INHOUDSTAFEL
Bijnieren
Bijschildklier
Schildklier
Endocriene pancreas
Gewichtshomeostase
Gonadale as man
Groeihormoon
Hypothalamus en hypofyse
,BIJNIEREN
MOFOLOGIE BIJNIEREN
ANATOMIE
• twee bijnieren: 4-5 gram
• bestaat uit twee delen
o cortex = buitenste zone
mesodermale oorsprong
75-90% van de bijnier
o merg = binnenste zone
neuroectodermale oorsprong
Bloedvoorziening:
Arteriele aanvoer via: aorta, A phrenicus inferior, en
nierarterien.
via uitgebreide subcapsulaire arteriële plexus →
sinusoïden in cortex en medulla (kapsel → cortex → medulla):
hormonen in het merg van de bijnieren staan onder invloed
van die van de cortex
bijniervene (re is kort, li is langer): de rechter vena
adrenalis is kort en draineert naar de vena cava inferior. De langere linker bijniervene mondt uit in de linker
vena renalis
HISTOLOGIE
De bijnieren bestaan uit verschillende lagen:
1. kapsel
2. cortex
a. zona glomerulosa = 15%
b. zona fesiculata = 75%
c. zona reticularis = 10%
3. merg = medulla
Deze verschillende zone’s gaan allemaal verschillende soorten hormonen maken:
e bijnieren bestaan uit verschillende lagen:
1. kapsel
2. cortex
a. zona glomerulosa mineralcorticoïden
b. zona fesiculata glucocorticoïden
, c. zona reticularis androgenen
! androgenen worden ook nog ergens anders in het lichaam gemaakt: in de testikels bij de
man en de ovaria bij de vrouw. Vrouwen die een mannelijk patroon hebben van behaaring,…
hebben een teveel aan andorgenen. Hierbij moet men gaan kijekn of het probleem ligt in de
bijnieren of de ovaria.
3. merg = medulla catecholamines: noradrenaline (20%) en adrénaline (80%)
! Noradrenaline worden ook aangemaakt door het sympatisch zenuwstelsel en dus niet enkel thv de
bijnieren. MAAR adrenaline wordt enkel in de bijnieren gemaakt.
SYHTESE BIJNIERSCHORSHORMOON
Synthese van het bijnierschorshormoon gebeurt vanuit cholesterol. Cholesterol wordt gebruikt voor heel veel
dingen zoals testosteron, membraan onderdeel,…. Welk soort cholesterol is nu belangrijk bij de synhtese van
bijnierschorshormoon?
• LDL-cholesterol
• de novo synthese vanuit acetaat
• HDL-cholesterol
ACTH verhoogt het aantal LDL-receptoren op de celmembraan en stimuleert de activiteit van cholesterol
esterase dat vrij cholesterol levert vanuit cholesteryl esters aangevoerd via LDL.
Verschillende stappen:
1. rate limiting: synthese van pregnenolon
2. Vorming van aldosteron, cortisol of DHEA door verschillende enzymen die de vorming catalyseren:
Adrenocorticosteroïden worden niet opgeslagen in de bijnier: de synthese snelheid houdt gelijke tred met de
snelheid van secretie.
SYNTHESE CORTISOL
opname cholesterol
o LDL-cholesterol receptor LDL gemedieerde
endoctyose van cholesterol in de cel
Steroidogenic acute regulatory protein
o Getransporteerd naar mitochrondriën
o 1) rate limiting: synthese van pregnenolon oiv
P450scc thv mitochondrium wordt gemedieerd
door StAR
2) thv cytosol: progesteron oiv 3β-hydroxysteroïd dehydrogenase
3) thv glad ER: 17α-hydroxy-progesteron oiv 17α-hydroxylase
, 4) 11-deoxycortisol oiv 21α-hydroxylase (CYP21A2)
5) thv mitochondrium: cortisol oiv 11β-hydroxylase (CYP11B1)
Al de enzymen zijn minder belangrijk, maar men moet vooral de volgende enzymen goed weten:
• 11 beta hydroxylase
• 17 alfe hydroxylase
Pathologie
Stel men heeft een overproductie van cortisol = syndroom van Cushing medicamenteus de laatste stap
blokkeren in de synthese van cortisol
SYNTHESE VAN ALDOSTERON
opname cholesterol
1) = rate limiting: synthese van pregnenolon
oiv P450scc
2) thv cytosol: progesteron oiv 3β-
hydroxysteroïd dehydrogenase
3) deoxycorticosteron oiv 21 hydroxylase
(CYP21)
4-6) oiv 1 enzyme (CYP11B2: P450c11as) aldosteron synthase, dat enkel in zona glomerulosa aanwezig
is dit enzyme heeft drie enzymatische werkingen:
o 11β-hydroxylatie
o 18-hydroxylatie
o 18-methyl oxidatie
De eerste drie stappen van de synthese van aldosteron zijn hetzelfde als die van cortisol. Stap 4 en 6 zijn anders
die worden gerealiseerd door aldosteron synthase.
SYNTHESE VAN BIJNIER ANDROGENEN
• zona reticularis en zona fasciculata
• opname cholesterol
• 1) = rate limiting: synthese van pregnenolon oiv P450scc
• oiv 17,20-desmolase (blijkt identiek aan CYP17 = 17 α-
hydroxylase)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper herooooooooooo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,66. Je zit daarna nergens aan vast.