktijk voedt theorie + goede theorie belangrijk voor praktijk
MAAR spanningsverhouding: in een kennismaatschappij hebben academici een hogere
sociale status dan praktijkwerkers
o Academici: “Jullie acties volgen geen helder denkkader, ze zijn onvoldoende
onderbouwd”
o Praktijkwerkers: “jullie kennen onze praktijk niet”
2. SOCIAAL WERK IS EEN GESITUEERDE PRAKTIJK
3 verschillende betekenislagen
1. GESITUEERD IN TIJD
- Als sociaal werkers worden we in onze dagdagelijkse activiteiten beïnvloed door de actuele maatschappelijke context
- Sociaal werk draagt ook nog de sporen van historische ontwikkelingen van 100 jaar geleden
o Shift van een industriële maatschappij postindustriële kennismaatschappij
o VROEGER: sociaal werk gericht op sociale bescherming, bijstand en opvoeding van de arbeidsklasse
o NU: kennismaatschappij: verinnerlijking, toepassing en creatie van steeds evoluerende kennis belangrijk om aan de
samenleving te kunnen deelnemen
Wie kennis mist valt uit de boot
Taak sociaal werkers: contexten creëren waar mensen kunnen leren, samen kennis verzamelen en kennis
creëren
o Rol verschuift: bijstandsverlener coach van een gezamenlijk leerproces
- Aandachtig blijven voor veranderende opdracht en taken in het sociaal werk
o Historische achtergrond en maatschappelijke context blijven zien
o Sociaal werk moet zicht voortdurend heruitvinden, opnieuw positioneren
o Sociaal werk moet zich voortdurend bijscholen, evolueert voortdurend
2. RUIMTELIJK GESITUEERD
- De manier waarop sociaal werk ingevuld wordt, wordt beïnvloed door:
o De lokale cultuur
o De lokale gebruiken
o Het lokale beleid
o De lokale machtsverhoudingen
Grote verscheidenheid + complexiteit van het Sociaal werk moeilijk om 1 definitie te verwoorden
Sociaal werk vindt vandaag plaats in een geglobaliseerde samenleving 4 ontwikkelingen:
1. Transnationale organisatie van het sociaal werk
Sociaal werk organisaties worden aangespoord om internationaal samen te werken rond bepaalde
maatschappelijke thema’s
Gestimuleerd via Europese financieringskanalen
Bv. Jongeren in de grootstad
2. Toenemende mobiliteit van het sociaal werk
Goedkope en snelle mobiliteit, maakt dat sociaal werkers ook mobieler zijn in hun professionele loopbaan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romysym. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,96. Je zit daarna nergens aan vast.